ΟΜΙΛΙΑ ΤΗΣ ΗΛΙΑΝΑΣ ΚΑΪΝΤΑΣΗ ΣΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΣΤΡΑΤΟΥΛΗ “Όταν Γεννιέσαι Τρείς Φορές” ΠΟΥ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΤΗΚΕ ΣΤΗΝ ΑΡΤΑ
Ευχαριστώ πολύ για την τιμή που μου γίνεται να μιλήσω για το βιβλίο του κου Στρατούλη όπως το αναφέρει ο ίδιος ….δώρο ζωής -δώρο αγάπης. Γιατί πραγματικά αυτό είναι.
Η δωρεά οργάνων είναι θέμα ταμπού. Δεν μιλάμε για αυτό , δεν αναφερόμαστε σ αυτό, αποφεύγουμε ακόμη και να το σκεφτούμε…..
Γιατί μας θυμίζει την θνητότητά μας. Το μεγάλο πρόβλημα για τον άνθρωπο σχετικά με τον θάνατο είναι ο φόβος, τον οποίο νιώθει στην προοπτική του φυσικού του τέλους. «Το ανθρώπινο είδος είναι το μόνο που γνωρίζει ότι θα πεθάνει» έλεγε ο Βολτέρος. Η γνώση του θανάτου του δημιουργεί στον άνθρωπο φόβο. Η ζωή γίνεται γλυκιά όταν λείπει ο φόβος του Θανάτου.
Θα σας μιλήσω σήμερα όχι με την ιδιότητά μου σαν διευθύντρια της νοσηλευτικής υπηρεσίας αλλά σαν νοσηλεύτρια που έχω βιώσει από κοντά όλα τα στάδια της μεταμόσχευσης.
Πιο συγκεκριμένα αυτό αφορά ανθρώπους που έχουν φτάσει στο τελικό στάδιο οργανικής ανεπάρκειας. Συνανθρώπους μας με διαπιστωμένο εγκεφαλικό θάνατο ή ανθρώπους εν ζωή.
Λήπτες και δότες οργάνων.
Ένας δότης μπορεί να δώσει μέχρι 8 όργανα.
Η πρώτη φορά που άκουσα τη λέξη μεταμόσχευση ήταν από τη μητέρα μου ,πρέπει να ήμουν μαθήτρια δημοτικού και μιλούσαν στην ασπρόμαυρη τηλεόραση τότε, κάποιοι για αυτό σύγχρονο θαύμα.
Ρώτησα τη μητέρα μου τι είναι η μεταμόσχευση και μου είπε κι αυτή ενθουσιασμένη από την ομιλία πως είναι η μεγαλύτερη πράξη αγάπης προς τους συνανθρώπους μας.
Είπε επί λέξει: «Ηλιάνα μου λες συνέχεια πόσο ωραία μάτια έχω. Θέλω όταν θα πεθάνω να τα δωρίσετε… Όταν ζήτησα να μου εξηγήσει πως γίνεται μου εκδήλωσε την επιθυμία της να δοθούν τα όργανά της, όταν δεν θα τα χρειάζεται πια για να ζήσουν ποιοτικά εκείνοι που θα τα χρειαζότανε .
Η επιθυμία της δεν πραγματοποιήθηκε ποτέ γιατί δεν πληρούσε τις προϋποθέσεις. Δότης μπορεί να γίνει κάποιος με διαπιστωμένο εγκεφαλικό θάνατο. Να επισημάνω… είναι άλλο ο θάνατος, άλλο το κώμα, άλλο ο εγκεφαλικός θάνατος.
Κάποιες φορές συλλογίζομαι την αίσθηση της συνέχειάς της, αν ένα μικρό τμήμα της συνέχιζε να ζει, αν τα μάτια της συνέχιζαν να βλέπουν.,
Σε όσους με γνωρίζουν προσωπικά είναι γνωστή η αγάπη μου για τις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας. Η διαπίστωση του εγκεφαλικού θανάτου γίνεται μόνο στις Μονάδες Εντατικής θεραπείας από ομάδα ειδικών γιατρών και όχι από τον θεράποντα γιατρό.
Έχω εργαστεί σε πέντε μονάδες. Του Ωνασείου καρδιοχειρουργικού κέντρου, του Παπαγεωργίου Θεσσαλονίκης, του πανεπιστημιακού Ιωαννίνων , της Κέρκυρας και της Άρτας σαν προϊσταμένη της.
Εμείς οι εργαζόμενοι στις μονάδες Εντατικής θεραπείας να γνωρίζετε παλεύουμε με τις πιθανότητες για την επιβίωση. Εμείς αναλαμβάνουμε τους συνανθρώπους μας που έχουν ανάγκη αυξημένης φροντίδας. Εμείς τους δίνουμε τα φάρμακά τους, εμείς τους πλένουμε, εμείς τους ταΐζουμε, εμείς φροντίζουμε να μην πονάνε, εμείς τους ακούμε κάθε στιγμή και σχεδιάζουμε να προλαμβάνουμε κάθε τους ανάγκη.
Εμείς δενόμαστε μαζί τους, εμείς αγωνιούμε μαζί τους και μαζί με τους συντρόφους και τις οικογένειές τους.
Εμείς χαιρόμαστε με την ανάκαμψη της υγείας τους και μαζί κλαίμε για την επιδείνωση ή την απώλειά τους.
Όταν δεχόμαστε επισκέψεις από τους συγγενείς μάς κοιτάνε στα μάτια και κρέμονται από το στόμα μας για την κάθε κουβέντα μας. Πρόκειται για σχέση εμπιστοσύνης!
Μου έκανε μεγάλη εντύπωση στο βιβλίο του ο κος Στρατούλης αναφέρεται σε κάθε στάδιο των μεταμοσχεύσεων είτε αυτό αφορά εξετάσεις είτε χειρουργείο είτε αιμοκάθαρση είτε μονάδα εντατικής θεραπείας, στους γιατρούς του με ένα πολύ προσωπικό τρόπο.
Όλοι έχουν όνομα και επίθετο και για όλους εξαίρει τον επαγγελματισμό και τις σπουδές τους. Όλοι έδειξαν μεγάλο ενδιαφέρον για τον ίδιο σαν να ήταν προσωπικοί του φίλοι. Όταν ξύπνησε μετά τη δεύτερη μεταμόσχευση περιγράφει τις δυο γαλλίδες νοσηλεύτριες πανέμορφες και αεικίνητες που επισκέπτονταν ανά μία ώρα το θάλαμο νοσηλείας του. Η αλήθεια είναι πως όλοι μας οι επαγγελματίες υγείας τους νοιαζόμαστε πραγματικά πέρα από το επαγγελματικό μας καθήκον. Είναι σαν να έχουμε νέα ζωή στα χέρια μας, σαν να κρατάμε για πρώτη φορά στα χέρια μας κάτι νεογέννητο και εύθραυστο.
Στη μονάδα μας εδώ στην Άρτα είχαμε συμβάντα εγκεφαλικού θανάτου. Μέχρι να ολοκληρωθούν τα εγκεφαλικά τεστ οι συγγενείς κυριολεκτικά κατασκηνώνανε έξω από την μονάδα αγωνιώντας για τους ανθρώπους τους. Κάθε φορά που κάποιος από εμάς έβγαινε έξω από αυτή είχε να αντιμετωπίσει στα μάτια τους τον βουβό πόνο τους και τις ερωτήσεις αν οι προσευχές τους έλαβαν τόπο.
Όταν κάποιος δεν έχει δηλώσει την πρόθεσή του για δωρεά οργάνων την απόφαση αυτή παίρνουν οι συγγενείς του. Στην Ελλάδα η δωρεά οργάνων είναι 5 άτομα ανά εκατομμύριο πληθυσμού. Μικρότερο από το ¼ αντίστοιχο της ευρωπαϊκής ένωσης που είναι 22 ανά εκατομμύριο πληθυσμού.
Γι αυτό τον λόγο και ο ΕΟΜ και το κράτος έχει εγκρίνει να γίνονται οι μεταμοσχεύσεις υπό ειδικές συνθήκες και στο εξωτερικό . Εξαιρούνται χώρες όπου υπάρχει υποψία εμπορίου οργάνων.
Εδώ όλα γίνονται με πλήρη διαφάνεια. Ο Δότης δεν μπορεί να διαλέξει τον λήπτη και υπάρχει πλήρης ανωνυμία.
Όταν μου έγινε η πρόταση να μιλήσω σήμερα για το βιβλίο που αφορούσε την προσωπική εμπειρία του κου Στρατούλη πραγματικά αναστατώθηκα. Μερικά βράδια δεν μπορούσα να κοιμηθώ γιατί οι κοιμισμένες μνήμες αφυπνίστηκαν .
Αξίζει να αναφέρω νεοπροσληφθείσα στο Ωνάσειο τον μικρό 17χρονο που έκανε μεταμόσχευση καρδιάς με χειρουργό τον κο Αλιβιζάτο , γνωστό σε όλους, ο οποίος μόλις αποσωληνώθηκε η πρώτη κουβέντα που είπε ήταν : « Τώρα χτυπάει η καινούρια μου καρδιά;».
Αυτό το παιδί ήταν ορφανό από μητέρα από την ηλικία των 8 ,η οποία είχε χαθεί από την ίδια καρδιοπάθεια που κληρονόμησε και στο παιδί της.
Τόσο μικρός για να χαθεί και τόσο νέος για να ξαναγεννηθεί!
Αυτό τα ευχάριστα γεγονότα που συμβαίνουν μέσα στο χώρο της εντατικής έχουν στον αντίποδά τους και την επώδυνη απώλεια μιας απώλειας ζωής, ενός γονιού, ενός παιδιού , ενός συντρόφου, ενός αδερφού…
Συνταρακτικό σε όλη την πορεία μου ως νοσηλεύτρια ήταν ο εγκεφαλικός θάνατος ενός τρίχρονου παιδιού. Σκαρφάλωσε στην τηλεόραση του σπιτιού του και αυτή αναποδογύρισε. Τότε δεν ήμουν μητέρα και έκλαιγα γοερά, όλοι μας κλαίγαμε… πόσο μάλλον τώρα που είμαι μητέρα δυο αγοριών!
Κι όμως, οι γονείς του έδειξαν το μέγιστο μεγαλείο ψυχής και αποφασίσανε τη δωρεά οργάνων χαρίζοντας ζωή σε έξι συνανθρώπους μας.
Δεν τελειώνει η αναφορά σε γεγονότα.
Ο ρόλος της οικογένειας είναι σημαντικός!
Βλέπουμε από την πλευρά του υποψήφιου δότη την οικογένειά του να παίρνει την σκληρή απόφαση για τη δωρεά οργάνων και όταν επιτυγχάνεται η μεταμόσχευση έχει έντονο υποστηρικτικό ρόλο.
Ο κος Στρατούλης ήταν εξαιρετικά τυχερός που είχε σύντροφο ζωής τη Βαγγελιώ και την αγαπημένη αδερφή του, που ήταν δίπλα του συνεχώς στα χειρουργεία της μεταμόσχευσης και στην πορεία σταθεροποίησής του και πολλούς πολλούς φίλους που του σταθήκανε .
Ο ίδιος είναι ένας άνθρωπος ζωντανός και δραστήριος, άνθρωπος που διψά για ζωή ,ένας άνθρωπος που με τις δράσεις του παλεύει για το καλύτερο όλων. Ακόμη και φρεσκοχειρουργημένος έβρισκε τρόπο να δραστηροποιείται και αυτό ήταν εξαιρετικά ζωογόνο.
Στύβει την πέτρα . Παίρνει ζουμί ακόμη κι από μια πέτρα. Ρουφάει το μεδούλι της ζωής.
Όταν ξύπνησε από την δεύτερη μεταμόσχευση νεφρού που δότρια ήταν μια νεκρή γαλλίδα, τα χρώματα του φανήκανε πιο ζωντανά, τα φαγητά είχαν υπέροχη γεύση. Ένιωσε απίστευτα ευγνώμων για την δεύτερη ευκαιρία που του δόθηκε αλλά και μεγάλη ευθύνη. Αποφάσισε να είναι πολύ προσεκτικός από κει και πέρα στη διατροφή του και στον τρόπο ζωής φροντίζοντας το πολύτιμο δώρο που του χάρισε η Γαλλίδα.
Βιώνοντας δυο μεταμοσχεύσεις και την εμπειρία της μονάδας τεχνητού νεφρού, ο ίδιος δηλώθηκε σαν δωρητής οργάνων και για να μεταλαμπαθεύσει την εμπειρία του αυτή έγραψε αυτό το βιβλίο θέλοντας να ευαισθητοποιήσει την Ελληνική κοινωνία για αυτό το θαύμα ζωής.
Ο βασικός σκοπός της ηθικής διδασκαλίας του Επίκουρου ήταν να κάνει ευτυχισμένα άτομα, ήταν να δώσει στους ανθρώπους τη δυνατότητα να κατανοήσουν τα όρια του ανθρώπινου βίου και μέσα σ’ αυτά, να απολαύσουν τη χαρά της ζωής. Ένα από τα πιο σημαντικά βήματα που πρέπει να κάνει λοιπόν το ανθρώπινο είδος, για να πετύχει την ποθητή σ’ αυτόν χαρά της ζωής, είναι να απαλλαγεί από το φόβο του θανάτου.
Μπορεί ο Επίκουρος να είπε «Γεννηθήκαμε μια φορά και δε γίνεται να γεννηθούμε και δεύτερη, κι είναι βέβαιο πως δεν θα υπάρξουμε ξανά στον αιώνα τον άπαντα.», έρχεται όμως εδώ ο Στρατούλης, σαν «μάρτυρας» της προόδου και των επιτευγμάτων της ιατρικής του 21ου αιώνα και μας λέει πως ο άνθρωπος μπορεί να γεννηθεί τρεις φορές.
Κύριε Στρατούλη σας ευχαριστούμε για το βιβλίο και που μας δώσατε την ευκαιρία να βρεθούμε εδώ όλοι σήμερα σε αυτό το μάθημα ζωής.
Η πράξη της δωρεάς πρέπει να αποτελέσει περιεχόμενο της ατομικής και συλλογικής συνείδησης, δείγμα κοινωνικής ευαισθητοποίησης και πόλο συσπείρωσης της κοινωνίας μας την οποία έχει τόσο ανάγκη ο τόπος μας στην προσπάθειά του να ανταποκριθεί στις προκλήσεις των καιρών.
Σήμερα είναι η απόδειξη πως όλοι είμαστε εδώ και πιστεύουμε στην δωρεά οργάνων. Η εκκλησία, ο δήμος, ο ιατρικός σύλλογος, το νοσοκομείο, παράγοντες του τόπου μας, επώνυμοι και ανώνυμοι πολίτες. Ας δώσουμε όλοι ενεργά το στίγμα μας συμπληρώνοντας το έντυπο δωρεάς οργάνων, που μοιράστηκε σε όλους μας νωρίτερα.
Ας κάνουμε πραγματικότητα το λόγο που συγκεντρωθήκαμε όλοι εδώ σήμερα.
Σας ευχαριστώ πολύ όλους!