Ο Βουλευτής του ΠΑΣΟΚ- Κίνημα Αλλαγής, Άρτας, κ. Χρήστος Γκόκας, σε συνέχεια της παρουσίας του και της Ομιλίας του στην Εκδήλωση για την ανακατασκευή της Γέφυρας Κοράκου και της Προστασίας της Κοιλάδας του Αχελώου, και με αφορμή το ζήτημα της κατασκευής του Υδροηλεκτρικού Έργου (ΥΗΕ) Αυλακίου, ισχύος 83,6 MW, που έχει άμεσες επιπτώσεις στην ανάδειξη, την προοπτική και την Ανάπτυξη της ευρύτερης αυτής περιοχής, ενημερώνει για τις μέχρι τώρα απαντήσεις, σε σχετική Ερώτηση που υπέβαλε, σε έξι (6) Υπουργεία, όσον αφορά στην πορεία αδειοδοτήσεων για το εν λόγω έργο.
Με την Ερώτησή του επεσήμανε τη δεδομένη αντίθεση της τοπικής κοινωνίας και των τοπικών φορέων, στην κατασκευή και λειτουργία αυτού του έργου, αλλά τόνιζε και ο ίδιος ο κ. Γκόκας τις αρνητικές επιπτώσεις του ΥΗΕ Αυλακίου και τη θέση του ότι πρέπει να γίνει σεβαστή η άποψη και η θέληση της τοπικής κοινωνίας, με την οποία συμφωνεί, αλλά και να στηριχθεί ο σχεδιασμός και η ανάπτυξη της περιοχής αυτής με τη συνεργασία των κατοίκων, των τοπικών φορέων, της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και της Πολιτείας.
Από τις μέχρι τώρα απαντήσεις των Υπουργείων, στα οποία απευθύνθηκε ο κ. Γκόκας, προκύπτουν τα παρακάτω:
Από τον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κ. Κ. Σκρέκα, δόθηκε η υπ’ αριθμ.: ΥΠΕΝ/ΥΠΣΥΝ/3784/86/28-03-2022 απάντηση, με την οποία, ο κ. Υπουργός παραθέτει συνημμένα έγγραφα από αρμόδιες Υπηρεσίας, που παρουσιάζουν το στάδιο στο οποίο βρίσκεται αυτή τη στιγμή το έργο.
Στο υπ’ αριθμ ΥΠΕΝ/ΔΙΠΑ/10407/633/4-2-2022 έγγραφό της, η Γενική Διεύθυνση Περιβαλλοντικής Πολιτικής αναφέρει ότι το εν λόγω έργο είναι στο στάδιο της περιβαλλοντικής αδειοδότησης και συγκεκριμένα η Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων πρόκειται να διαβιβαστεί στα αρμόδια Περιφερειακά Συμβούλια για γνωμοδοτήσεις, οι οποίες πλέον είναι γνωστές. Όσον αφορά στο Υδροηλεκτρικό Έργο της Μεσοχώρας η Απόφαση Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων ολοκληρώθηκε, ενώ για το Φράγμα της Συκιάς δεν υπάρχει σε ισχύ σχετική ΑΕΠΟ, ούτε εκκρεμεί στην ανωτέρω υπηρεσία σχετική υπόθεση.
Ο Προϊστάμενος, κ. Αντωνόπουλος, της Διεύθυνσης Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και Εναλλακτικών Καυσίμων, κ. Αντωνόπουλος, με το υπ’ αριθμ ΥΠΕΝ/ΔΑΠΕΕΚ/3784/145/10-3-2022 Έγγραφο, υπογραμμίζει ότι η χώρα μας έχει υποχρέωση μέχρι το 2030 να καλύψει τις ανάγκες της σε κατανάλωση ενέργειας κατά 35% από ΑΠΕ, δηλαδή θα πρέπει να κατασκευαστούν έργα ΑΠΕ που θα καλύπτουν ισχύ περίπου 9.000 MW. Σε σχέση με τους Υδροηλεκτρικούς Σταθμούς θα πρέπει να εγκατασταθούν νέοι, ώστε η ισχύς τους να φτάνει τα 500 MW.
Για το ΥΗΕ Αυλακίου παραπέμπει στα προβλεπόμενα για την περιβαλλοντική αδειοδότηση και στην άδεια παραγωγής ενέργειας που έχει δοθεί με την υπ’ αριθμ . ΥΠΑΝ/Δ6/Φ20.031/3340/28-09-2001 Απόφαση του Υπουργού Ανάπτυξης, η οποία είναι γνωστή.
Ο Πρόεδρος της ΡΑΕ, κ. ΑΘ. Δαγούμας με το υπ’ αριθμ 92146/23-01-2022 Έγγραφο αναφέρει ότι με την υπ’ αριθμ . ΥΠΑΝ/Δ6/Φ20.031/3340/28-09-2001 Απόφαση του Υπουργού Ανάπτυξης, χορηγήθηκε στην «ΤΕΡΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ Α.Β.Ε.Τ.Ε» άδεια παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από υδροηλεκτρικό σταθμό ισχύος 83,6 MW και ότι το εν λόγω έργο σήμερα βρίσκεται στο στάδιο της Περιβαλλοντικής αδειοδότησης καθώς έχει υποβληθεί η Μελέτη Περιβαλλοντικών Όρων.
Ο Πρόεδρος της ΔΕΗ, κ. Γ. Στάσσης με το υπ’ αριθμ ΥΠΕΝ/ΥΠΣΥΝ/20454/766/1-3-2022 Έγγραφο ηλεκτρονικής αλληλογραφίας, σχετικά με την ολοκλήρωση των έργων Συκιάς και Μεσοχώρας, αναφέρει ότι απαιτείται, για την ολοκλήρωση του έργου της Μεσοχώρας, η Έμφραξη της Σήραγγας Εκτροπής και οι σχετικοί όροι της ΑΕΠΟ που έχουν τεθεί ως προϋπόθεση θα έχουν ικανοποιηθεί στο σύνολό τους εντός του 2024. Για το Φράγμα Συκιάς αναφέρει ότι δεν ανήκει στη ΔΕΗ και αρμόδιος φορέας είναι το ΥΠΟΜΕ και η ΕΥΔΕ Θεσσαλίας.
Από τη Διεύθυνση Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Κλιματικής Αλλαγής, της Γεν Διεύθυνσης Αγροτικής Ανάπτυξης, του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, δόθηκε η υπ’ αριθμ Πρωτ 1987/294589/11-05-2022 Απάντηση, που αφορά σε θετική Γνωμοδότηση σχετικά με την κατασκευή του Υοδροηλεκτικού Φράγματος Αυλακίου, αφού όπως τονίζεται σχετικά, η υλοποίηση του έργου δεν θα επιφέρει σημαντικές αρνητικές επιπτώσεις στην αγροτική δραστηριότητα της περιοχής, ενώ η απώλεια των γεωργικών εκτάσεων και οι συνέπειες για τον πρωτογενή τομέα θα είναι πολύ μικρές. Ωστόσο, θεωρειται ως δεδομένο ότι οι κτηνοτρόφοι θα αναγκαστούν να εγκαταλείψουν τις περιοχές αυτές και να μετεγκαταστήσουν τις δραστηριότητές τους σε άλλες περιοχές, εξέλιξη που η εν λόγω Υπηρεσία δεν θεωρεί αρνητική, το αντίθετο μάλιστα! Κι ας ερημώνεται περισσότερο η περιοχή.
Αντίθετα, από τη Διεύθυνση Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής της ΠΕ Άρτας, δόθηκε η υπ’ αριθμ. Πρωτ οικ 8206/160052/2-12-2021 Απάντηση, η οποία αφορά σε Αρνητική Γνωμοδότηση αφού όπως επισημαίνεται, το έργο θα υλοποιηθεί σε περιοχή NATURA, εντός του Εθνικού Πάρκου Τζουμέρκων – Κοιλάδας – Αχελώου Μετεώρων Αγράφων, η κατασκευή του θα επιφέρει δε, κλιματολογικές αλλαγές με σοβαρές επιπτώσεις στο οικοσύστημα και στη ζωή των κατοίκων.
Επιπλέον τονίζεται ότι θα επιταθούν τα διαβρωτικά φαινόμενα, οι κατολισθήσεις, η κατάρρευση εδαφών και τα σεισμογενή ρήγματα στην περιοχή. Και τέλος, θεωρείται ότι η περιοχή είναι ήδη επιβαρυμένη από τα υπάρχοντα έξι (6) φράγματα και η κατασκευή του Φράγματος Αυλακίου θα κατακλύσει τμήματα οικισμών της ΠΕ Αρτας καθώς και Μνημεία Πολιτιστικής κληρονομιάς.
Ενώ από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, δόθηκε η υπ’αριθμ. Πρωτ 40/11830/15-02-2022 Απάντηση που υπογράφει ο Υφυπουργός , κ. Γ Στύλιος, στην οποία αναφέρεται “ότι τα διαλαμβανόμενα της εν λόγω Ερώτησης εκφεύγουν των αρμοδιοτήτων του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων”.
Περαιτέρω από το Υπουργείο Τουρισμού, δόθηκε η υπ’ αριθμ. Πρωτ 968/ 3-2-2022 Απάντηση , με την οποία επισυνάπτεται το υπ’ αριθμ. ΕΔΕΤΤ/Α/39/18-1-2022 Έγγραφο της Επιτελικής Δομής ΕΣΠΑ Τομέα Τουρισμού , σύμφωνα με το οποίο έχουν προταθεί προς συμπερίληψη στο Πρόγραμμα της Περιφέρειας Ηπείρου 2021- 2027 παρεμβάσεις για την αξιοποίηση περιοχών ιδιαίτερου τουριστικού και περιβαλλοντικού ενδιαφέροντος με δράσεις αξιοποίησης της φυσικής κληρονομιάς των περιοχών ιδιαίτερου φυσικού κάλλους.
Με την υπ ‘ αριθμ Πρωτ 15525/7-2-2022 Απάντηση του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, αναφέρεται ότι η Υπηρεσία Νεώτερων Μνημείων και Τεχνικών Έργων Ηπείρου, Βορείου Ιονίου και Δυτικής Μακεδονίας και η Εφορεία Αρχαιοτήτων Άρτας έχουν καταγράψει τα Μνημεία της περιοχής της Κοιλάδας του Αχελώου και έχουν αποστείλει σχετικά στοιχεία και απόψεις , προκειμένου η Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων του εν θέματι έργου να εισαχθεί προς συζήτηση στο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο και το Συμβούλιο Νεώτερων Μνημείων για την κατά το νόμο γνωμοδότηση
Τέλος, σύμφωνα με την υπ’ αριθμ. Πρωτ 11535/4-2-2022 Απάντηση του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων , το Υπουργείο δηλώνει αναρμόδιο για τα διαλαμβανόμενα στη σχετική Ερώτηση .
Εκκρεμεί η Απάντηση του Υπουργείου Εσωτερικών.
Με βάση τα δεδομένα των μέχρι τώρα Απαντήσεων ο κ. Γκόκας δηλώνει:
“Επανειλημμένα έχω τονίσει ότι η κατασκευή εγκαταστάσεων ΑΠΕ είναι χρήσιμη και απαραίτητη για την κοινωνία μας, ώστε να μπορέσουμε με κάθε τρόπο να περιορίσουμε τη ρύπανση του πλανήτη μας, και να αντιμετωπισθεί το κορυφαίο πρόβλημα της Κλιματικής Αλλαγής. Όμως κάθε τέτοια ενέργεια δεν θα πρέπει να γίνεται σε βάρος του φυσικού περιβάλλοντος και της βιοποικιλότητας της περιοχής επέμβασης, πόσο μάλλον αν η συγκεκριμένη περιοχή είναι ήδη ενταγμένη στο δίκτυο NATURA 2000 και αποτελεί Ειδική Ζώνη Διατήρησης της άγριας χλωρίδας και πανίδας.
Επίσης, δεν θα πρέπει να είναι σε βάρος άλλων παραγωγικών δραστηριοτήτων, όπως γεωργία, κτηνοτροφία, μελισσοκομία, μεταποιητικών δραστηριοτήτων, εναλλακτικών μορφών τουρισμού, αγροτουρισμού, δραστηριοτήτων άσκησης και άθλησης, και γενικότερα δεν πρέπει οι εγκαταστάσεις ΑΠΕ να εμποδίζουν τους ανθρώπους να συνεχίσουν να ζουν στον τόπο τους ή να επιστρέψουν σε αυτόν.
Όμως, η Γεν Διεύθυνση Αγροτικής Ανάπτυξης, Διεύθυνσης Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Κλιματικής Αλλαγής του ΥΠΑΑΤ, με την απάντησή της γνωμοδοτεί θετικά για τη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, διατυπώνοντας μάλιστα την άποψη ότι, για τους κατοίκους που θα υποχρεωθούν να εγκαταλείψουν την περιοχή τους, θα προκύψει μια καλύτερη ζωή μακριά από αυτόν.
Άποψη άστοχη και απαράδεκτη, με την οποία τα χωριά θα οδηγηθούν σε απόλυτη ερήμωση, αντί να βρούμε τρόπους να ανακοπεί η εγκατάλειψη, μέσα από ένα συνδυασμό δράσεων και έργων, μαζί με τις πρωτοβουλίες που υπάρχουν τα τελευταία χρόνια, και που θα πρέπει να στηριχθούν και να ενισχυθούν, για μια ολοκληρωμένη παρέμβαση,και με σκοπό την ήπια και βιώσιμη ανάπτυξη στην Κοιλάδα του Αχελώου και την ευρύτερη περιοχή.
Η συγκεκριμένη Απάντηση δε, είναι εντελώς αντίθετη με την αρνητική Γνωμοδότηση της Τοπικής Υπηρεσίας της Διεύθυνσης Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής, της Περιφερειακής Ενότητας Άρτας, που προφανώς γνωρίζει καλύτερα την πραγματικότητα και την περιοχή αυτή της Κοιλάδας του Αχελώου.
Επαναλαμβάνω ότι κανένας Παράγοντας, είτε είναι υπηρεσιακός, είτε είναι κρατικός, είτε είναι πολιτικός παράγοντας, δε δικαιούται και δεν μπορεί να ορίσει ή να υποδείξει στους κατοίκους και τους πολίτες της Κοιλάδας του Αχελώου, να ζήσουν καλύτερα μακριά από τον τόπο τους.
Επίσης η Απάντηση της ανωτέρω Υπηρεσίας του ΥΠΑΑΤ και το περιεχόμενό της, αποδεικνύουν ότι το συγκεκριμένο Υπουργείο, έχει λόγο, γνωμοδοτικό, τόσο για την έγκριση της ΜΠΕ του έργου του ΥΗΕ Αυλακίου, αλλά και για τα γενικότερα θέματα προοπτικής και ανάπτυξης της περιοχής της Κοιλάδας του Αχελώου που έχω θέσει με την Ερώτησή μου .Αντίθετα με την Απάντηση του ίδιου του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων , με την οποία δηλώνει ότι δεν υπάρχει σχετική αρμοδιότητα από την πλευρά του.
Η αρμοδιότητα υπάρχει και, οι Υπηρεσίες του Υπουργείου εκφράστηκαν σε σχέση με την κατασκευή του έργου. Δεν γνωρίζουμε αν η Πολιτική Ηγεσία του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων συμφωνεί με την άποψή τους.
Τέλος, η πολιτεία πρέπει να διαμορφώσει ένα διαφορετικό πλαίσιο για την Ανάπτυξη των ΑΠΕ, με επικαιροποιημένο ειδικό χωροταξικό σχέδιο και δυνατότητες για πολλά, μικρότερα έργα για όλους, και με διαβούλευση με τις τοπικές κοινωνίες.
Ενώ δεν πρέπει να ξεχνάμε τα δύο έργα, το Φράγμα Συκιάς που δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμα και το Φράγμα Μεσοχώρας με το ΥΗΕ που είναι σχεδόν έτοιμο, έργα για τα οποία έχουν δαπανηθεί μερικές εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ και περιμένουν χρόνια να λειτουργήσουν.
Από την πλευρά μου είμαι δίπλα στις σημαντικές προσπάθειες και πρωτοβουλίες, με συνεργασία και στήριξη για την ανάδειξη, την ανάπτυξη και τη ζωή στη Κοιλάδα του Αχελώου.