Ερώτηση προς τον Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων για τα συνεχιζόμενα προβλήματα, που οδηγούν σε απεντάξεις από το Πρόγραμμα των νέων αγροτών, κατέθεσαν σαράντα πέντε (45) Βουλεύτριες και Βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ- Προοδευτική Συμμαχία, μεταξύ των οποίων και ο Βουλευτής Νομού Πρέβεζας, Κώστας Μπάρκας, ύστερα από πρωτοβουλία του Τομεάρχη Αγροτικής Ανάπτυξης, Σταύρου Αραχωβίτη.
Όπως αναφέρεται στην Ερώτηση των Βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ, υπάρχει ένας αριθμός νέων γεωργών που για διαφόρους λόγους δεν κατάφερε να ολοκληρώσει το επιχειρηματικό του σχέδιο στο 3ο έτος, οπότε αναγκαστικά ολοκληρώνει το επιχειρηματικό του σχέδιο στο 4ο έτος (ΟΣΔΕ 2021). Πολλοί εξ’ αυτών είναι νέοι, οι οποίοι αντιμετώπισαν προβλήματα με την τυπική απόδοση και τις εκτάσεις των καλλιεργειών τους ή παραγωγοί που δεν έχουν ακόμη στα χέρια τους την πολυπόθητη άδεια λειτουργίας κτηνοτροφικής εκμετάλλευσης.
Κι ενώ σε όλους εκείνους που κατέθεσαν φάκελο πληρωμής 2ης δόσης με το ΟΣΔΕ 2020, δόθηκε η δυνατότητα να διορθώσουν προβλήματα και παραλείψεις που σχετίζονταν με την τυπική απόδοση των καλλιεργειών και την βαθμολογία, δεν συνέβη κάτι αντίστοιχο με αυτούς που κατέθεσαν φάκελο πληρωμής με βάση την ολοκλήρωση του επιχειρηματικού σχεδίου όπως αυτό απεικονίζεται στο ΟΣΔΕ 2021. Οι παραγωγοί λοιπόν που καλλιέργησαν της φθινοπωρινές επίσπορες, το αποδεικνύουν με τα σχετικά παραστατικά και κατέθεσαν στην υπηρεσία τις σχετικές αιτήσεις προσθήκης επίσπορης δεν λαμβάνονται για αυτούς υπόψη. Επιπλέον των παραπάνω, αναφέρεται και μια ακόμη σειρά προβλημάτων που σχετίζεται με μειώσεις των εκτάσεων εξαιτίας της διασταύρωσης με την ΑΑΔΕ ή με την αλλαγή υποβάθρου από τον ΟΠΕΚΕΠΕ με αποτέλεσμα εκτάσεις να εμφανίζονται μη επιλέξιμες. Υπάρχουν τέλος και περιπτώσεις προφανούς λάθους ή του λάθους υπολογισμού, που χρονικά και καλλιεργητικά όμως υπήρχε το περιθώριο να διορθωθεί.
Πέραν όμως των προβλημάτων που υφίστανται στην Πρόσκληση του 2016 του Υπομέτρου 6.1, διαπιστώνεται και άλλη μια κατηγορία απεντάξεων και αφορά νέους αγρότες του 2014 που διατηρούν και είναι υπόχρεοι μακροχρόνιων δεσμεύσεων (10ετίας) έναντι της πρόσκλησης του 2016 που οι υποχρεώσεις τους διατηρούνται για 5ετία. Πολλοί εξ αυτών, στο 9ο ή και 10ο έτος, εμφάνισαν μεγαλύτερο εξωγεωργικό εισόδημα ή άλλους λόγους και βρίσκονται στο τέλος του προγράμματος αντιμέτωποι με απένταξη αλλά και επιστροφή ως αχρεωστήτως καταβληθέντων των ποσών που έχουν λάβει.
Με βάση τα παραπάνω και σε συνδυασμό με τα όσα βιώνει ο αγροτικός κόσμος, που σχεδόν αδυνατεί να παράξει, διαμορφώνεται μια ζοφερή πραγματικότητα, ειδικά για τους νέους αγρότες, οι οποίοι αναγκάζονται να εργάζονται και να συμπληρώνουν ημερομίσθια και συνεπώς η απένταξή τους είναι άδικη και απόρροια της αδυναμίας προσαρμογής των απαιτήσεων του προγράμματος στις τρέχουσες συνθήκες που επικρατούν. Πόσο μάλλον, όταν δεν αποτελεί μόνο ένεση στην παρατηρούμενη μείωση του πληθυσμού σε περιοχές, αλλά στοχεύει στην ηλικιακή ανανέωση του αγροτικού πληθυσμού.
Οι Βουλεύτριες και οι Βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ- Προοδευτική Συμμαχία ερωτούν τον αρμόδιο Υπουργό, πρώτον ποια είναι τα συγκεκριμένα προβλήματα που διαπιστώνεται ότι οδηγούν σε μαζικές απεντάξεις δικαιούχων της πρόσκλησης του 2016 από το Υπομέτρο 6.1 “Εγκατάσταση Νέων Γεωργών”. Δεύτερον, σε ποιες ενέργειες προτίθεται να προβεί προκειμένου να επιλυθούν κατά τρόπον ώστε να περιοριστεί το φαινόμενο των απεντάξεων που παρατηρείται σε όσους κατέθεσαν φάκελο πληρωμής 2ης δόσης με το ΟΣΔΕ 2021. Τρίτον, αν θα δώσει τη ίδια δυνατότητα σε όλους εκείνους που κατέθεσαν φάκελο πληρωμής 2ης δόσης με το ΟΣΔΕ 2021, ώστε να διορθώσουν προβλήματα και παραλείψεις που σχετίζονταν με την τυπική απόδοση των καλλιεργειών και την βαθμολογία κάνοντας δεκτές Δηλώσεις τους με προσθήκη επίσπορης καλλιέργειας, όπως έπραξε με τους δικαιούχους που σαν βάση πληρωμής της 2ης δόσης ήταν το ΟΣΔΕ 2020. Τέταρτον, αν θα εξετάσει την αλλαγή των όρων και προϋποθέσεων που ισχύουν για τους νέους αγρότες του 2014 που διατηρούν και είναι υπόχρεοι μακροχρόνιων δεσμεύσεων (10ετίας) υπό το πρίσμα των νέων δυσμενών συνθηκών που επικρατούν στην οικονομία προκειμένου να μην απεντάσσονται στην εκπνοή του αναλογικά μακράς διάρκειας προγράμματος.
Ακολουθεί αναλυτικά η κατατεθείσα Ερώτηση:
ΕΡΩΤΗΣΗ
Αθήνα, 29 Σεπτεμβρίου 2022
Προς τον Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων
Θέμα: “ Ανάγκη Επίλυσης των πολλαπλών Προβλημάτων που οδηγούν σε Απεντάξεις Νέων Αγροτών”
Η προηγούμενη πρόσκληση του Μέτρου «Εγκατάσταση Νέων Γεωργών» του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης (ΠΑΑ) της Ελλάδας 2014 – 2020 (Υπομέτρο 6.1) και που αφορούσε όλη την επικράτεια εκδόθηκε το έτος 2016 (Αριθ. 8837/ ΦΕΚ/Β/3442/25-10-2026). Στη συνέχεια το καλοκαίρι του 2017 εκδόθηκαν αποφάσεις ένταξης από τις Περιφέρειες, και οι ενταχθέντες νέοι αγρότες δικαιούχοι όφειλαν να καταθέσουν φάκελο πληρωμής 2ης δόσης μεταξύ 3ου και 4ου έτους. Ένα μεγάλο μέρος αυτών κατέθεσε φάκελο στο 3ο έτος (ΟΣΔΕ 2020) και πολλοί από αυτούς έχουν ήδη πληρωθεί.
Σύμφωνα όμως με δημοσιεύματα, υπάρχει κι ένας αριθμός νέων γεωργών που για διαφόρους λόγους δεν κατάφερε να ολοκληρώσει το επιχειρηματικό του σχέδιο στο 3ο έτος, οπότε αναγκαστικά ολοκληρώνει το επιχειρηματικό του σχέδιο στο 4ο έτος (ΟΣΔΕ 2021). Πολλοί εξ’ αυτών είναι νέοι, οι οποίοι αντιμετώπισαν προβλήματα με την τυπική απόδοση και τις εκτάσεις των καλλιεργειών τους ή παραγωγοί που δεν έχουν ακόμη στα χέρια τους την πολυπόθητη άδεια λειτουργίας κτηνοτροφικής εκμετάλλευσης.
Κι ενώ σε όλους εκείνους που κατέθεσαν φάκελο πληρωμής 2ης δόσης με το ΟΣΔΕ 2020, δόθηκε η δυνατότητα να διορθώσουν προβλήματα και παραλείψεις που σχετίζονταν με την τυπική απόδοση των καλλιεργειών και την βαθμολογία κάνοντας δεκτές Δηλώσεις τους με προσθήκη επίσπορης καλλιέργειας, δεν συνέβη κάτι αντίστοιχο με αυτούς που κατέθεσαν φάκελο πληρωμής με βάση την ολοκλήρωση του επιχειρηματικού σχεδίου όπως αυτό απεικονίζεται στο ΟΣΔΕ 2021. Οι παραγωγοί λοιπόν που καλλιέργησαν της φθινοπωρινές επίσπορες, το αποδεικνύουν με τα σχετικά παραστατικά και κατέθεσαν στην υπηρεσία τις σχετικές αιτήσεις προσθήκης επίσπορης δεν λαμβάνονται για αυτούς υπόψη.
Επιπλέον των παραπάνω, αναφέρεται και μια ακόμη σειρά προβλημάτων που σχετίζεται με μειώσεις των εκτάσεων εξαιτίας της διασταύρωσης με την ΑΑΔΕ ή με την αλλαγή υποβάθρου από τον ΟΠΕΚΕΠΕ με αποτέλεσμα εκτάσεις να εμφανίζονται μη επιλέξιμες. Υπάρχουν τέλος και περιπτώσεις προφανούς λάθους ή του λάθους υπολογισμού, που χρονικά και καλλιεργητικά όμως υπήρχε το περιθώριο να διορθωθεί.
Πέραν όμως των προβλημάτων που υφίστανται στην Πρόσκληση του 2016 του Υπομέτρου 6.1, διαπιστώνεται και άλλη μια κατηγορία απεντάξεων και αφορά νέους αγρότες του 2014 που διατηρούν και είναι υπόχρεοι μακροχόνιων δεσμεύσεων (10ετίας) έναντι της πρόσκλησης του 2016 που οι υποχρεώσεις τους διατηρούνται για 5ετία. Πολλοί εξ αυτών, στο 9ο ή και 10ο έτος, εμφάνισαν μεγαλύτερο εξωγεωργικό εισόδημα ή άλλους λόγους και βρίσκονται στο τέλος του προγράμματος αντιμέτωποι με απένταξη αλλά και επιστροφή ως αχρεωστήτως καταβληθέντων των ποσών που έχουν λάβει.
Επειδή η οικονομία της χώρας βρίσκεται σε μια πρωτοφανή δίνη κρίσεων, ενώ το κόστος καλλιέργειας και εκτροφών ακολουθεί ανεξέλεγκτη πορεία αυξήσεων με αποτέλεσμα οι αγρότες να αντιμετωπίζουν πολύ δύσκολες συνθήκες για να καλλιεργήσουν τα χωράφια τους και να ταΐσουν τα ζώα τους, ιδιαίτερα δε οι νέοι που επέλεξαν να ασχοληθούν για πρώτη φορά με το αγροτικό επάγγελμα και να παραμείνουν στην ύπαιθρο
Επειδή λόγω των πρωτόγνωρων συνθηκών που βιώνει η οικονομία λόγω πανδημίας αλλά και έλλειψης εργατικών χεριών οι νέοι αγρότες αναγκάζονται να εργάζονται και να συμπληρώνουν ημερομίσθια και συνεπώς η απένταξή τους είναι άδικη και απόρροια της αδυναμίας προσαρμογής των απαιτήσεων του προγράμματος στις τρέχουσες συνθήκες που επικρατούν
Επειδή το μέτρο “Εγκατάσταση Νέων Γεωργών” δεν αποτελεί μόνο ένεση στην παρατηρούμενη μείωση του πληθυσμού σε περιοχές, αλλά στοχεύει στην ηλικιακή ανανέωση του αγροτικού πληθυσμού,
Επειδή το Υπομέτρο 6.1 “Εγκατάσταση Νέων Γεωργών” για τους παραπάνω λόγους θα πρέπει να αξιοποιηθεί στο έπακρο το πολύτιμο αυτό εργαλείο,
Επειδή οι λόγοι που οδηγούν στην μείωση της βαθμολογίας και τις παρατηρούμενες μαζικές απεντάξεις από το Υπομέτρο 6.1 “Εγκατάσταση Νέων Γεωργών” θα πρέπει να αντιμετωπιστούν και να επιλυθούν προκειμένου να μην τορπιλιστούν οι σημαντικοί στόχοι του
Ερωτάται ο κ. Υπουργός
- Ποια είναι τα συγκεκριμένα προβλήματα που διαπιστώνεται ότι οδηγούν σε μαζικές απεντάξεις δικαιούχων της πρόσκλησης του 2016 από το Υπομέτρο 6.1 “Εγκατάσταση Νέων Γεωργών”;
- Σε ποιες ενέργειες προτίθεται να προβεί προκειμένου να επιλυθούν κατά τρόπον ώστε να περιοριστεί το φαινόμενο των απεντάξεων που παρατηρείται σε όσους κατέθεσαν φάκελο πληρωμής 2ης δόσης με το ΟΣΔΕ 2021;
- Θα δώσει τη ίδια δυνατότητα σε όλους εκείνους που κατέθεσαν φάκελο πληρωμής 2ης δόσης με το ΟΣΔΕ 2021, ώστε να διορθώσουν προβλήματα και παραλείψεις που σχετίζονταν με την τυπική απόδοση των καλλιεργειών και την βαθμολογία κάνοντας δεκτές Δηλώσεις τους με προσθήκη επίσπορης καλλιέργειας, όπως έπραξε με τους δικαιούχους που σαν βάση πληρωμής της 2ης δόσης ήταν το ΟΣΔΕ 2020;
- Θα εξετάσει την αλλαγή των όρων και προϋποθέσεων που ισχύουν για τους νέους αγρότες του 2014 που διατηρούν και είναι υπόχρεοι μακροχρόνιων δεσμεύσεων (10ετίας) υπό το πρίσμα των νέων δυσμενών συνθηκών που επικρατούν στην οικονομία προκειμένου να μην απεντάσσονται στην εκπνοή του αναλογικά μακράς διάρκειας προγράμματος;
Ο ερωτών Βουλευτής
Αραχωβίτης Σταύρος
Αβραμάκης Ελευθέριος
Αναγνωστοπούλου Σία
Αυγέρη Θεοδώρα
Αυλωνίτης Αλέξανδρος-Χρήστος
Βαγενά Άννα
Βαρδάκης Σωκράτης
Βέττα Καλλιόπη
Γεροβασίλη Όλγα
Γιαννούλης Χρήστος
Γκαρά Αναστασία (Νατάσα)
Ελευθεριάδου Σουλτάνα (Τάνια)
Θραψανιώτης Εμμανουήλ
Καλαματιανός Διονύσιος
Καφαντάρη Χαρά
Κόκκαλης Βασίλειος
Μάλαμα Κυριακή
Μαμουλάκης Χάρης
Μάρκου Κωνσταντίνος
Μιχαηλίδης Ανδρέας
Μπάρκας Κωνσταντίνος
Μπουρνούς Ιωάννης
Μωραΐτης Αθανάσιος (Θάνος)
Παπαδόπουλος Αθανάσιος (Σάκης)
Παπαηλιού Γεώργιος
Παπανάτσιου Αικατερίνη
Πέρκα Θεπίστη (Πέτη)
Πούλου Παναγιού (Γιώτα)
Ραγκούσης Ιωάννης
Σαντορινιός Νεκτάριος
Σαρακιώτης Ιωάννης
Σκουρλέτης Παναγιώτης (Πάνος)
Σκουρολιάκος Παναγιώτης (Πάνος)
Σκούφα Μπέττυ
Συρμαλένιος Νικόλαος
Τελιγιορίδου Ολυμπία
Τζούφη Μερόπη
Τόλκας Άγγελος
Φάμελλος Σωκράτης
Φίλης Νικόλαος
Φωτίου Θεανώ
Χαρίτου Δημήτριος (Τάκης)
Χαρίτσης Αλέξης
Χατζηγιαννάκης Μιλτιάδης
Ψυχογιός Γεώργιος