Δεν υπάρχει κάποιος φίλος ή γνωστός να μην συμπεριλάβει στην καθημερινή του κουβέντα την αγριότητα με την οποία λειτουργούν οι νέοι σήμερα. Παραβατικότητα μεγάλη λένε οι επιστήμονες. Δεν θα το πιστέψετε ότι είναι καθημερινότητά μας στις συζητήσεις. Δεν είναι μόνο αυτά που βγαίνουν στα ΜΜΕ αλλά και άλλες καθημερινές μπάτσες και γροθιές που περιγράφονται από τους νέους σαν να μην συνέβει τίποτε. Ο τάδε τις έβρεξε στον τάδε και καλά του έκανε. Ναι συμφώνησε και ο άλλος.
Δίνω τον λόγο σε επιστήμονες μιας και θέλω να δούμε όλοι μαζί που βρίσκεται η αιτία αυτού του φαινομένου.
Ως παραβατική χαρακτηρίζεται η συμπεριφορά που παρεκκλίνει από τους κοινωνικούς κανόνες και δημιουργεί προβλήματα στο κοινωνικό σύνολο. Ο όρος παραβατικότητα εκφράζει αποκλίνουσες συμπεριφορές παιδιών και εφήβων.
Σύμφωνα με την κ. Καρδαρά που άσχολείται με την εγκληματολογική έρευνα σε συσχετισμό με τα media «το επόμενο βήμα είναι να αρχίσουμε να συζητάμε για τις στοχευμένες επιστημονικές δραστηριότητες οι οποίες πρέπει να γίνουν ξεκινώντας από τα σχολεία μας στα πανεπιστήμια με επίκεντρο την ανηλικότητα και τη νεότητα, την ενημέρωση στα σχολεία».
Όπως είπε η ειδικός, οι ανήλικοι παραβάτες είναι συνήθως παιδιά που δεν θέτουν προσωπικούς στόχους, δεν έχουν όνειρα για εξέλιξη ως προς τις σπουδές τους και ως προς την επαγγελματική τους πορεία. Και η σχέση τους με το σχολείο είναι πολύ κακή. Έχει ένα αρνητικό πρόσημο.
Ποιος ο ρόλος της οικογένειας και του σχολείου
Η ίδια εστίασε στα προβλήματα που υπάρχουν στις οικογένειες που μπορεί να οφείλονται σε δυσλειτουργίες όσον αφορά τις σχέσεις των μελών της καθώς και οικονομικές δυσκολίες.
«Ο ρόλος του σχολείου είναι πάρα πολύ σημαντικός σε όλο αυτό», προσέθεσε η κ. Καππάτου τονίζοντας ότι χρειάζεται πολλή προσοχή και αφύπνιση όλων μας. Όπως τόνισε η ηλικία 14 με 16 είναι πολύ κρίσιμη για τα παιδιά που πάνε να δημιουργήσουν την προσωπική τους ταυτότητα. «Μέσα σε αυτά τα πλαίσια, είτε τα θεωρούν πειραματισμό είτε πλάκα, βλέπουμε ότι η λέξη ενσυναίσθηση δυστυχώς δεν υπάρχει. Δεν μπορεί να μπει στη θέση του άλλου και θα πρέπει να σας πω και για τον ρόλο των άλλων ατόμων που ήταν παρατηρητές».
Παιδί και Όρια: Γιατί χρειάζονται όρια τα παιδιά και πώς να τα βάλω;
Κατερίνα Ντέμου Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπεύτρια
Θέτοντας όρια στα παιδιά μας τους διδάσκουμε την αξία της πειθαρχίας, του σεβασμού, της οργάνωσης του προγράμματός τους, της ενσυναίσθησης, να μπαίνουν δηλαδή και στη θέση των άλλων, της ξεκάθαρης συνεννόησης του τι περιμένουμε από εκείνα και ποιες συμπεριφορές είναι κατάλληλες και αποδεκτές σε κάθε συνθήκη. Χωρίς αυτά τα παιδιά αισθάνονται χαμένα και αποδιοργανωμένα.
Δεν καταλαβαίνουν πως να αντιδράσουν σε διάφορες προκλήσεις, πώς να επικοινωνήσουν στους άλλους τις επιθυμίες τους, πως να μιλήσουν χωρίς να προσβάλλουν, πώς να εκφράσουν τα συναισθήματά τους χωρίς ακραίες συμπεριφορές. Με το να τους μάθουμε τι σημαίνει όριο τους δείχνουμε την αγάπη μας και την ενεργή παρουσία μας στο μεγάλωμά τους και λειτουργούμε ως φωτεινή ένδειξη για το πώς να αντιλαμβάνονται τη ζωή και την συνύπαρξη με τους γύρω τους.
Παραβατική συμπεριφορά ανηλίκων
Ο όρος παραβατικότητα εκφράζει αποκλίνουσες συμπεριφορές παιδιών και εφήβων. Διακρίνονται σε εγκλήματα κατά του κοινού (εμπρησμοί), των ηθών (βιασμός), σωματικές βλάβες, αντίσταση στην εξουσία, χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών, εγκλήματα κατά της ξένης ιδιοκτησίας, παραβάσεις νόμων (Μαυρογιάννης, 1999).
Ανήλικοι παραβάτες ορίζονται τα άτομα που κατά την τέλεση της πράξης είναι μεταξύ 8 και 18 ετών. Έρευνες στο διεθνή και ελληνικό χώρο επιχειρούν να καταδείξουν τη σχέση μεταξύ παραπτωματικής-παραβατικής συμπεριφοράς στο σχολείο και μετέπειτα παραβατικότητας.
Οι εκπαιδευτικοί κατηγοριοποιούν τις ανεπιθύμητες συμπεριφορές των μαθητών σε α) Αντιδραστική συμπεριφορά, β) Δυσκολίες στη μάθηση (δεξιότητες και επίδοση), γ) Προβλήματα διαπροσωπικής επικοινωνίας, δ) Προβλήματα ενδοπροσωπικής συμπεριφοράς, ε) Υπερκινητικότητα και β) Διάσπαση προσοχής.
Πολλοί εκπαιδευτικοί πιστεύουν ότι τα γνωστικά προβλήματα δεν οδηγούν σε μετέπειτα παραβατική συμπεριφορά, ενώ η αντιδραστικότητα και τα προβλήματα διαπροσωπικής συμπεριφοράς δυνητικά οδηγούν.
Δεδομένου ότι τα τελευταία χρόνια η ελλιπώς προπαρασκευασμένη μετάβαση από το δασκαλοκεντρικό στο μαθητοκεντρικό σύστημα διδασκαλίας μετέβαλε τις δυναμικές της σχολικής τάξης και οι δάσκαλοι απώλεσαν – νομικά και ουσιαστικά – την επιρροή (εξουσία) προς τους μαθητές, τα προβλήματα συμπεριφοράς συνδέθηκαν με την οριοθέτηση του καλού-κακού μαθητή και αποτελούν το επίκεντρο της προβληματικής των εκπαιδευτικών. Η έλευση των μεταναστών, η διασάλευση της παραδοσιακής οικογένειας, η φτώχεια και η ένταση του ρυθμού των κοινωνικών μεταβολών αποτελούν παραμέτρους που επηρεάζουν την ερμηνεία της αποκλίνουσας συμπεριφοράς των μαθητών και ευρύνουν το χάσμα ανάμεσα στις στάσεις δασκάλων – γονέων – παιδιών.
Πολλές θεωρίες που εξαρτούν την προβληματική συμπεριφορά των μαθητών με το μορφωτικό επίπεδο των γονέων, ελέγχονται ως προς τη φιλοσοφική τους θεμελίωση και δέον να εκλαμβάνονται πλέον ως απλώς περιγραφικές ενός φαινομένου, που χρήζει περαιτέρω κοινωνιολογικής τεκμηρίωσης. psichologiagr.com
Συνέντευξη στην Ειρήνη Παπουτσή, για την LarissaPress
Ως φαινόμενο του 21ου αιώνα χαρακτηρίζεται παγκόσμια η παραβατικότητα ανηλίκων, ενώ ανησυχητικά είναι τα περιστατικά που καταγράφονται και στη χώρα μας. Που αποδίδεται το φαινόμενο και η έξαρσή του;
Πράγματι, η παραβατικότητα ανηλίκων παρουσιάζει το τελευταίο διάστημα ανησυχητική αύξηση ·ξυλοδαρμοί, συμμορίες, κλοπές και φαινόμενα ακραίου bullying βρίσκονται σε έξαρση ενώ κάθε μέρα 1 ανήλικος πέφτει θύμα ξυλοδαρμού από άλλους μαθητές. Σκεφτείτε ότι σε μόλις 1 χρόνο η παραβατικότητα ανήλικων παιδιών κάτω των 14 ετών αυξήθηκε κατά ποσοστό 52%, ενώ παράλληλα το 16% των περιστατικών αυτών διαδραματίζεται στο σχολικό προαύλιο.
Η παραβατικότητα ανηλίκων ουσιαστικά συνιστά ένα φαινόμενο κοινωνικής παθογένειας με αρνητικές συνέπειες τόσο σε ατομικό όσο και σε κοινωνικό επίπεδο. Το οικογενειακό περιβάλλον, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, οι επιρροές από το ευρύτερο οικογενειακό περιβάλλον καθώς και το χάσμα γενεών όπου οι μεγάλοι στιγματίζουν τη νεανική συμπεριφορά ως απαράδεκτη και αντικοινωνική και οι νέοι επαναστατούν κι αμφισβητούν την αυθεντία της γενιάς των γονιών τους, είναι κάποιοι από τους παράγοντες που έχουν οδηγήσει στην εμφάνιση και την έξαρση του φαινομένου.
Θα επανέρθω στο φαινόμενο της νεανικής παραβατικότητας βάζοντας στην όλη ενημέρωση την νομική σκοπιά. Πρέπει να δούμε όλοι μας αν πέσουν καμπάνες τι θα γίνει με αυτούς τους νέους. Ποια η επόμενη μέρα για αυτούς.
ΛΥΤΡΑΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ