Γράφει ο Βασίλης Ιωάννου
Πολλοί είναι αυτοί που ισχυρίζονται ότι οι εκλογές της 21ης Μαΐου συνιστούν την αρχή μιας «πολιτικής διόρθωσης» και μάλιστα τολμούν να προβλέψουν ότι στις 25 Ιουνίου υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να υπάρξει πλήρης αντιστροφή των όσων συνέβησαν το 2012.
Είναι αλήθεια ότι εκλογικά το 2023 έχει πολλές ομοιότητες με το 2012, όμως υπάρχουν και σημαντικά στοιχεία, τα οποία διαφοροποιούν σε μεγάλο βαθμό τις δύο εκλογικές περιόδους.
Θα επιχειρήσουμε συνοπτικά να καταγράψουμε τις βασικές ομοιότητες και διαφορές, για να δούμε αν πράγματι το 2023 μπορεί να γίνει ένα νέο 2012.
1.Όπως και το 2012 έτσι και τώρα έχουμε διπλές εκλογές και μάλιστα σε σύντομο χρονικό διάστημα, μόλις 30-40 ημερών.
Με μία σημαντική όμως διαφορά.
Το 2012 και οι δυο εκλογικές αναμετρήσεις διεξήχθησαν με το ίδιο εκλογικό σύστημα, ενώ τώρα η μεν πρώτη πραγματοποιήθηκε με το σύστημα της απλής αναλογικής και η άλλη θα γίνει με ενισχυμένη αναλογική.
Και επειδή «τα εκλογικά συστήματα επηρεάζουν τη συμπεριφορά των ψηφοφόρων κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει το ενδεχόμενο η αλλαγή να μεταβάλλει και τις τελικές αποφάσεις πριν την κάλπη».
2. Στις εκλογές του Μαΐου του 2012 μειώθηκαν δραματικά τα ποσοστά και των δύο μεγάλων κομμάτων του τότε δικομματισμού (ΠΑΣΟΚ-ΝΔ) .
Μάλιστα το τότε κυβερνών κόμμα, το ΠΑΣΟΚ, έχασε περισσότερο από τα 2/3 της εκλογικής του δύναμης, ενώ το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης, η ΝΔ, από το 34% έπεσε περίπου στο 19%.
Η μεγάλη έκπληξη των τότε εκλογών ήταν ο ΣΥΡΙΖΑ, που από το 4,6% έφτασε πάνω από 16%, καταλαμβάνοντας μάλιστα τη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης.
3. Αντίθετα στις πρόσφατες εκλογές του Μαΐου του 2023 το κυβερνών κόμμα , όχι μόνο διατήρησε τη δύναμή του, αλλά την αύξησε κατά περίπου 150.000 ψήφους , σε αντίθεση με τον ΣΥΡΙΖΑ που έχασε το 1/3 της δύναμής του, διατηρώντας όμως άνετα τη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης.
Το ΠΑΣΟΚ μπορεί να αύξησε σημαντικά τα ποσοστά του κατά 40%, όμως παρέμεινε στην 3η θέση.
4. Η κατανομή εκλογικών δυνάμεων μεταξύ των τριών μεγαλύτερων κομμάτων ( ΝΔ, ΣΥΡΙΖΑ, ΠΑΣΟΚ) τον Μάιο του 2012 ήταν 18,9%- 16,8%, – 13, 2% , σε αντίθεση με τον Μάιο του 2023 που ήταν 41% – 20% – 11,5 % .
Επίσης το 2012 η Βουλή που προέκυψε ήταν επτακομματική και τα κόμματα εκτός Βουλής συγκέντρωσαν ποσοστό 19%, το 2023 οι κάλπες ανέδειξαν πεντακομματική Βουλή, με τα κόμματα εκτός Βουλής να συγκεντρώνουν περίπου 16%.
5. Σε ότι αφορά τις εκλογές του Ιουνίου του 2012 το πιο σημαντικό στοιχείο ήταν ότι συνεχίστηκε το ρεύμα υπέρ του ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος άγγιξε το ποσοστό του 27%, κατοχυρώνοντας τη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης και εκλέγοντας 71 Βουλευτές, ενώ και η ΝΔ αύξησε τη δύναμη της κατά 10 ποσοστιαίες μονάδες.
Το ΠΑΣΟΚ από την άλλη μεριά ήταν ο μεγάλος χαμένος των εκλογών, αφού σε σχέση με τις εκλογές του 2009 έχασε ένα ποσοστό γύρω στο 30% και από τους 160 Βουλευτές έμεινε μόλις με 33.
Με βάση όλα τα παραπάνω δεδομένα, η μόνη ίσως βεβαιότητα για τις εκλογές της 25 Ιουνίου αφορά το πρώτο κόμμα, που θα είναι η ΝΔ.
Για τις πιο κάτω όμως θέσεις, όπως έχω ξαναπεί, και κυρίως για το πόσα κόμματα θα μπουν στην Βουλή, με τι ποσοστό, και αν θα επιτευχτεί η πολυπόθητη για τη ΝΔ αυτοδυναμία, είναι ερωτήματα που απασχολούν και θα βαρύνουν σημαντικά στις τελικές επιλογές του εκλογικού σώματος.
Πολλοί πιστεύουν ότι για τη δεύτερη θέση θα δοθεί σκληρή μάχη, αν και τα αριθμητικά δεδομένα αλλά και το πολιτικό κλίμα δε συνηγορούν προς μια τέτοια εξέλιξη.
Όμως μετά το εκλογικό σοκ της 21ης Μαΐου, όλα πλέον μπορούν να συμβούν και τίποτε δεν είναι ικανό να μας εκπλήξει.