Γράφει η
Κωνσταντίνα Ζήδρου
Αρχαιολόγος
Ποιώ, ποίημα, ποιητής, δημιουργώ, δημιούργημα, δημιουργός. Η ανάγκη της έκφρασης και της δημιουργίας, στον άνθρωπο, μπορεί να θεωρηθεί τόσο βασική, απαραίτητη και διαχρονική, όπως ο αέρας και το νερό. Εξάλλου τι είναι η ποίηση; Δύσκολος, χρονοβόρος και πιθανώς μη εφικτός ένας ορισμός και μία ερμηνεία ενός τόσο πολύπλοκου πνευματικού εγχειρήματος. Προσεγγίζοντάς την καθαρά συναισθηματικά, αποτελεί τον τρόπο έκφρασης της ψυχής και της διάνοιας του εκάστοτε ενασχολούμενου μαζί της. Όσο όμως και εάν ακούγεται εύκολο, πρόκειται για έναν δρόμο δύσκολο, άλλοτε πολύβουο και άλλοτε μοναχικό, άλλοτε ευθύ και άλλοτε με στροφές και ανηφόρες, άλλοτε φαρδύ και άλλοτε στενό. Πάντοτε, ωστόσο, γεμάτο διλήμματα, σκέψεις, συναισθήματα, στίχους, λέξεις, τσαλακωμένα χαρτιά, φακέλους που ασφυκτιούν, εικόνες, θεωρίες, πιστεύω και τόσα άλλα, οτιδήποτε χωρά στο μυαλό και στο γραφείο του δημιουργού. Ο ποιητής παλεύει, αγωνίζεται, μάχεται με τον εαυτό του και το περιβάλλον του ώστε να αποδώσει, με τον επιθυμητό για τον καθένα τρόπο, στους στίχους του όσα έχει ανάγκη να εκφράσει.
Αυτήν, ακριβώς, την αέναη πάλη την παρατηρώ συνεχώς στον Γιώργο Κουλιανό, ο οποίος δεν γράφει ποίηση αλλά εκφράζεται, με τρόπο ποιητικό, σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής και της καθημερινότητάς του. Οι στίχοι που αποτυπώνει στο χαρτί πηγάζουν, αυθόρμητα, από το είναι του, καθώς οι σκέψεις και τα συναισθήματά του μετουσιώνονται σε στίχους. Και εγώ βρίσκομαι από την άλλη πλευρά, του αναγνώστη. Βιώνω τη χαρά και το προνόμιο, όπως κάθε αναγνώστης μιας ποιητικής συλλογής, της προσέγγισης του ποιητικού κόσμου του Γ. Κουλιανού.
Άλλη μία ποιητική συλλογή, λοιπόν, για τον Γ. Κουλιανό, η τέταρτη κατά σειρά, με τίτλο: «νόσος των διττών». Παίρνοντας την κανείς στα χέρια του, επικεντρώνεται, αμέσως, στο λιτό δωρικό καλαίσθητο εξώφυλλο. Στο κέντρο του και σε λευκό φόντο, δεσπόζει μία ανθρώπινη φιγούρα, χωρίς όμως συγκεκριμένα χαρακτηριστικά. Εδώ, εντοπίζεται και το πρώτο σημείο προβληματισμού, γιατί μία ανθρώπινη φιγούρα και γιατί χωρίς χαρακτηριστικά; Και ο προβληματισμός και τα ερωτήματα συνεχίζονται με τον αινιγματικό, όπως αρέσκεται ο Γ. Κουλιανός, άκρως επιτυχημένο, μέσω ενός γλωσσικού παιχνιδιού, τίτλο της συλλογής του, «νόσος των διττών». Η επιλογή του παραπέμπει, οπωσδήποτε, στις επιρροές από την ιδιαίτερη πατρίδα του την Κάλυμνο αλλά και στους ποιητικοφιλοσοφικούς στοχασμούς του, με ευρύτατα τα όρια της ερμηνείας. Στη συνέχεια, το όνομα του ποιητή και η ξεκάθαρη λογοτεχνική κατάταξη του βιβλίου ολοκληρώνουν το εξώφυλλο.
Αντίστοιχα, το οπισθόφυλλο πλαισιώνεται από στίχους και σκέψεις του Γ. Κουλιανού και απόψεις και άλλων ποιητών σχετικά με τις αγωνίες, τα διλήμματα, τους στόχους και τις επιδιώξεις τους, εισάγοντάς μας βαθύτερα στον κόσμο της δημιουργίας τους.
Ξεκινώντας την ανάγνωση, με περίμεναν, καρτερικά και πρόθυμα, τα 49 καινούρια δημιουργήματα του ποιητή για να μου αποκαλύψουν τα μυστικά τους. Ωστόσο, χρειάστηκα χρόνο, πολλαπλές διαφορετικές αναγνώσεις και μια προσπάθεια οικειοποίησης των θεματικών και της ερμηνείας τους, διερωτώμενη, συχνά, σχετικά με τα ζητήματα που θίγονται, πολλάκις με τρόπο αινιγματικό και τις δικές μου αναγνωστικές προσλήψεις. Γενικά, τίποτα δεν μπορεί να χαρακτηριστεί ως απόλυτα προφανές και απλουστευμένο στην ποίηση του Γ. Κουλιανού. Ωστόσο, εκεί έγκειται και η μυστηριώδης γοητεία της. Φαίνεται απρόσιτη, χωρίς να είναι. Αναμένει τη φαντασία μας, τα στοιχεία της προσωπικότητάς μας, τα κρυμμένα μυστικά και τις επιθυμίες μας ώστε να ερμηνευθεί, ποικιλοτρόπως και να μας προσφέρει τον πολύτιμο πνευματικό θησαυρό της. Ειδικότερα, οι θεματικές του βιβλίου διατρέχουν ποικίλα ζητήματα σχετιζόμενα με τον χρόνο, την καθημερινότητα, τις ανθρώπινες σχέσεις, την αρρώστια, τον φόβο του θανάτου, τον ίδιο τον θάνατο, την πανδημία, την ποίηση, τις αξίες της ζωής, τη θέση του θείου κ.α. Πρόσωπα που εμφανίζονται: ο παππούς, το παιδί, ο καρδιολόγος, ο απλός άνθρωπος που ονομάζεται Σωτήρης, Τασία, Ηλίας, η μάνα, ο πατέρας κ.α. Υπάρχουν, επίσης, αναφορές σε ιστορικά πρόσωπα: Έντγκαρ Άλαν Πόε, οι Ινδιάνοι Σιου, όπως και σε γνωστά δημιουργήματα Μίκυ Μάους και στη Γκούερνικα.
Γενικά, ο Γ. Κουλιανός, ένας εξαίρετος χειριστής της γλώσσας και λάτρης της ποίησης, πραγματεύεται, με τρόπο άλλοτε περισσότερο λογικό και άλλοτε περισσότερο συναισθηματικό, τα ποικίλα θέματά του, πετυχαίνοντας να δημιουργήσει έναν απλό, ειλικρινή, χωρίς ίχνος επιτήδευσης διάλογο με τον αναγνώστη. Το έργο του βρίθει προβληματισμών, αμφισβήτησης, ανατροπών, γλωσσικών παιχνιδιών με τη διττή σημασία των λέξεων, αναφορών στο μακρινό χθες και στο σήμερα, συναισθηματισμών, χωρίς όμως μελοδραματισμούς. Ευδιάκριτη είναι και η ειρωνεία, όπως και η γλυκόπικρη χιουμοριστική διάθεση.
Συνολικά, στη νέα ποιητική συλλογή του Γ. Κουλιανού κυριαρχεί η διττόττητα, διατυπώνονται ερωτήματα και απαντήσεις, οι οποίες γεννούν νέα ερωτήματα. Στο τέλος του βιβλίου, όμως, ο αναγνώστης αντιλαμβάνεται ότι μόνο μέσα από τη διττότητα, τη ρευστότητα και την αέναη κίνηση των πάντων θα ανακαλύψει την προσωπική του ισορροπία και θα καταφέρει να επαναπροσδιορίσει τη ζωή του.