Ένα μακροχρόνιο πρόβλημα
Η έρευνα της εφημερίδας αρχίζει με την υπόθεση της ελληνικής φέτας και της νοθείας που αντιμετωπίζει το προϊόν με τον μεγάλο κίνδυνο να χρησιμοποιηθεί ως αφορμή για να χαθεί από την Ελλάδα, ο χαρακτηρισμός ως Προϊόν Ονομασίας Προέλευσης. Το πρόβλημα της φέτας δεν αφορά, μόνο το συγκεκριμένο παράδειγμα στην Γερμανία, για το οποίο ξεκίνησε ο διάλογος και είναι πλέον αντικείμενο ελέγχου από την Πολιτεία, αλλά έχει να κάνει με μια μακροχρόνια πρακτική, που αργά,αλλά σταθερά κατατρώγει την βάση της ελληνικής κτηνοτροφίας, εξαντλεί τις σοβαρές και ποιοτικές γαλακτοβιομηχανίες και το κυριότερο εξαπατεί σε μεγάλο βαθμό τον τελικό καταναλωτή, ο οποίος έχει εμπιστοσύνη στο ελληνικό προϊόν, αλλά και στην ελληνική πολιτεία ότι θα κάνει σωστά το έργο της και θα του εξασφαλίσει ότι το ποιοτικό προϊόν, που αγοράζει ανταποκρίνεται στα χαρακτηριστικά που το συγκεκριμένο τυρί έχει.
Είναι σημαντικό το γεγονός ότι η Πολιτεία, όπως για πολλά πράγματα, έχει κάνει τα στραβά μάτια, όμως στην περίπτωση αυτή, ο κίνδυνος να χαθεί ένα σημαντικό εθνικό περιουσιακό στοιχείο είναι μεγάλος και μπορεί να καταστεί μη αναστρέψιμη η κατάσταση. Ήδη στο παρελθόν η χώρα μας οδηγήθηκε στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, από άλλες χώρες με ισχυρή τυροκομική παρουσία και οικονομία και με μεγάλο αγώνα, μπόρεσε την τελευταία στιγμή να κατοχυρώσει ως ελληνικό προϊόν το τυρί της φέτας. Λάθη όμως περαιτέρω δεν συγχωρούνται.
Στους σημερινούς φακέλλους μας, καταγράφουμε όλες τις παραμέτρους της περίπτωσης “Νοθεία”. Αναφέρουμε τις οικονομικές προεκτάσεις της οικονομίας στον κτηνοτροφικό τομέα της Ηπείρου, την θέση της Ένωσης Κτηνοτρόφων Ελλάδας, την άποψη της ελεγχόμενης εταιρίας και βέβαια την θέση της ντόπιας Τυροκομίας, την οποία μας μεταφέρει ο Χρήστος Μπάφας της γνωστής τυροκομικής βιομηχανίας “ΚΡΥΣΤΑΛΛΙ”.
Η υπόθεση βέβαια μόλις άνοιξε και είναι σίγουρο ότι το θέμα αυτό θα μας απασχολήσει πολλές φορές στο άμεσο μέλλον.
Κάθε χρόνο στην Ελλάδα παράγονται περίπου 120.000-130.000 τόνοι φέτας, με τις εξαγωγές να αντιπροσωπεύουν πάνω από το 50% της παραγωγής των μεγάλων και μικρών εταιρειών του κλάδου, που όμως καλύπτουν μόλις το 10% της ζήτησης στην ΕΕ, η οποία εκτιμάται σε 500.000
Στην Ήπειρο η οικονομία του γάλακτος είναι σαφώς συνδεδεμένη με τον παραγωγικό ιστό της περιοχής. Μια φτωχή περιφέρεια, έχει αναδειχθεί σε όνομα ποιοτικής παραγωγής τυροκομικών προϊόντων, έχοντας μια μεγάλη παράδοση ως υπόβαθρο, αλλά και μια ζώσα κτηνοτροφική δραστηριότητα, που μπορεί και έχει χαρακτήρα αναπτυξιακό.
Ειδικά η παραγωγή της φέτας βασίζεται στην χρήση ως κυρίων συστατικών του πρόβειου και του γίδινου γάλακτος, σε ποσοστό περίπου 70% 30%. Σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία, το τυρί της φέτας, ως Π.Ο.Π. παράγεται αποκλειστικά στην ηπειρωτική Ελλάδα και στη νήσο Λέσβο.
Η ΗΠΕΙΡΟΣ
Η Ήπειρος, αν και δεν πρωτοστατεί σε δυναμικότητα παραγωγής (είναι τέταρτη περιφέρεια στην σειρά κατάταξης, ενώ είναι σημαντικό ότι μόνον η Π.Ε. Αιτωλοακαρνανίας, που προμηθεύει πολλές γαλακτοβιομηχανίες της περιοχής έχει μεγαλύτερο αριθμό παραγωγών και προϊόντος).
Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΓΟ, την προηγούμενη χρονιά στην Ήπειρο από 3831 παραγωγούς πρόβειου γάλακτος, διακινήθηκαν 55.826.972 κιλά προϊόντος, με μια μέση τιμή στα 0,8471ευρώ. Η συνολική αξία του παραχθέντος γάλακτος αντιστοιχεί στα 47.291.027 ευρώ, ήτοι μέσος όρος 12344,30 ευρώ,ανά παραγωγό. Αντίστοιχα από 1117 παραγωγούς πρόβειου γάλακτος, δ ι α κ ι ν ή θ η κ α ν 7.855.796 κιλά προ ϊόντος, με μια μέση τιμή στα 0,5044 ευρώ. Η συνολική αξία του παραχθέντος γάλακτος αντιστοιχεί στα 3.962.463,5 ευρώ, ήτοι μέσος όρος 3574,41 ευρώ, ανά παραγωγό.
Παρά το γεγονός ότι η φέτα, δεν είναι το μόνο τυροκομικό προϊόν, για το οποίο έχει παράδοση η ελληνική τυροκομία, καθώς υπάρχουν δεκάδες άλλοι τύποι τυριών, που είναι ποιοτικά ανώτερα, σύμφωνα με στοιχεία της Icap, η φέτα αποτελεί το πρώτο εξαγωγικό τυρί της χώρας μας, με το μερίδιο στις συνολικές εξαγωγές τυριών να είναι στο 76,8%. Κάθε χρόνο στην Ελλάδα παράγονται περίπου 120.000-130.000 τόνοι φέτας, με τις εξαγωγές να αντιπροσωπεύουν πάνω από το 50% της παραγωγής των μεγάλων και μικρών εταιρειών του κλάδου, που όμως καλύπτουν μόλις το 10% της ζήτησης στην ΕΕ, η οποία εκτιμάται σε 500.000 τόνους.
Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΣΤΗΝ ΑΓΟΡΑ ΤΟΥ ΤΥΡΙΟΥ
Να σημειωθεί ότι παραδοσιακές γαλακτοβιομηχανίες, προκειμένου να ενισχύσουν την εξαγωγική τους δραστηριότητα και να υποστηρίξουν τα άλλα τους προϊόντα, παράγουν και πωλούν φέτα,καθώς είναι πρώτο προϊόν στις προτιμήσεις ελληνικών τυριών των καταναλωτών του εξωτερικού. Αν η ελληνική αγορά της φέτας πληγεί, μια σωρεία άλλων προϊόντων τυριού, θα μείνουν εκτός των ραφιών των ξένων αγορών. Η σημασία της ελληνικότητας, έχει πολλαπλασιαστικό χαρακτήρα και για τον λόγο αυτόν η ελληνική γαλακτοβιομηχανία βασίζεται στην θωράκιση της αξίας του Π.Ο.Π..
Η παραγωγή των κτηνοτρόφων, εκτός από την υπεραξία που λαμβάνει από την μεταποίηση της σε τυρί και φέτα, είναι μια σημαντική πηγή ρευστότητας για την περιφέρειά μας. Τα χρήματα αυτά, στηρίζουν την τοπική οικονομία, την δευτερογενή εμπορική αγορά και την τριτογενή της παροχής υπηρεσιών. Με αυτά τα χρήματα, μεγαλώνουν παιδιά, δημιουργούνται οικογένειες, σπουδάζουν επιστήμονες και το κυριότερο… είναι κίνητρο για να μείνει κάποιος στον τόπο του, να εργαστεί και να δημιουργήσει.