Άρθρο του Μαθηματικού – Αρθογράφου ΑΝΤΩΝΗ ΚΟΛΙΑΤΣΟΥ*
Το ερώτημα είναι παγκόσμιο και διαχρονικό. Κυβερνούν τον κόσμο οι ικανότεροι και καταλληλότεροι; Ο Πλάτωνας νόμισε ότι βρήκε την απάντηση… Για να σωθεί η ανθρωπότητα, αποφαίνεται, πρέπει ή να φιλοσοφήσουν οι «βασιλείς» (υπονοώντας τους κυβερνήτες), ή να βασιλεύσουν οι φιλόσοφοι
Όμως η Δημοκρατία, σε αντιστάθμισμα ορισμένων στρεβλώσεων που υπέστη, κυρίως από το πολιτικό σύστημα στην πορεία του χρόνου, έχει όλο και μεγαλύτερη ανάγκη ηγεσίες που διακρίνονται για την ποιότητά τους. Περισσότερο σήμερα, που η ραγδαία πρόοδος των επιστημών δημιουργεί νέες ανάγκες και νέα περίπλοκα προβλήματα, η Δημοκρατία χρειάζεται ηγεσία η οποία να μπορεί να τα κατανοεί και να τα αντιμετωπίζει
Μέχρι τα τέλη του 19 ου αιώνα το επικρατέστερο κριτήριο του ηγέτη ήταν το χρήμα. Ο πλούτος αποτελούσε συνήθως το εισιτήριο εισόδου στα δώματα της κρατικής εξουσίας, ενώ στις διάφορες εκφάνσεις της ο φτωχός δεν είχε φωνή.
Βέβαια, με την γενίκευση της καθολικής ψηφοφορίας, και την εγκαθίδρυση της αρχής της πλειοψηφίας, το νέο κριτήριο που διαμορφώθηκε συν τω χρόνω, ήταν περισσότερο η «προσωπική αξία» του ηγέτη.
Ωστόσο στις περισσότερες χώρες ο εκλέκτορας λαός δείχνει να προτιμά τους πολιτευόμενους που επιδεικνύουν «δημοκρατική απλότητα» και χρησιμοποιούν αγοραίο τόνο, ανεχόμενος τη δημαγωγία, την χονδροειδή κολακεία, την ταπεινή προπαγάνδα, συγχωρώντας περιέργως την ασυνέπεια και τα ψεύδη τους.
«Το μόνο κριτήριο αξιολόγησης που απαιτείται προκειμένου να στρατολογηθεί κάποιος στον κόσμο της πολιτικής, είναι η συγκατάθεσή του να καλύπτεται με ύβρεις από τον αντίπαλό του», έγραψε κάποτε ο Γουλιέμος Φερρέρο (Ιταλός ιστορικός 1871- 1943), ενώ όσα εν τω μεταξύ ελληνικά είτε αλλοδαπά συνέβησαν στην πολιτική, μάλλον επιβεβαιώνουν τα λεγόμενά του
Προ τετραιετίας περίπου σε συνέντευξή της στην ΕΤ-1 η τότε Αρτινή Υπουργός Διοικητικής Ανασυγκρότησης κ. Όλγα Γεροβασίλη παρουσιάζοντας τους κυβερνητικούς στόχους της Εθνικής Στρατηγικής για τη Διοικητική Μεταρρύθμιση 2017 – 2019, υπεραμύνθηκε -και σωστά- της αξιολόγησης στον δημόσιο τομέα, υπερθεμάτισε σε διαβεβαιώσεις για επικείμενο μετασχηματισμό του σημερινού Δημοσίου σε σύγχρονο ψηφιακό Δημόσιο , αλλά και επέκρινε την πλειονότητα των υψηλόβαθμων στελεχών του, των συνδικαλιστικών εκπροσώπων των εκεί εργαζομένων κ.ά, για την παρατηρούμενη άρνηση να την υπηρετήσουν (την αξιολόγηση).
Εδώ, όμως, εύλογα ανακύπτει ένα ευρύτερο συναφές ερώτημα. Αν στο σημερινό πολιτικό σκηνικό, όπως έχει διαμορφωθεί τουλάχιστον τα τελευταία 40-50 χρόνια, η περίφημη «αξιολόγηση», ως θεσμός αξιοκρατικής επιλογής στο ευρύτερο πολιτικό-κοινωνικό πεδίο εφαρμογής της, που θέλει για παράδειγμα: τον αστυνομικό να έχει ορισμένη σωματική διάπλαση, στοιχειώδη μόρφωση και κάποιο ανάστημα, τον εκπαιδευτικό του σχολείου να κατέχει το κατάλληλο δίπλωμα σπουδών, τον οδηγό οχήματος τουλάχιστον με καλή όραση, πως γίνεται για τον βουλευτή, ο οποίος νομοθετεί και από την τάξη του προέρχονται οι κυβερνήτες να μην απαιτεί να έχει κάποια θεμελιώδη ιδιότητα;
Με αυτή την έννοια, δεν είναι εξοργιστικό και ταυτόχρονα θλιβερό το φαινόμενο, στο όνομα μιας υγιούς, υποτίθεται, αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας, να εκλέγονται ανίκανοι και αναρμόδιοι για να κυβερνήσουν τον τόπο;
Και μήπως είναι λίγες οι περιπτώσεις που, για παράδειγμα, ο πρώτος τυχών επαρχιακός δικηγόρος ή ο γιατρός, ή ο έμπορος, ή ο κομματικός συνδικαλιστής, ή η ατάλαντη αλλά χαριτόβρυτη «τηλεπερσόνα», ή ο επώνυμος αλλά στοιχειωδώς απαίδευτος ποδοσφαιριστής,, ή ο ουτιδανός πολιτικός και εμμονικός θιασώτης του FB, που κερδίζει τις εντυπώσεις χάριν του επιτηδευμένου «φαίνεσθαι» που προβάλλει (σ. σ, η αναφορά στις προαναφερθείσες επαγγελματικές ιδιότητες, είναι εντελώς τυχαία και δεν υπαινίσσεται συγκεκριμένα πρόσωπα), εκλέχτηκε βουλευτής ή Δήμαρχος, ή δημοτικός ή περιφερειακός σύμβουλος κ.ά) ακόμη και με ελάχιστους σταυρούς και στη συνέχεια έγινε υπουργός (ή πρόεδρος δημοτικού συμβουλίου, ή αντί-περιφερειάρχης κ.ά);
Ή, είναι λίγα τα παραδείγματα, όπου χωρίς καμία προπαιδεία δημοσίου ανδρός, χωρίς ποτέ να έχει ατενίσει, από καθολική σκοπιά έστω και έναν τομέα της ζωής, ο …πονηρός πολιτευτής έγινε Υπουργός, Υφυπουργός, Γενικός Γραμματέας Υπουργείου, ή προήχθη σε υψηλόβαθμο κρατικό αξιωματούχο, έχοντας κυριολεκτικά μεσάνυχτα επί της αρμοδιότητάς του;
Ή μήπως με την ούτως ειπείν ρουσφετολογική παρέμβαση των πιο πάνω τύπων της «κομματοκρατίας», έλειψαν ποτέ από το σύστημα οι Μανδαρίνοι της κρατικής γραφειοκρατίας ,που από συστάσεως του ελληνικού κράτους κρατάνε στα «βρωμερά νύχια τους» όλη τη ζωή του πολίτη;
Αυτά, λοιπόν, τα καρκινώματα του βαρύτατα ασθενούντος ελληνικού πολιτικό-κοινωνικού οργανισμού, που ποτέ δεν σταμάτησαν, να αδικούν, να εκμαυλίζονται και να χαρίζονται. Αυτοί οι εν πολλοίς ανυπόληπτοι και ενίοτε κωμικοί τύποι, που αρκετές φορές τους είδαμε και τους βλέπουμε να εκπροσωπούν το κράτος επειδή είχαν, έχουν και θα έχουν(;) το… προσόν της αφοσιώσεως στους «λαοπρόβλητους» της εκάστοτε κυβερνητικής εξουσίας, είναι, δυστυχώς, που, είτε ως φυσικοί είτε ως ηθικοί αυτουργοί, διαχρονικά εγκληματούν, καταδυναστεύοντας έναν ολόκληρο λαό.
Αλλά είναι και αυτοί οι ίδιοι, που χάρη στην αρωγή τους: καταχραστές, προδότες, λωποδύτες, εμπρηστές, και άλλα άνθη στον… κήπο του κακού δημοσίου- και όχι μόνο- θα… ευδοκιμούν στο διηνεκές, και με τα καμώματά τους θα ακυρώνουν κάθε προσπάθεια για τον εκσυγχρονισμό της ελληνικής πολιτείας και κοινωνίας.
Επομένως δεν είναι «αξιολογικά οξύμωρο» και πολιτικά, ηθικά, πολιτισμικά και κοινωνικά ανορθόδοξο, κάποιοι πολιτικάντηδες να αποβαίνουν ηγέτες, με την ευρεία έννοια του όρου, και ενεργοί παράγοντες στη διεύθυνση της δράσης της πατρίδας τους, επειδή δολίως ενεργούντες κατάφεραν να δεσπόσουν με οποιονδήποτε τρόπο, του νου και της θέλησης του «κυρίαρχου λαού»;
Και το ανακύπτον μέγα ρητορικό ερώτημα! Τι πρέπει να κάνουμε για να θεραπεύσουμε τις πιο πάνω αδυναμίες της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας, Μήπως να καταργήσουμε την αρχή της πλειοψηφίας, που αποτελεί την πεμπτουσία της Δημοκρατίας;
Η απάντηση, βέβαια, είναι προφανώς ΟΧΙ.
Ωστόσο, χωρίς την ανατροπή της αντίληψης ότι στη Δημοκρατία γενικότερα, η πλειοψηφία, ανεξάρτητα από τη σύνθεσή της, πρέπει να κυβερνά, μπορεί η ασθένεια να ελεγχθεί, αν όχι να θεραπευτεί με την, δια της κατάλληλης παιδείας, καλλιέργεια της δημοκρατικής συνείδησης του πολίτη.
Γιατί η Δημοκρατία είναι δυναμική και όχι στατική έννοια. Πρέπει να ξεκινάει εκ βαθέων, να έχει τις ρίζες της σε εσώτερες συναισθήσεις αναγκαιότητας και δεοντολογίας… Και να ταυτίζεται με την αδιαίρετη και καθολική αντίληψη, ότι καλύπτει όλο τον χώρο της δημόσιας και της ιδιωτικής ζωής.
Ακόμη, πρέπει να καταστεί συνείδηση ότι η Δημοκρατία είναι μία διαρκής άσκηση για τον πολίτη, ότι έχει απεριόριστες δυνατότητες διευρύνσεως , αλλά και ακλόνητα θεμέλια, τα οποία αν καταλυθούν, μένει μόνο η πινακίδα της. Και τότε είναι που η ίδια στην ουσία καταλύεται.
Υπό αυτή την έννοια, στην υγιή αντιπροσωπευτική δημοκρατία δεν πρέπει να επιβραβεύονται με την ψήφο των πολιτών οι πιο πάνω προρρηθέντες τύποι υποψηφίων. Ούτε να τυχαίνουν της επιδοκιμασίας του λαού, οι πολιτικοί που με κάθε μέσον επιδιώκουν την αναρρίχηση ή την διατήρηση της εξουσία τους.
Αλλά δεν πρέπει να ενθαρρύνονται και οι αντιπολιτευόμενοι, που επιζητούν την κοινωνική αναταραχή ή και την πρόκληση εθνικής καταστροφής, προκειμένου να επέλθει η πτώση των αντιπάλων τους και εντεύθεν η κατάκτηση της εξουσίας από. εκείνους.
Επανερχόμενοι, ωστόσο, στο καίριο ζήτημα της «αξιολόγησης», εύλογα διερωτόμαστε Τελικά, είναι ή δεν είναι, σχήμα οξύμωρο, ο βουλευτής, ο κατ’ εξοχήν θεσμικός λειτουργός της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας ,να νομοθετεί την αξιολόγηση, αλλά ο ίδιος, να μην αξιολογείται, κατά τα πιο πάνω αυστηρότερα κριτήρια;
(*) Ο Αντώνης Κολιάτσος είναι μαθηματικός και
Αρθρογράφος.
e mail:akoliatsos@gmail.com
