Η κρίση της efood ανέδειξε με δραματικό τρόπο το καθεστώς που εργάζονται οι νέοι μας σήμερα. Τι ευκαιρίες (δεν) έχουν, ποιες προοπτικές διαγράφονται.
Όπως προηγουμένως οι εξετάσεις στα πανεπιστήμια αποκάλυψαν ότι το… μέλλον, για όσους έμειναν εκτός ΑΕΙ, είναι στην (υποχρεωτική) τεχνική εκπαίδευση. Τεχνικά επαγγέλματα ξαφνικά 20 χρονών και σαν αποτυχημένοι (μη εισακτέοι)… Και σε ποια σχολεία; Τα υποβαθμισμένα ΙΕΚ που μέχρι πρόσφατα ήταν, κυρίως, για τις αναβολές στράτευσης…
Πίσω από αυτά βρίσκονται:
1.Η αποτυχία των προγραμμάτων προσαρμογής της περιόδου 2010-18, τα οποία στηρίχθηκαν μονομερώς στη συρρίκνωση της εργατικής αμοιβής για την τόνωση της «ανταγωνιστικότητας». Τακτική στην οποία οι αγορές «κατακτιούνται» με συμπίεση του μισθολογίου. Κύριος όμως στόχος ήταν ο στραγγαλισμός του διαθέσιμου εισοδήματος (φτωχοποίηση) που περιορίζει τις εισαγωγές για να βελτιωθεί το ισοζύγιο. Χωρίς επενδύσεις και εκσυγχρονισμούς, χωρίς εξειδίκευση και γνώση, με «κλειστές» τράπεζες. Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις έχουν εξοβελιστεί, οι φρέσκες ιδέες των νέων δεν έχουν καμία χρηματοδοτική τύχη.
2.Η «οικονομία της ανάγκης» που αναπτύχτηκε εντός της πανδημίας. Όπου τα 534 € αναδείχθηκαν σαν την κανονικότητα και οι κρατικές ενισχύσεις σαν μια «χρηματική ομπρέλα». Σε αυτό το περιβάλλον γιγαντώθηκαν ολιγοπώλια και εταιρείες χωρίς καν έδρα στην Ελλάδα. Χωρίς παραγωγική βάση, χωρίς επενδεδυμένα κεφάλαια. Είναι αυτές οι επιχειρήσεις που συνθέτουν την αεριτζίδικη οικονομία σε μια «γκρίζα κοινωνία». Και οι συντηρητικές κυβερνήσεις είναι το καλύτερο «έδαφος» να αναπτυχθούν. Δημιουργούν έτσι μια πλασματική εικόνα, την ψευδαίσθηση της ταχύτητας, μειώνουν την ποσότητα και την ποιότητα, κόβουν φέτες το επιχειρηματικό κέρδος του παραγωγού, συμπιέζοντάς τους στην κατηγορία των «μεροκαματιάρηδων», ενώ ξεζουμίζουν τους εργάτες-διανομείς για να βγάλουν και από την «μύγα ξύγκι».
3.Στην «αγορά εργασίας» λείπουν οι Μηχανικοί, οι Προγραμματιστές (μετανάστευσαν στην αλλοδαπή) κ.α., ενώ οι προσφερόμενες θέσεις εργασίας αφορούν, σχεδόν αποκλειστικά, σε μερική απασχόληση. Ο κανόνας για τους νέους είναι μερική απασχόληση, ευκαιριακές δουλειές, 400 ευρύ μεικτά το μήνα. Το πολύ…
4.Όλοι αυτοί οι νέοι δεν διαθέτουν στέγη. Οι τράπεζες είναι «κλειστές», τα ενοίκια έχουν εκτιναχτεί. Νέοι ακόμη και 35 ετών μένουν στο πατρικό σπίτι, με ότι συνεπάγεται αυτό για την ολοκλήρωση της προσωπικότητας του καθενός, για την οικογενειακή ισορροπία. Αλλά, η έλλειψη στέγης δεν επιτρέπει και την (αναγκαία) γεωγραφική κινητικότητα ώστε να «κουμπώσει» η προσφορά (εργασίας) με την ζήτηση.
5.Ακόμη και το ασφαλιστικό αποτελεί τροχοπέδη. Οι νέοι που δεν έχουν δουλειά, δεν θέλουν… καλύτερο ασφαλιστικό, σύμφωνε με την ρητορική Μητσοτάκη και το νόμο για το ιδιωτικό-κεφαλαιοποιητικό σύστημα στην επικουρική σύνταξη. Με το οποίο χρεώνεται η νέα γενιά με 78 δις ευρώ για τα επόμενα 40 χρόνια. Οι σημερινοί νέοι θέλουν πλήρη απασχόληση, καλύτερες θέσεις εργασίας, ικανοποιητικές αμοιβές. Πώς όμως να γίνει αυτό όταν ακόμη και οι (παλαιοί) εργαζόμενοι που μπορούν να λάβουν πλήρη σύνταξη, εξακολουθούν και εργάζονται, απολαμβάνοντας (και) το 70% της σύνταξης του ΕΦΚΑ. Ακόμη και εάν υπηρετούν στο δημόσιο (και είναι πάνω από 61 ετών). Πρόκειται για μια στρέβλωση που επέτρεψε ο νόμος Βρούτση (4670/20).
Η ΝΔ έχει ρίξει τον κύβο: Χαμηλοί μισθοί και εργαζόμενοι χωρίς δικαιώματα για να βελτιωθεί η «ανταγωνιστικότητα» (σ.σ. δηλαδή τα πιο φτηνά ελληνικά προϊόντα, όχι κατ ανάγκη και τα καλύτερα). Αδιαφορώντας ότι έτσι καταρρέει η εσωτερική αγορά, ενώ οι εξαγωγές έχουν μόνο πρόσκαιρο-συγκυριακό αποτέλεσμα.
Την εσωτερική ζήτηση θα την… αντισταθμίσει με την παραοικονομία (την αποσάθρωση δηλαδή του φορολογικού μηχανισμού). Δεν μπορεί το β’ τρίμηνο φέτος να καταγράφεται οικονομική μεγέθυνση 16,2% (εν σχέσει με το αντίστοιχο τρίμηνο πέρυσι) και τα φορολογικά έσοδα του οκταμήνου (Ιανουάριος-Αύγουστος) να είναι μειωμένα κατά 0,5%!
Τις δε εκλογικές… ανάγκες της η ΝΔ θα τις (εκ)πληρώσει με διορισμούς. Δεν μπορεί κάθε μήνα οι δαπάνες για ασφαλιστικές εισφορές των υπαλλήλων του δημοσίου να εκτινάσσονται κατά 50 εκ. ευρώ!
Οι αναλυτές περιορίζονται στο χάσμα μεταξύ αντεμβολιαστών και επιστήμης, μεταξύ πολύ πλουσίων και φτωχοποιημένων στρωμάτων (ψαλίδα που άνοιξε εν μέσω πανδημίας).
Ωστόσο, την κοινωνία διατρέχει ένα ακόμη πιο βαθύ και μακροχρόνιο χάσμα μεταξύ νέων, που δεν έχουν ευκαιρίες και όσων επιχειρούν πατερναλιστικά είτε να τους καθοδηγήσουν, είτε να τους πείσουν ότι «έτσι γίνεται τώρα». Αυτό είναι το κοινωνικό ελατήριο που θα εκραγεί. Όχι της οικονομικής ανάπτυξης (μεγέθυνσης) που αναμένουν στην κυβέρνηση.
