Αφιέρωμα του Ελεύθερου Τύπου στο νέο έργο του αρτινού ΕΛΠΙΔΟΦΟΡΟΥ ΙΝΤΖΕΜΠΕΛΗ
Της ΔΕΣΠΟΙΝΑΣ ΚΟΝΤΑΡΑΚΗ – αναδημοσίευση από τον Ελεύθερο Τύπο.
Κωνσταντίνος Καραθεοδωρή: Όταν πριν από μερικές εβδομάδες ο Μακρόν έδωσε στους νεαρούς Γάλλους που εμβολιάζονται ένα πάσο πολιτισμού αξίας περίπου 350 δολαρίων, εκείνοι έσπευσαν να το εξαργυρώσουν αγοράζοντας μανιωδώς graphic novels. Αυτή η μορφή εικονογραφημένης αφήγησης συναρπάζει όλο και περισσότερους αναγνώστες και η χώρα μας δεν αποτελεί εξαίρεση. Από αύριο, Δευτέρα 4 Οκτωβρίου, στις προθήκες των ελληνικών βιβλιοπωλείων θα υπάρχει ένα graphic novel με παγκόσμια απήχηση. Η ζωή του Κωνσταντίνου Καραθεοδωρή, του διάσημου Έλληνα μαθηματικού στην ευφυΐα του οποίου υποκλίθηκε ο Αϊνστάιν, αναγεννιέται μέσα από τα κείμενα του Ελπιδοφόρου Ιντζέμπελη και τα σχέδια του Παναγιώτη Πανταζή.
«Αν θέλετε να μπείτε στον κόπο να μου εξηγήσετε ακόμα και τους κανονικούς μετασχηματισμούς, θα βρείτε έναν ευγνώμονα και ευσυνείδητο ακροατή. Αν όμως λύσετε και το πρόβλημα των κλειστών γραμμών του χρόνου, θα σταθώ μπροστά σας με σταυρωμένα χέρια. Πίσω από αυτό υπάρχει κρυμμένο κάτι που είναι αντάξιο του ιδρώτα των καλυτέρων», έγραφε ο Αϊνστάιν στον Καραθεοδωρή το 1916. Η αλληλογραφία και η συνεργασία των δύο ανδρών, που θαύμαζαν ο ένας τον άλλον, συνεχίστηκε. Μάλιστα, με τη συμβολή του στον Λογισμό των Μεταβολών ο Καραθεοδωρή βοήθησε στην ανάπτυξη της Γενικής Θεωρίας της Σχετικότητας του Αϊνστάιν.
Αποσπάσματα των επιστολών αυτών περιλαμβάνονται στη βιογραφία του μεγάλου Έλληνα μαθηματικού που για πρώτη φορά αποτυπώνεται σε graphic novel. Όμως, δεν είναι η πρώτη φορά που ο Καραθεοδωρή συναντιέται με τον συγγραφέα Ελπιδοφόρο Ιντζέμπελη.
Πρώτη συνάντηση
«Πρέπει να ήταν 13 Νοέμβρη του 2003 όταν “πρωτοσυναντήθηκα” με τον Κωνσταντίνο Καραθεοδωρή. Η γνωριμία μας ξεκίνησε μέσα από το ένθετο “Ιστορικά” της κυριακάτικης εφημερίδας “Ελευθεροτυπία”. Η εφημερίδα τον σύστηνε ως τον “Ελληνα Αϊνστάιν”. Δεν ξέρω για ποιον λόγο, αυτό το αφιερωματικό τεύχος με γοήτευσε. Υστερα από έναν μήνα το ξαναδιάβασα. Άρχισα να ψάχνω για τον σπουδαίο μαθηματικό. Από αυτά που διάβαζα, καταλάβαινα ότι ο Κωνσταντίνος Καραθεοδωρή, καθηγητής σε Πανεπιστήμια της Γερμανίας, υπήρξε μεγάλη προσωπικότητα. Η φιλία του με τον Αϊνστάιν αλλά και η συνεισφορά του στην εκπαιδευτική πολιτική του Ελευθερίου Βενιζέλου, με την παραίτησή του από το Πανεπιστήμιο του Βερολίνου για να προσφέρει στην πατρίδα, μου φανέρωσαν έναν άνθρωπο που είχε ιδανικά και αγάπη για την Ελλάδα», εξομολογείται στην εισαγωγή της έκδοσης ο συγγραφέας και περιγράφει τη γνωριμία του με την κόρη του μαθηματικού, Δέσποινα Καραθεοδωρή-Ροδοπούλου, η οποία μοιράστηκε μαζί του πολύτιμες αναμνήσεις.
Έκτοτε ξεκίνησε μια σχεδόν σχέση ζωής, που τον οδήγησε σε δύο βιβλία για τη ζωή του μεγάλου επιστήμονα («Η τελευταία εξίσωση του Κωνσταντίνου Καραθεοδωρή» – εκδόσεις «Στοχαστής» και «Κωνσταντίνος Καραθεοδωρή – Μυθιστορηματική βιογραφία» – εκδόσεις «Μένανδρος») και τώρα στο graphic novel.
«Είναι μια προσωπικότητα που με γοήτευσε από την πρώτη στιγμή», λέει στον «Ε.Τ.» της Κυριακής ο συγγραφέας, χωρίς να κρύβει τον θαυμασμό του για τον λαμπρό επιστήμονα και ακαδημαϊκό που δεν δίστασε, όταν η πατρίδα τον χρειάστηκε, να τα παρατήσει όλα και να επιστρέψει.
Το «brain gain» της εποχής πέτυχε ένας άλλος μεγάλος Έλληνας, ο Ελευθέριος Βενιζέλος, ο οποίος τον κάλεσε δύο φορές να συνδράμει στο όραμά του για την ίδρυση ενός σύγχρονου ελληνικού Πανεπιστημίου. Η αναβίωση μιας τέτοιας προσωπικότητας σε εικονογραφημένες λέξεις δεν ήταν εύκολη. «Θα έλεγα ότι ήταν πιο δύσκολο από όλα τα προηγούμενα, γιατί ουσιαστικά καλείσαι να γράψεις ένα σενάριο. Ομως, είμαι πολύ τυχερός γιατί πραγματικά τα σχέδια του Παναγιώτη Πανταζή είναι εξαιρετικά», μας λέει.
Ένα συναρπαστικό «ταξίδι»
Ο Κωνσταντίνος Καραθεοδωρή (1873-1950), με καταγωγή από την Κωνσταντινούπολη και τη Χίο, μεγάλωσε σε ένα ευρωπαϊκό, επιστημονικό και αριστοκρατικό περιβάλλον. Υπήρξε μαθηματικός διεθνούς φήμης, με έργο στους τομείς των Μαθηματικών, της Φυσικής και της Αρχαιολογίας. Ακαδημαϊκός, καθηγητής σε περίφημα Πανεπιστήμια της Γερμανίας και για μερικά χρόνια (1920-1923) και στην Ελλάδα.
Το 1920 ο Ελευθέριος Βενιζέλος τού ζήτησε να αναλάβει την οργάνωση του Ιωνικού Πανεπιστημίου στη Σμύρνη. Εκείνος χωρίς δεύτερη σκέψη παράτησε τη λαμπρή σταδιοδρομία του στο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου και εργάστηκε νυχθημερόν για τη γέννηση του νέου Πανεπιστημίου. Ομως, η κατάρρευση του μικρασιατικού Μετώπου κατέστρεψε το κοινό τους όραμα. Το 1930, πάλι έπειτα από πρόσκληση του Βενιζέλου, ανέλαβε την αναδιοργάνωση του Πανεπιστημίου Αθηνών και την οργάνωση του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Αυτήν τη φορά το πανεπιστημιακό κατεστημένο, που τον πολέμησε, και οι πολιτικές εξελίξεις (1932, παραίτηση Βενιζέλου) είχαν και πάλι τον τελευταίο λόγο.
