Ο Μαθηματικός και Φροντιστής Παναγιώτης Λύτρας γράφει
ΕΛΙΕΣ
Η μεγαλύτερη ποσότητα ελιάς προέρχεται από τα ημιορεινά μέρη της Άρτας, ενώ καλλιέργειες συναντάμε στα ορεινά και σε τμήματα των εκβολών του Άραχθου. Μάλιστα η ποικιλία «Κονσερβολιά Άρτας» έχει χαρακτηρισθεί ως Προϊόν Γεωγραφικής ένδειξης από το 1994 και πλέον εξάγεται στη Γαλλία, Γερμανία, Αυστρία και Νότια Αφρική.
Η κονσερβολιά Άρτας καλλιεργείται και συλλέγεται σε ολόκληρη την επικράτεια του Νομού Άρτας κάτω από συγκεκριμένες προϋποθέσεις και φέρει από το 1996 ένδειξη Π.Γ.Ε. (Προστατευόμενης Γεωγραφικής Ένδειξης). Η συγκεκριμένη ποικιλία είναι μεγαλόκαρπη, έχει στρογγυλό μέχρι ωοειδές σχήμα και παράγει κατά κύριο λόγο πράσινες ελιές σε άλμη και φυσικές µαύρες ελιές, επίσης σε άλμη.
Η παραγωγή βρώσιμης ελιάς είναι πολύ σημαντική στην Π.Ε. Άρτας όπου καλλιεργούνται 51.900 στρέμματα. Οι περιοχές καλλιέργειας είναι στη λοφώδη περιοχή της Άρτας (Παντάνασσα, Αμμότοπος, Γραμμενίτσα, Γρίμποβο, Βλαχέρνα, Πέτα, Μεγάρχη, Φωτεινό Σελλάδες και Δημαριό) που συνολικά καλύπτει το 70% των ελαιώνων. Το 15% είναι κοντά στις εκβολές του ποταμού Αράχθου (Νεοχώρι, Κομμένο, Λουτρότοπος, Συκιές, Περάνθη) ενώ το υπόλοιπο 15% βρίσκεται στα ορεινά της Άρτας. Στην Π.Ε. Πρέβεζας και κυρίως στην Δημοτικές Ενότητες Θεσπρωτικού και Λούρου υπάρχουν περίπου 21.100 στρέμματα ελαιόδεντρων επιτραπέζιας ελιάς και στην Π.Ε. Θεσπρωτίας 27.950 στρέμματα.
Η συγκομιδή των ελιών γίνεται με τα χέρια για να αποφευχθεί ο τραυματισμός των καρπών αλλά παράλληλα η χρονική στιγμή της συγκομιδής παίζει καθοριστικό ρόλο στην ποιότητα των επιτραπέζιων ελιών αλλά και στον τύπο. Φίλος γείτονας μου έλεγε ‘’οι ελιές με κάνουν και ανεβαίνω στο χωριό τακτικά’’ Μου αφήνουν κάποια χρήματα στην άκρη. Δεν είναι τυχαίο συνέχιζε που μένουν ακόμη μερικά νέα παιδιά στην περιοχή μας. Φυσικά πότε η ακαρπία αλλά και πότε ο παλιόκαιρος μας κάνουν μεγάλες ζημιές.
Η «ΕΑΣΑΦ» ως Ένωση Αγροτικών Συνεταιρισμών δραστηριοποιείται εδώ και πολλά χρόνια τόσο στο εμπόριο των εσπεριδοειδών και της ελιάς που παράγουν τα μέλη της (πρωτοβάθμιοι αγροτικοί συνεταιρισμοί) όσο και σε ένα πλήθος άλλων δραστηριοτήτων, προς εξυπηρέτηση των αναγκών των μελών της.
Η Διατροφική αξία της ελιάς
Ανάλογα με το μέγεθος τους, 5 μικρές ελιές ή 3 μεγάλες δίνουν 45 θερμίδες και ισοδυναμούν με ένα κουταλάκι του γλυκού ελαιόλαδο. Είναι επίσης καλή πηγή μονοακόρεστων λιπαρών οξέων.
Οι ελιές είναι πλούσιες σε θρεπτικά συστατικά και συναγωνίζονται με το αγνό παρθένο ελαιόλαδο. Περιέχουν σημαντικές ποσότητες βιταμίνης Α και καροτενοειδών και σε μικρές ποσότητες βιταμίνες Β1, Β6 και Β12. Οι μαύρες ελιές είναι πλουσιότερες σε συνολικές τοκοφερόλες σε σχέση με τις πράσινες και είναι οι μόνες που εμπεριέχουν β-τοκοφερόλες και α-τοκοτριενόλες. Τα ιχνοστοιχεία των ελιών είναι κάλιο, ασβέστιο, φώσφορο, σίδηρο και μαγνήσιο, ενώ αυτά που συντηρούνται σε άλμη περιέχουν μεγάλες ποσότητες νατρίου. Οι ελιές εξ’ αιτίας της βιταμίνης Α βοηθούν τον οργανισμό στην ανάπτυξη- αναπαραγωγή, όραση, δέρμα και έχει αντικαρκινική δράση ενώ οι τοκοφερόλες έχουν αντιοξειδωτικές ιδιότητες και επίσης αντικαρκινική δράση. Τα μονοακόρεστα λιπαρά οξέα ενισχύουν τη λειτουργία του καρδιο-αναπνευστικού συστήματος και μας προφυλάσσουν από τις καρδιαγγειακές παθήσεις.
Αυτοί που πάσχουν από υπέρταση καλό είναι να προσέχουν στην κατανάλωση εξ’ αιτίας του νατρίου (σε αυτές που διατηρούνται σε άλμη).
• Οι ελιές περιέχουν λινολεϊκό οξύ, που είναι πολύ ευεργετικό για τα βρέφη που θηλάζουν. Η ανεπάρκειά του συνδέεται με ορισμένες ασθένειες του δέρματος και προβλήματα ανάπτυξης στα βρέφη. Οι μητέρες που θηλάζουν, είναι καλό να περιλαμβάνουν τον καρπό της ελιάς στη διατροφή τους.
• Το χλώριο που περιέχουν, μπορεί να βελτιώσει τις λειτουργίες του ήπατος, βοηθώντας τον οργανισμό για την αποτελεσματική εξάλειψη των αποβλήτων από το σώμα.
• Οι βιταμίνες Α, D, E και K, που περιέχονται στις ελιές, βοηθούν την ανάπτυξη των οστών σε παιδιά και ενήλικες.
• Η χαρακτηριστική γεύση και το άρωμα της ελιάς, προέρχεται από την παρουσία των πολυφαινολών. Οι πολυφαινόλες είναι ευεργετικές κατά του καρκίνου και επίσης διαθέτουν σημαντικές αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες.
• Η βιταμίνη Ε και άλλα αντιοξειδωτικά που περιέχονται στις ελιές, μειώνουν τον κίνδυνο καταστροφής των κυττάρων και φλεγμονών. Η διατροφική αξία της ελιάς
• Ανάλογα με το μέγεθος τους, 5 μικρές ελιές ή 3 μεγάλες δίνουν 45 θερμίδες και ισοδυναμούν με ένα κουταλάκι του γλυκού ελαιόλαδο. Είναι επίσης καλή πηγή μονοακόρεστων λιπαρών οξέων.
• Οι ελιές είναι πλούσιες σε θρεπτικά συστατικά και συναγωνίζονται με το αγνό παρθένο ελαιόλαδο. Περιέχουν σημαντικές ποσότητες βιταμίνης Α και καροτενοειδών και σε μικρές ποσότητες βιταμίνες Β1, Β6 και Β12. Οι μαύρες ελιές είναι πλουσιότερες σε συνολικές τοκοφερόλες σε σχέση με τις πράσινες και είναι οι μόνες που εμπεριέχουν β-τοκοφερόλες και α-τοκοτριενόλες. Τα ιχνοστοιχεία των ελιών είναι κάλιο, ασβέστιο, φώσφορο, σίδηρο και μαγνήσιο, ενώ αυτά που συντηρούνται σε άλμη περιέχουν μεγάλες ποσότητες νατρίου. Οι ελιές εξ’ αιτίας της βιταμίνης Α βοηθούν τον οργανισμό στην ανάπτυξη- αναπαραγωγή, όραση, δέρμα και έχει αντικαρκινική δράση ενώ οι τοκοφερόλες έχουν αντιοξειδωτικές ιδιότητες και επίσης αντικαρκινική δράση. Τα μονοακόρεστα λιπαρά οξέα ενισχύουν τη λειτουργία του καρδιο-αναπνευστικού συστήματος και μας προφυλάσσουν από τις καρδιαγγειακές παθήσεις. Αυτοί που πάσχουν από υπέρταση καλό είναι να προσέχουν στην κατανάλωση εξ’ αιτίας του νατρίου (σε αυτές που διατηρούνται σε άλμη).
• Οι ελιές περιέχουν λινολεϊκό οξύ, που είναι πολύ ευεργετικό για τα βρέφη που θηλάζουν. Η ανεπάρκειά του συνδέεται με ορισμένες ασθένειες του δέρματος και προβλήματα ανάπτυξης στα βρέφη. Οι μητέρες που θηλάζουν, είναι καλό να περιλαμβάνουν τον καρπό της ελιάς στη διατροφή τους.
• Το χλώριο που περιέχουν, μπορεί να βελτιώσει τις λειτουργίες του ήπατος, βοηθώντας τον οργανισμό για την αποτελεσματική εξάλειψη των αποβλήτων από το σώμα.
• Οι βιταμίνες Α, D, E και K, που περιέχονται στις ελιές, βοηθούν την ανάπτυξη των οστών σε παιδιά και ενήλικες.
• Η χαρακτηριστική γεύση και το άρωμα της ελιάς, προέρχεται από την παρουσία των πολυφαινολών. Οι πολυφαινόλες είναι ευεργετικές κατά του καρκίνου και επίσης διαθέτουν σημαντικές αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες.
• Η βιταμίνη Ε και άλλα αντιοξειδωτικά που περιέχονται στις ελιές, μειώνουν τον κίνδυνο καταστροφής των κυττάρων και φλεγμονών. (www.agroepirus)
Ελαιώνας Κομποτίου Άρτας , ένας μεγάλος θησαυρός.
Amvrelia: Η κονσερβολιά που μας κάνει γνωστούς στο εξωτερικό
Έξω από το χωριό Γραμμενίτσα, περίπου 7 χλμ από την Άρτα έχει την βάση της από το 2016 όπου αλατίζει και φτιάχνει ελιές με συγκεκριμένη συνταγή. Πρώτη σε κατανάλωση χώρα των προϊόντων της εταιρείας Amvellia είναι η Γαλλία, ενώ εξάγει σε Γερμανία, Αμερική και Σουηδία. Ναι σε αυτά τα μέρη πριν ανοίξουν τα βάζα με τις ελιές τα σηκώνουν και διαβάζουν τον τρόπο προέλευσης. Εκεί μας γνωρίζουν με την πρώτη ματιά.
Τι κάνει έναν προορισμό να ξεχωρίζει εκτός από το τοπίο και την ιστορία του; Μα φυσικά ο πλούτος της γης. Μεγάλος για εμάς και μας λένε φτωχό νομό. Είπαμε για τα πορτοκάλια τα μανταρίνια τα ακτινίδια και τις ελιές. Είπαμε σε άλλες αναφορές τι μας δίνει η θάλασσα μας. Πρέπει για όλα αυτά μαζί και με το μέλι να κάνουμε γερές παρουσίες παντού. Το τσίπουρο μας κάνει και αυτό γνωστό αλλά το ξαναλέω το θέλω ανήκει στα νέα παιδιά. Αυτούς θα καλώ σε όλες μου τις αναφορές να γυρίσουν στην πόλη και να δώσουν τον αγώνα τους. Μαζί με το κύριο επάγγελμα και την γη τους.
ΛΥΤΡΑΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ
