Του Αντώνη Κολιάτσου
( χαοτικό «Grexit» και «γεωπολιτική υπεραξία της Ελλάδας», τα διαπραγματευτικά «ατού» της Χώρας που δεν αξιοποιήθηκαν από τις ελληνικές μνημονιακές ηγεσίες)
(Μέρος-Γ)
Όμως το ελληνικό πρόβλημα δεν είναι μόνο οικονομικό. Αντίθετα, είναι θα λέγαμε προεχόντως πολιτικό, και μάλιστα με κρίσιμές επί μέρους γεωπολιτικές, γεωστρατηγικές και γεωοικονομικές παραμέτρους. Τις οποίες, όμως, το ιερατείο των Βρυξελλών ελάχιστα έως καθόλου λάμβανε υπόψη, περιοριζόμενο απλά να συζητά τη… διάσωση της Ελλάδας πάνω στη λογική: της βελτίωσης των δεικτών της εγχώριας οικονομίας, τις μεταρρυθμίσεις και της εφαρμογής ενός προγράμματος σκληρής και παρατεταμένης λιτότητας. Η οποία, λιτότητα, όπως επισημάναμε, θα είχε ανοίξει έτι περαιτέρω την ψαλίδα μεταξύ των φτωχότερων και πλουσιότερων τμημάτων της ελληνικής κοινωνίας, καθιστώντας πλέον αναπόφευκτη την επερχόμενη κοινωνική έκρηξη και συνακόλουθα την διάρρηξη του κοινωνικού ιστού. Πέραν αυτού οι ευρωπαίοι ιθύνοντες των μνημονίων εύλογα εγκαλούνται και για έλλειψη πολιτικής διορατικότητας όχι μόνο γιατί, στην αξιολόγηση των παραμέτρων του ελληνικού προβλήματος, προσπερνούσαν άκριτα την εξαιρετική γεωπολιτική και γεωστρατηγική θέση της χώρας υποβάθμιζοντας την σταθεροποιητική συμβολή της, στο ταραγμένο τρίγωνο «Ουκρανία-Βόρεια Αφρική-ΝΑ Μεσόγειο», αλλά και γιατί αδυνατούσαν να συνεκτιμήσουν το γεωπολιτικό χάος που θα προκαλούσε στην ευρύτερη περιοχή, η καταστροφική για τα συμφέροντα της δύσης πολιτική αστάθεια, που θα ακολουθούσε μια τυχόν πτώχευση της Ελλάδας και εντεύθεν η έξοδός της από την ευρωζώνη.
Αλλά ποιο είναι το γεωπολιτικό, γεωοικονομικό και γεωστρατηγικό «χαρτί», που μερικοί παρατηρητές-μεταξύ των οποίων και ο γράφων- με έμφαση το προέβαλλαν και το προβάλλουν, ως «άσο στο μανίκι» της χώρας, στο παίγνιο «διαπραγμάτευση» με τους εταίρους και το οποίο οι μνημονιακοί Έλληνες ηγέτες δεν το έπαιξαν σωστά;
Κακά τα ψέματα, αλλά πίσω από τις βαρύγδουπες κατά τους μνημονιακούς καιρούς αρνητικές για την Ελλάδα δηλώσεις ευρωπαίων αξιωματούχων και τις ομόηχες κορώνες των αντιπολιτευόμενων κομμάτων την εκάστοτε μνημονιακή κυβέρνηση για λάθη και παραλείψεις, κρύβεται μια μεγάλη αλήθεια. Ότι η Ελλάδα, μέσα στο γεωπολιτικό σκηνικό που διαμορφώνεται από την ιστορική σύγκρουση των πολιτισμών, έχει κομβικό γεωγραφικό στίγμα. Από την εποχή του Τρωϊκού πολέμου, ως χώρος: συνδέει οριζόντια την Εγγύς Ανατολή με τη Δυτική Ευρώπη(σ.σ, γεφυρώνει το χάσμα μεταξύ των ακτών της Συρίας και των Ιταλικών παραλίων), κάθετα τα Βαλκάνια με τη Βόρεια Αφρική και διαγώνια τον Εύξεινο Πόντο και το Βόσπορο με το Αιγαίο. Λόγω της τότε σφοδρής σύγκρουσης των τζιχαντιστών με Ευρώπη-ΗΠΑ-Ρωσία και της μετεξέλιξης της Τουρκίας του Ερτογάν σε ένα ιδιότυπο Χαλιφάτο, το οποίο στην ουσία έτεινε να ανταγωνίζεται το συνορεύον με αυτή «ISIS»(σ.σ, το χαλιφάτο των τζιχαντιστών που καθημερινά το βλέπαμε να βιαιοπραγεί, να δηώνει και να εξευτελίζει κ.ά), επανενεργοποιούνταν οι ανωτέρω γεωγραφικές συνδέσεις, καθιστώντας την Ελλάδα ως το μόνο αξιόπιστο μέρος της Δυτικής συμμαχίας, έναντι της αναξιόπιστης πλέον Τουρκίας. Σε αυτή την κρίσιμη συγκυρία πέρα και πάνω από τα διαφορετικά ενδοσυμμαχικά συμφέροντα και τις οικονομικές και γεωπολιτικές βλέψεις χωρών, συμπεριλαμβανομένων εκείνων της Ρωσίας και Κίνας, η Ελλάδα έμενε και μένει ο μόνος αξιόπιστος σύμμαχος, ίσως και ο μόνος εκπρόσωπος της Δύσης, έναντι της ανόδου του ακραίου φονταμενταλισμού.
Από την άλλη πλευρά η έγκυρη Wall Street Journal, κύριος εκφραστής της Αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής, αναφερόμενη στην σημαντική γεωπολιτική θέση της Ελλάδας, επ’ αυτού έγραφε : «H Ελλάδα μπορεί να είναι μια μικρή ευρωπαϊκή οικονομία[….]. Αλλά, όπως αποδεικνύει και η ιστορία, η γεωπολιτική σημασία της είναι μεγαλύτερη από εκείνη της Ιρλανδίας ή της Πορτογαλίας. Όμως η έντονη συρρίκνωση της ελληνικής οικονομίας δημιουργεί κινδύνους ανατροπής του πολιτεύματος από εξτρεμιστικά πολιτικά ή στρατιωτικά κινήματα, με απροσδιόριστες συνέπειες[…]. Αν η Ελλάδα τεθεί εκτός Ευρωζώνης, τότε στην πράξη θα απομακρυνθεί και από την Ευρωπαϊκή Ένωση και θα πέσει στην αγκαλιά της Ρωσίας ή της Κίνας, προκαλώντας πρόβλημα ασφάλειας για την Ευρώπη[…]. Θα ήταν επομένως μια εξέλιξη(συνεχίζει στην ανάλυσή της η έγκριτη Αμερικανική εφημερίδα) που θα αποσταθεροποιούσε περαιτέρω την περιοχή και θα έπληττε την ενεργειακή της ασφάλεια, καθώς θα άνοιγε το δρόμο σε άλλες δυνάμεις, όπως Ρωσία και Κίνα, για να διευρύνουν εκεί την επιρροή τους. Σε άλλο σημείο της ανάλυσής της για την πορεία της ΕΕ, η εν λόγω εφημερίδα, αφήνοντας να εννοηθεί την αντίθεση της διοίκησης Ομπάμα στην πολιτική ακραίας λιτότητας που το Βερολίνο επιβάλλει στην Ευρώπη και ειδικότερα στην Ελλάδα, αποκαλεί την τελευταία «μαγαζί-γωνία» σε μια περιοχή που τέτοια «μαγαζιά» πληρώνονται με χιλιαπλάσια ποσά απ’ ότι το χρέος της χώρας».
Εξ’ άλλου ο Αμερικανό-Πολωνός διπλωμάτης, πολιτικός επιστήμονας, άνθρωπος με μεγάλη επιρροή στους κυβερνητικούς κύκλους της Ουάσινγκτον Ζμπίγκνιου Μπρεζίνσκι (σ. σ, σύμβουλος του Προέδρου Λίντον Τζόνσον από το 1966 έως το 1968 και Σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας επί προεδρίας Τζίμι Κάρτερ από το 1977 έως το 1981), θέλοντας να υποδηλώσει την αντίθεση της Αμερικανικής διπλωματίας στην ευρωπαϊκή και προεχόντως στη Γερμανική πολιτική, που επέμενε να βλέπει το ελληνικό πρόβλημα, μόνο από την πλευρά της πιστής εφαρμογής των μνημονίων και της αποπληρωμής των δανειστών, σε συνέντευξη στην πολωνική εφημερίδα «Dziennik Gazeta Prawna»(27/3/2015), για το γεωπολιτικό, οικονομικό και ενεργειακό φλερτ της Ελλάδας με την ομόθρησκη Ρωσία, αναφέρει: «Είναι κάτι παραπάνω από προφανές πως οι ΗΠΑ, σε αντίθεση με την Ευρωζώνη, αντιμετωπίζουν με μεγαλύτερη ζέση τα γεωπολιτικά ζητήματα που προκύπτουν από μια πιθανή προσέγγιση Αθήνας-Κρεμλίνου. Το έχει καταστήσει σαφές ο Μπαράκ Ομπάμα, ενώ το υποσημειώνουν όλα τα στελέχη της Ουάσιγκτον όταν αναφέρονται στην ελληνική κρίση χρέους, καθώς δεν ξεχωρίζουν το οικονομικό σκέλος του θέματος από το γεωστρατηγικό[…]. Και(μια τέτοια πολιτική) θα διευκόλυνε τις προϋποθέσεις ενός πιθανού VETO της εκτός ευρωπαϊκής οικογένειας Ελλάδας, που θα ματαίωνε μια άλλη διεύρυνση, εξ’ ίσου σημαντική για τα δυτικά συμφέροντα, εκείνη του ΝΑΤΟ με την είσοδο των χωρών της Βαλτικής και της Πολωνίας, εάν η Ρωσία, μετά την προσάρτηση της χερσονήσου της Κριμαίας το 2014, ήθελε να αυξήσει την επιρροή της στη Μολδαβία, τη Γεωργία και το Αζερμπαϊτζάν.»
Ενώ ο έμπειρος Marc Chandler, επικεφαλής νομισματικής στρατηγικής της διεθνούς Brown Brothers Harrima, θέλοντας να υπογραμμίσει αυτό που σαν αντίληψη κυριαρχούσε σε «πολιτικό-οικονομικούς» κύκλους του Λονδίνου και της Ουάσινγκτον, ότι δηλαδή αποστασιοποιούνται από την πολιτική λιτότητας του διδύμου «Μέρκελ-Σόϊμπλε», σε άρθρο του στους Financial Times(10/2/2015), με τίτλο, «Το να κρατήσεις την Ελλάδα στο ευρώ είναι κάτι πολύ παραπάνω από τα χρήματα», σημειώνει: «Όταν οι Ευρωπαίοι ηγέτες αναφέρονται στην Ελλάδα, μιλούν την διάλεκτο των οικονομικών, ανεξάρτητα από την μητρική τους γλώσσα. Είμαι οικονομικός αναλυτής και την γνωρίζω καλά αυτή τη διάλεκτο. Πιστεύω όμως ότι οι πολιτικοί της ηπείρου έχουν διαλέξει λάθος κοινή γλώσσα. Η γεωπολιτική, πολύ περισσότερο από την οικονομία, είναι το κύριο ζήτημα. Το κόστος του σφάλματος θα είναι μη μετρήσιμο»[…]. Η στρατηγική σημασία της χώρας ως πυλώνα της Ευρώπης έχει αυξηθεί κι ας έχει συρρικνωθεί η οικονομία της κατά το ένα τέταρτο. Πρόκειται για μια χώρα που ενώνει τον βορρά με τον νότο, και την ανατολή με την δύση, όπως καμία άλλη. Αποτελεί το νότιο άκρο του ΝΑΤΟ και η σχέση που απολαμβάνει με Ρωσία, Ιράν, Κίνα και άλλους είναι μοναδική εντός της συμμαχίας. Ακόμη κι αν είναι υψηλό το τίμημα για την ασφαλή διατήρηση των Αθηνών εντός της ευρωπαϊκής πολιτικής τάξης και ασφάλειας, αξίζει να πληρωθεί[…]. Αν και κατανοεί κανείς την ανησυχία των ευρωπαίων ηγετών, γιατί οι φορολογούμενοι πολίτες τους για μια ακόμη φορά θα υποχρεωθούν να βάλλουν το χέρι στην τσέπη για να πληρώσουν για τις παλαιές δημοσιονομικές ατασθαλίες της, η Ελλάδα δεν αμείβεται επαρκώς για την πολύτιμη συμβολή της στην κοινή άμυνα της Ευρώπης. Κατά συνέπεια μια Ελλάδα οικονομικά κατεστραμμένη, κοινωνικά αποδομημένη, με έναν λαό χωρίς ηθικό και χωρίς μαχητικό φρόνημα, θα αποτελούσε μια γεωπολιτική «μαύρη τρύπα», την οποία θα έσπευδε να καλύψει το χάος.»
Σημ: Το τελευταίο (Μέρος-Γ), αν και κατεβλήθη προσπάθεια να έχει λογική έκταση, εν τούτοις η από ξένους ειδικούς αναφορά στην γεωπολιτική υπεραξία της χώρας- που κατά τον γράφοντα-και όχι μόνο- μαζί με το «σαμψώνιο grexit» αποτελούσε ένα ισχυρό διαπραγματευτικό «ατού» της Ελλάδας- ήταν κατά πολύ μεγαλύτερη της συνήθους. Ως εκ τούτου ο γράφων, όντας υποχρεωμένος να προβεί στην κατάτμησή του σε δύο μέρη, ζητεί συγνώμη από τους αναγνώστες γιατί η ολοκλήρωση του, με τον πιο πάνω τίτλου, άρθρου του τελικά θα ολοκληρωθεί σε ένα (Μέρος-Δ).