Επίκαιρη Επερώτηση του Χρήστου Γκόκα σχετικά με τις ευθύνες, την ολιγωρία, την κακοδιαχείριση και την αδράνεια του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών που οδήγησε στο τραγικό σιδηροδρομικό δυστύχημα στα Τέμπη

Ο Βουλευτής κ. Χρήστος Γκόκας μαζί με τους υπόλοιπους Βουλευτές της Κ.Ο του ΠΑΣΟΚ- Κίνημα Αλλαγής, κατέθεσαν Επίκαιρη Επερώτηση προς τον Υπουργό Υποδομών και Μεταφορών και Επικρατείας, κ. Γ. Γεραπετρίτη, σχετικά με τις ευθύνες, την ολιγωρία, την κακοδιαχείριση και την αδράνεια του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών για τη λειτουργία του σιδηροδρομικού τομέα, που οδήγησε στο τραγικό σιδηροδρομικό δυστύχημα στα Τέμπη και τονίζουν ότι αυτό πρέπει να διερευνηθεί με διαφάνεια και σοβαρότητα και να  έρθει στο φως όλη η αλήθεια.

Ειδικότερα, σημειώνουν ότι  στο συγκεκριμένο τμήμα μετά το 2017, δεν λειτουργεί κανένα σύστημα σηματοδότησης και τηλεδιοίκησης και εάν λειτουργούσε, η τραγωδία θα είχε αποφευχθεί. Όμως, σημειώνουν ότι πρέπει να υπάρχει εναλλακτική δικλείδα ασφαλείας, μέχρι να εγκατασταθεί η σύγχρονη τεχνολογία.

Αναφέρονται στην παραπομπή της χώρας μας από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις 15-2-2023 στο Δικαστήριο, αλλά και στις δύο τελευταίες διετείς εκθέσεις (2022, 2020) του Οργανισμού Σιδηροδρόμων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ERA), όπου η χώρα μας ήταν σταθερά πρώτη στον δείκτη θνησιμότητας ανά σιδηροδρομικά χιλιόμετρα. Αναφέρουν επίσης πρόσφατο άρθρο του πρακτορείου Bloomberg, όπου σημειώνεται ότι το δίκτυο, λειτουργεί με το υψηλότερο επίπεδο κινδύνου για τους επιβάτες στην Ευρώπη εδώ και αρκετό καιρό, όπως προκύπτει από την έκθεση του Βρετανικού Γραφείου Οδικού Δικτύου και Σιδηροδρόμων. Επίσης, αναφέρονται και στην επιβολή προστίμου στην Hellenic Train ύψους 300.000 ευρώ από τη ΡΑΣ μετά από συνεχή σιδηροδρομικά ατυχήματα και την εμπλοκή Ι.Χ. αυτοκινήτων στις διαβάσεις.

Τονίζουν ότι μεταξύ των αιτίων που οδήγησαν σ’ αυτό το σημείο, είναι η ολιγωρία σε αποφάσεις, οι καθυστερήσεις και οι παρατάσεις στην εκτέλεση των έργων, οι διενέξεις μεταξύ εταιρειών και οι δικαστικές προσφυγές. Επίσης, η κατάτμηση του έργου και γεωγραφικά, αλλά και όσον αφορά στο τεχνικό αντικείμενο (υποδομή, επιδομή, συστήματα ηλεκτροκίνησης, τηλεδιοίκησης σηματοδότησης κ.λπ.). Αλλά και η υποστελέχωση και η ελλιπής εκπαίδευση του προσωπικού, η έλλειψη τεχνογνωσίας και λοιποί παράγοντες, που κατέστησαν το σιδηροδρομικό δίκτυο ολέθρια επικίνδυνο.

Αναφέρονται στην υπ’ αριθμ. 717/2014 Σύμβαση και την  υπ’ αριθμ. 717/1/2021 συμπληρωματική Σύμβαση, που σύμφωνα με τα στοιχεία του Νοεμβρίου 2022, έχει υλοποιηθεί σήμερα στο 78,7% και στο 16,9% αντίστοιχα, και αφορούν στην ΑΝΑΤΑΞΗ και αναβάθμιση του υφιστάμενου συστήματος συμβατικής σηματοδότησης – τηλεδιοίκησης, σε εντοπισμένα τμήματα του άξονα Αθήνα -Θεσσαλονίκη – Προμαχώνας. Σημειώνουν δε,  ότι η εν λόγω σύμβαση έχει άμεση διεπαφή με τη σύμβαση προμήθειας (10005) η οποία αφορά την εγκατάσταση του ETCS (European Control Train System).

Και τονίζουν ότι από το 2016 το έργο έμεινε στάσιμο.Μετά από αλλεπάλληλες παρατάσεις,  η προθεσμία για την ολοκλήρωση των Συμβάσεων αυτών είναι ο Σεπτέμβριος του 2023.Γεγονός που αναδεικνύει την τρομακτική αδράνεια και ολιγωρία, αλλά και τις ευθύνες τόσο της Κυβέρνησης της ΝΔ, όσο και της προηγούμενης Κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ.

Συνεχίζοντας, σημειώνουν ότι στο συγκεκριμένο Τμήμα μετά το 2017, δεν λειτουργούσαν Συστήματα Σηματοδότησης και Τηλεδιοίκησης. Το τοπικό Σύστημα στη Λάρισα με ακτίνα 5 χλμ, δεν έχει γίνει γνωστό σε ποιά ακριβώς κατάσταση λειτουργίας βρίσκεται. Και ενώ μέχρι πρόσφατα, στην Αθήνα λειτουργούσε Κέντρο Ελέγχου Κυκλοφορίας των τρένων σε 24ωρη βάση, μετά το τέλος του 2020  σταμάτησε να λειτουργεί, όταν η ΤΡΑΙΝΟΣΕ μεταφέρθηκε στη Συγγρού, οπότε έπαψε να υπάρχει αυτός ο έλεγχος της ασφάλειας της κυκλοφορίας.

Αναφέρονται επίσης στις Ερωτήσεις, Αναφορές, Τοποθετήσεις και Ομιλίες του κ. Γκόκα , ως υπεύθυνου Τομεάρχη Υποδομών και Μεταφορών της ΚΟ του ΠΑΣΟΚ- Κίνημα Αλλαγής, καθ’ όλο το διάστημα των τελευταίων ετών για όλα αυτά τα ζητήματα και χαρακτηριστικά  αναφέρουν διάφορες παρεμβάσεις του όπως:

Για τη δημιουργία του Εθνικού Οργανισμού Διερεύνησης Αεροπορικών και Σιδηροδρομικών Ατυχημάτων (Ν.5014/2023), όπου η Κυβέρνηση επέλεξε να δημιουργήσει μια αυτοτελή δημόσια υπηρεσία, άμεσα συνδεδεμένη με τις υπηρεσίες του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, ενώ το ΠΑΣΟΚ πρότεινε τη σύσταση μιας Ανεξάρτητης Αρχής μη συνταγματικά κατοχυρωμένης.

Για το σιδηροδρομικό δίκτυο, που τόνιζε οτι υπάρχει αδράνεια,  καθυστερήσεις σε θέματα συντήρησης και αναβάθμισης για την ασφαλή λειτουργία των σιδηροδρομικών δικτύων όπως  στη Βόρεια Ελλάδα. Ζητούσε επίσης ενημέρωση για τη συνολική αναβάθμιση του υπάρχοντος δικτύου με ηλεκτροκίνηση, με σηματοδότηση, με τηλεπικοινωνίες, με όλα τα σύγχρονα συστήματα.

Ρωτούσε επί πλέον για τις αναγκαίες επεκτάσεις, όπως και πότε θα εγκατασταθεί το σύστημα ETCS – LEVEL1 στο σύνολο των γραμμών υψηλών ταχυτήτων, και πότε επίσης προβλέπεται να εγκατασταθεί  το Σύστημα GSMR, ώστε να υπάρξει ένα ολοκληρωμένο σύστημα ασφαλείας στο σιδηροδρομικό δίκτυο. Αλλά και τόνιζε επίσης, την ανάγκη προσλήψεων σε εξειδικευμένο προσωπικό, για σταθμάρχες και κλειδούχους, με κατάλληλη και επαρκή εκπαίδευση , ώστε να ανταποκριθούν στην εργασία  που θα  αναλάβουν, μέσω μιας αντίστοιχης διαδικασίας προσλήψεων, όπως στην ΟΣΥ και με τον έλεγχο του ΑΣΕΠ.

Επί πλέον, κατά τη συζήτηση του Ν. 4953/2022  για την Κύρωση Σύμβασης Ελληνικού Δημοσίου με ΤΡΑΙΝΟΣΕ, ο κ. Γκόκας παρέθεσε συγκεκριμένα στοιχεία και έκανε λόγο για σκανδαλώδη Σύμβαση, αφού, αρχικά, ο ΣΥΡΙΖΑ προχώρησε το 2017 στην πώληση της ΤΡΑΙΝΟΣΕ με μόλις 45 εκατομμύρια ευρώ αλλά στη συνέχεια ήταν η Κυβέρνηση της ΝΔ που προχώρησε στα τέλη του 2019 σε νέα συμφωνία χωρίς διαγωνισμό για νέα σύμβαση 50 εκατομμυρίων ευρώ ανά έτος για τα επόμενα δέκα χρόνια και αυτόματη προέκταση για πέντε χρόνια. Σε γραπτή δε, ερώτηση Βουλευτών του ΠΑΣΟΚ για τις επενδύσεις και το ύψος των επενδύσεων αυτών, για την πρώτη περίοδο μέχρι το 2021, δεν πήραν καμία απάντηση. Ενώ για τη νέα περίοδο στην τελική συμφωνία υπήρξε μείωση του ποσού για επενδύσεις από την πλευρά της ΤΡΑΙΝΟΣΕ κατά 10% (στα 77,5 εκατ. ευρώ).

Και υπογραμμίζουν ότι είναι σαφές ότι εάν είχαν υλοποιηθεί οι συμβάσεις αυτές και εφόσον λειτουργούσαν σήμερα (τουλάχιστον) τα συστήματα για το ETCS LEVEL 1, τότε το μοιραίο δυστύχημα δεν θα είχε πραγματοποιηθεί και δεν θα θρηνούσαμε θύματα. 

Για τους λόγους αυτούς επερωτούν τον αρμόδιο Υπουργό:

1. Για τα λάθη και τις παραλείψεις, που οδήγησαν στο τραγικό  σιδηροδρομικό δυστύχημα των Τεμπών που στοίχισε τη ζωή σε δεκάδες συνανθρώπους, και μάλιστα σε πολλούς νέους ανθρώπους.
2. Για τις ελλείψεις και τα προβλήματα στις υποδομές του σιδηροδρομικού δικτύου.
3. Για τις καθυστερήσεις στην εγκατάσταση των σύγχρονων Συστημάτων Τηλεδιοίκησης αλλά και ελέγχου των Συστημάτων (ETCS).
4. Για την καθυστέρηση της εγκατάστασης και ανάπτυξης του ευρωπαϊκού συστήματος διαχείρισης της σιδηροδρομικής κυκλοφορίας ERTMS, που έπρεπε να έχει ολοκληρωθεί το 2020, και έχει λάβει παράταση τριών χρόνων ως τα τέλη του 2023.
5. Για την κατάργηση της λειτουργίας του Κέντρου Ελέγχου Κυκλοφορίας των σιδηροδρόμων, που μέχρι τέλους του 2020, λειτουργούσε στην οδό Καρόλου, στον ΟΣΕ, στην Αθήνα.
6. Επερωτώνται για την απουσία δικλείδων ασφαλείας που θα διορθώνουν ή θα αποτρέπουν λάθη και αστοχίες και τις συνέπειές τους κατά την κυκλοφορία των τρένων.
7. Για την μη εξασφάλιση, όπως δυστυχώς με τραγικό τρόπο αποδείχθηκε, της ασφάλειας για επιβάτες και εργαζομένους.
8. Για την ολιγωρία και την ολέθρια αδράνεια που επέδειξε την τελευταία τριετία, να προβεί στις απαραίτητες ενέργειες, στον έγκαιρο προγραμματισμό και στην υλοποίηση της υπ’ αριθμ. 717/ 26-9-2014 Σύμβασης με θέμα  «Ανάταξη και Αναβάθμιση του συστήματος Σηματοδότησης- Τηλεδιοίκησης και Αντικατάστασης 70 Αλλαγών Τροχιάς Σε Εντοπισμένα Τμήματα του Άξονα Αθήνα – Θεσσαλονίκη – Προμαχώνας» (πλην τμήματος Τιθορέα – Δομοκός)  και της υπογραφείσας υπ’ αριθμ. 717/1/19-5-2021 συμπληρωματικής Σύμβασης, ύψους, 13,2 εκατ., αντίστοιχα.
9. Για την υποστελέχωση των Υπηρεσιών του ΟΣΕ και ιδιαίτερα σε κρίσιμες ειδικότητες, όπως Σταθμάρχες και Κλειδούχους, και την αδιαφορία και καθυστέρηση στην έγκαιρη και επαρκή κάλυψη, μέσω προσλήψεων, των αναγκών με το απαραίτητο μόνιμο προσωπικό.
10. Για την ελλιπή κατάρτιση και Πιστοποίηση για ειδικότητες που πρόκειται να καλύψουν θέσεις ευθύνης.
11. Για την απουσία διαδικασιών που εξασφαλίζουν τον έλεγχο για την ασφαλή κυκλοφορία των τρένων στους σταθμούς και ειδικότερα στο Σταθμό Λάρισας.
12. Για την σκανδαλώδη σύμβαση για απευθείας ανάθεση του έργου Μεταφορικών Υπηρεσιών στην ΤΡΑΙΝΟΣΕ, Hellenic Train, και τη μείωση της υποχρέωσης επενδύσεων από την πλευρά της Εταιρείας, στα 77,5 εκατ. ευρώ, δηλαδή περίπου το 10% έναντι του ποσού των 645 έως 800 εκατ. ευρώ, που προέβλεπε το υπογραφέν μνημόνιο μεταξύ του Ελληνικού Δημοσίου και της Εταιρείας.
13. Για τις επενδύσεις των 500 εκατ. ευρώ που προέβλεπε η πρώτη 5ετής σύμβαση (2017-2021) μεταξύ Ελληνικού Δημοσίου και ΤΡΑΙΝΟΣΕ, για Μεταφορικές Υπηρεσίες και για τις οποίες δεν μας δόθηκαν ποτέ στοιχεία. 
14. Για την απουσία ολοκληρωμένου σχεδιασμού, για τις σιδηροδρομικές μεταφορές στην χώρα μας και τη  “διασφάλιση της ασφάλειας”.