ΙΧΝΗΛΑΤΩΝΤΑΣ…θέσεις για το ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ, την ΦΥΣΗ, το ΚΥΝΗΓΙ: Γράφει ο Κώστας Λύτρας
Μετά το τραγικό οικολογικό πλήγμα που υπέστη ολόκληρη η χώρα, και ακόμα δεν έχει τελειώσει ο εφιάλτης της φωτιάς, η ανάγκη για θωράκισή μας με πράσινα τείχη γίνεται ακόμη πιο επιτακτική.
Το θέμα αυτό μας απασχόλησε αρκετά σοβαρά το τελευταίο καιρό και κάναμε την έρευνά μας, σχετικά με το τι μπορεί να γίνει από δω και πέρα.
Μιλήσαμε με τους αρμόδιους του είδους , όπως ξεχωριστούς περιβαλλοντολόγους και δασολόγους, είπαμε αρκετά, για τις φωτιές αλλά και το τι πρέπει να γίνει, με τις καμένες εκτάσεις.
Η δενδροφύτευση και σποροφύτευση των καμένων εκτάσεων με το ιερό δέντρο της Ρέας, τη φωτόφιλη ήμερη βελανιδιά, σύμφωνα με τους Περιβαλλοντολόγους , θα βοηθήσει ουσιαστικά αλλά και συμβολικά τον τόπο μας να ξαναγεννηθεί από τις στάχτες του. Και μας τόνισαν χαρακτηριστικά:
« Η Ελλάδα πρέπει να γίνει πολυκεντρική, οικονομικά και διοικητικά. Ας γίνει βελανιδοφύτευσις-σποροφύτευσις στην καμένη έκταση του Έβρου αλλά και στις άλλες καμένες εκτάσεις, ει μνήμη των θυμάτων της πύρινης λαίλαπας. Επιβάλλεται να γίνει βελανιδοφύτευσις , όπου θα αναπτυχθούν χιλιόχρονα δέντρα σύμβολα του αιώνιου αθλητισμού και πολιτισμού. Δάση που δεν καίγονται και ομορφαίνουν τη χώρα. Ας θωρακίσουμε τη χώρα με τα πράσινα τείχη ουσιαστικά και συμβολικά.
Η σποροφύτευση της χώρας με βελανιδιά είναι πολιτική για το περιβάλλον. Είναι πολιτική για την ωραιοποίηση της χώρας και την προστασία του περιβάλλοντος. Η ήμερη βελανιδιά αναφλέγεται δυσκολότερα από πολλά άλλα είδη δέντρων κι έτσι έχει μικρότερες πιθανότητες για πυρκαγιά.
Η βελανιδιά δεν αναφλέγεται τόσο εύκολα όσο το πεύκο και οι θάμνοι, δεν μεταδίδει γρήγορα τη φωτιά και μπορούμε να τη σβήσουμε ευκολότερα. Αυτό οφείλεται, κυρίως, στο γεγονός ότι το φύλλωμα και τα κλαδιά της δεν έχουν τον πολυτεμαχισμό και την πυκνότητα των πευκοβελόνων ή των θάμνων και, επίσης, δεν περιέχει ρετσίνη η οποία, όπως γνωρίζουμε, είναι εύφλεκτη και υπάρχει συχνά στην επιφάνεια του κορμού του πεύκου σε σημεία τραυματισμών.
Η ήμερη βελανιδιά είναι ένα από τα πιο φωτόφιλα είδη, τη βρίσκουμε ακόμα στο Ιράκ και την Ιορδανία, όπου σχηματίζει αμιγές δάσος (σπανιότατα πλέον στην Ελλάδα), το οποίο είναι αραιό δάσος. Συνήθως συνυπάρχει με πεύκα, με αειθαλείς θάμνους, με φρύγανα και χόρτα.
Η φωτιά πάντα αρχίζει από το έδαφος, στο οποίο, αν δεν υπάρχουν πευκοβελόνες, συνήθως βρίσκει κανείς χόρτα ή φρύγανα εξίσου εύφλεκτα. Κάποιοι, έστω αραιοί, θάμνοι μας κάνουν μια «έρπουσα» πυρκαγιά, η οποία, όταν γίνεται «επικορυφή», πλέον τα πράγματα είναι δύσκολα.
Αυτή η στροφή από την «έρπουσα» στην «επικορυφή» πυρκαγιά γίνεται στο δάσος της ήμερης βελανιδιάς πολύ πιο δύσκολα από ό,τι στο πευκόδασος, γιατί ανάμεσα από τα φρέσκα φυλλώματα το πεύκο συχνά κρατάει παχιά στρώματα από ξερές πευκοβελόνες και παλιές κουκουνάρες. Όταν διαπερνά αυτά τα στρώματα η φωτιά, μπορεί να δημιουργηθούν φλόγες 10-20 μέτρων, ενώ σε συνδυασμό με τον αέρα αυτά τα στρώματα μπορούν να μεταδώσουν τη φωτιά από κορυφή σε κορυφή ακόμα και σε χέρσα μέρη, όπως π.χ. την εθνική οδό. Μην ξεχνάμε ότι οι κουκουνάρες πετάγονται σαν φωτοβολίδες!
Η ήμερες βελανιδιές δεν χάνουν τα φύλλα τους το καλοκαίρι. Προστατεύονται με το ασημένιο χρώμα του φυλλώματος, στο οποίο αντανακλά ο ήλιος κι έτσι δεν εξατμίζονται οι υδρατμοί τους.
Αντίθετα, τα πεύκα κατά την καλοκαιρινή ξηρασία αναγκάζονται να μειώσουν την επιφάνεια του φυλλώματος για να αποφύγουν την υπερβολική εξάτμιση υδρατμών και τα ρίχνουν, δημιουργώντας έτσι «ιδανικές συνθήκες» για δημιουργία φωτιάς.
Η βελανιδιά έχει πολύ λιγότερο εύφλεκτο υλικό στην κορυφή και στο έδαφος την εποχή του κινδύνου από ό,τι το πευκόδασος. Τον Αύγουστο δεν υπάρχουν ξερά φύλλα κάτω από το δέντρο και τα βελανίδια της είναι ακόμη χλωρά. Συμπέρασμα όλων αυτών είναι ένα, φυτεύεστε βελανιδιές αντί για πεύκα. (θα ήθελα ν’ξερα οι κυβερνώντες έχουν ρωτήσει κάποιον, περιβαλλοντολόγο, έναν δασάρχη να πάρουν την γνώμη τους, για το τι μέλει γενέσθαι από δω και πέρα 😉
