Γράφει ο Βασίλης Ψαθάς*
Τις τελευταίες μέρες, μονοπωλεί το ενδιαφέρον της πολιτικής συζήτησης το σχέδιο νόμου για τη μεταρρύθμιση στη τριτοβάθμια εκπαίδευση και τη δημιουργία μη κρατικών, μη κερδοσκοπικών πανεπιστημίων.
Ένα νομοσχέδιο, στο οποίο τάσσομαι ασφαλώς υπέρ του, αφού όχι μόνο στοχεύει στην ενδυνάμωση των κρατικών πανεπιστημίων, αλλά παράλληλα δίνει την δυνατότητα στους υποψήφιους Έλληνες φοιτητές να σπουδάσουν από τη χώρα μας σε κάποιο Πανεπιστήμιο του εξωτερικού, προσελκύει ξένους φοιτητές και ξένο επιστημονικό προσωπικό, καθώς επίσης οδηγεί και στον επαναπατρισμό Ελλήνων επιστημόνων με την δημιουργία νέων θέσεων εργασίας.
Έτσι φαντάζει τουλάχιστον τραγελαφικό να δείχνουμε ότι αγνοούμε πως αυτή τη στιγμή σαράντα χιλιάδες Έλληνες φοιτητές σπουδάζουν σε πανεπιστήμια στο εξωτερικό, αριθμός που είναι πολύ μεγαλύτερος από άλλες χώρες, καθώς στην Ισπανία για παράδειγμα είναι τριάντα πέντε χιλιάδες και στην Πορτογαλία δεκατρείς.
Όπως είναι τουλάχιστον υποκριτικό, η αντιπολίτευση να προτιμάει και να αποδέχεται τα ελληνόπουλα να σπουδάζουν σε πανεπιστήμια σε ξένες χώρες αλλά όχι στη χώρα μας, όταν μάλιστα στο πολύ πρόσφατο παρελθόν είχε υπερθεματίσει για τη μη κρατικά – μη κερδοσκοπικά Πανεπιστήμια, ενώ είχε επιχειρήσει και την αναθεώρηση του σχετικού άρθρου 16 του Συντάγματος χωρίς τότε να επιτευχθεί η απαιτούμενη πλειοψηφία για την αλλαγή του!
Ωστόσο, αντί αυτή η συζήτηση να γίνεται για την βελτίωση του συγκεκριμένου νομοσχεδίου, που εν κατακλείδι θα οδηγούσε και στην βελτίωση των κρατικών πανεπιστημίων, αλλά και την αυστηρή τήρηση συγκεκριμένου πλαισίου κανόνων για τα ιδιωτικά πανεπιστήμια, αυτή διολισθαίνει σε αλλότρια με το ζητούμενο ζητήματα, ήσσονος σημασίας, με αποτέλεσμα αντί να βλέπουμε το δάσος να επικεντρωνόμαστε στο …δένδρο!
Κι αυτό γιατί, είναι αδιανόητο για μια ευρωπαϊκή δημοκρατία, όπως είναι η χώρα μας, να συζητάμε ακόμη για μονοπωλιακή διαχείριση της Παιδείας και της Εκπαίδευσης από το κράτος κι όχι όπως συμβαίνει παγκοσμίως από κρατικούς και ιδιωτικούς φορείς!
Στο «δια ταύτα», λοιπόν και για να έχουμε μια ρεαλιστική αντίληψη των πραγμάτων, μεγάλο μέρος του επίμαχου νομοσχεδίου αφορά την ενίσχυση του δημόσιου πανεπιστημίου. Μέσα από το νομοσχέδιο, το 70% του οποίου αφορά το δημόσιο πανεπιστήμιο παρέχονται ελευθερίες στα δημόσια ΑΕΙ και η χρηματοδότησή τους μέσα από τον προϋπολογισμό, το ταμείο ανάκαμψης και τις έκτακτες ενισχύσεις θα φτάσει το 1 δις ευρώ!
Επίσης στο νομοσχέδιο αποτυπώνονται οι προϋποθέσεις για την ίδρυση μη κρατικών μη κερδοσκοπικών παραρτημάτων ξένων ΑΕΙ στην Ελλάδα, με τα πιο αυστηρά κριτήρια από οποιαδήποτε άλλη χώρα της Ευρώπης, όπως:
- Κάθε παράρτημα πρέπει να διαθέτει κατ’ ελάχιστο τρεις Σχολές, με ένα τουλάχιστον πρόγραμμα πρώτου κύκλου σπουδών η καθεμία.
- Να προσφέρει για κάθε σχολή τουλάχιστον ένα πρόγραμμα πρώτου κύκλου σπουδών, που διαθέτει αξιολόγηση και πιστοποίηση στο πλαίσιο της χώρας προέλευσης και στη συνέχεια πιστοποιείται από την ΕΘΑΑΕ.
- Να διαθέτει το προβλεπόμενο διδακτικό προσωπικό, το διοικητικό και τεχνικό προσωπικό που εξασφαλίζει τη γραμματειακή οργάνωση, τον οργανωτικό σχεδιασμό, την αρτιότητα των εγκαταστάσεων.
- Η εγκατάσταση πρέπει να είναι αυτοτελής με κατάλληλες κτιριακές υποδομές και υλικοτεχνικό εξοπλισμό, με πρόβλεψη και για δευτερογενείς εγκαταστάσεις εντός του ίδιου νομού. Να επαρκεί για τη διδασκαλία και μελέτη των φοιτητών, να διαθέτει λειτουργική βιβλιοθήκη, χώρους εργαστηρίων καιν έρευνας ανάλογα με τα προσφερόμενα προγράμματα σπουδών, καθώς και οπτικοακουστικά μέσα και εξοπλισμένη αίθουσα πολυμέσων με πρόσβαση στο διαδίκτυο.
Εδώ θα ήθελα να σημειώσω πως κατανοώ τον προβληματισμό, την αγωνία την ανησυχία των φοιτητών που σήμερα φοιτούν στα Ελληνικά Πανεπιστήμια, αλλά και το αίσθημα αδικίας που αισθάνονται όσα παιδιά ετοιμάζονται μέσα από την διαδικασία των εξετάσεων να εισαχθούν σε σχολές της αρεσκείας τους, γνωρίζοντας πως κάποιος άλλος μόνο με τη βάση εισαγωγής μπορεί να εγγραφεί σε ένα μη κρατικό πανεπιστήμιο!
Όμως το δίλημμα σήμερα πρέπει να είναι πως μπορεί να επιτευχθεί η σύνδεση των Πανεπιστημίων με την αγορά εργασίας και αν σε αυτό απαντά ουσιαστικά το σχέδιο νόμου!
Γιατί ποιός μπορεί να αμφισβητήσει πως χρειαζόμαστε σχολές και τμήματα τα οποία θα προσελκύουν φοιτητές οι οποίοι μετά την αποφοίτησή τους να μπορούν να βρίσκουν εργασία στην ειδικότητα που σπούδασαν κι όχι να έχουν απλά ένα «χαρτί»!
Σ’ αυτό τον τομέα, λοιπόν, πρέπει να αξιοποιηθούν για να συμβάλλουν τα Μη Κρατικά Πανεπιστήμια, τα οποία έχοντας μεγαλύτερη ευελιξία, μπορούν να «επενδύσουν» σε τμήματα που θα έχουν άμεση σύνδεση με την αγορά εργασίας.
Δεν είναι δυνατόν να υπάρχουν σήμερα στην Ελλάδα 423 πανεπιστημιακά τμήματα και να λείπουν χρήσιμες και αναγκαίες ειδικότητες για την οικονομία, τις επιστήμες και την κοινωνία!
Εν κατακλείδι, δεν μπορούμε να είμαστε απλοί παρατηρητές των παγκόσμιων εξελίξεων στην πανεπιστημιακή εκπαίδευση, όταν μπορούμε να γίνουμε φωτεινά παραδείγματα στον τομέα της Παιδείας και της τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης!
*Ο Βασίλης Ψαθάς είναι Αντιπεριφερειάρχης της Π.Ε. Άρτας
