Σύμφωνα με την Εγκύκλιο αρ 6/2020 ΥΠΕΣ: « Η απόδοση τιμής σε πρόσωπα ή ιστορικά γεγονότα δέον να απηχεί την σύμφωνη γνώμη της πλειοψηφίας των δημοτών, ούτως ώστε να μην εγείρονται αμφισβητήσεις και να καθίσταται ευχερής η αποδοχή της ενέργειας της δημοτικής αρχής. Προς τούτο υπενθυμίζεται η δυνατότητα προηγούμενης διαβούλευσης από την επιτροπή που προβλέπεται στο άρθρο 76 του ν. 3852/2010[…]Η ονομασία ή μετονομασία οδών, πλατειών ή συνοικιών γίνεται με απόφαση του δημοτικού συμβουλίου. Της απόφασης προηγείται εισήγηση του συμβουλίου κοινότητας, για κοινότητες με μόνιμο πληθυσμό άνω των τριακοσίων (300) κατοίκων…»
Τα πιο πάνω αποτελούν τον μπούσουλα, για το πως κατά νόμο πρέπει να ενεργούν οι ανά την επικράτεια αυτό-διοικητικές αρχές όταν πρόκειται να ονοματοδοτήσουν οδούς ή πλατείες των περιοχών δικαιοδοσίας τους.
***
Αναφέρομαι σε όλα αυτά, με αφορμή την πρόσφατη απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου¨ και την ακολουθούσα εισήγηση της «Δημοτικής Κοινότητας Άρτας», προκειμένου να ληφθεί απόφαση του ΔΣ, για την ονομασία της παρακείμενης στον «ναό Αγίου Μαξίμου», πλατείας, σε «Πλατεία Πατριάρχη Βαρθολομαίου.» Χωρίς να υπεισέλθω στο σκεπτικό των αποφάσεων και στην σχετική με το θέμα επιχειρηματολογία που αναπτύχθηκε στα δύο θεσμικά όργανα του Δήμου, έχω να παρατηρήσω τα εξής:
Ότι κατά την πιο πάνω υπ’ αρ. 6/2006 Εγκύκλιο η επίμαχη ονοματοδοσία δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι « απηχεί την σύμφωνη γνώμη της πλειοψηφίας των δημοτών». Αντίθετα οι κατά πλειοψηφία ληφθείσες αποφάσεις, ύστερα από τις ενστάσεις της μείζονος αντιπολιτεύσεως, καταμαρτυρούν, ότι «εγείρονται σοβαρές αμφισβητήσεις» για την συζητούμενη ονοματοδοσία, κάτι οποίο ευθέως αντανακλά στην πιθανή διαφορετική γνώμη ενός εν δυνάμει πλειοψηφικού τμήματος του Αρτινού λαού. Ακόμη το γεγονός ότι οι επίμαχες αποφάσεις από τα εν λόγω συμβούλια «πέρασαν», μόνο από τις αντίστοιχες πλειοψηφίες, διασφαλίζει το αληθές των πιο πάνω ισχυρισμών.
Και,
Ότι η 878/21-05-2024 επιστολή του εδώ Μητροπολίτη, προς το ΔΣ, με την οποία πρότεινε(σ. σ, ουσιαστικά προέτρεπε) την ανακήρυξη του Οικουμενικού Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίου ως επίτιμου δημότη Αρταίων, ελάχιστα περιθώρια αμφιβολίας αφήνει στον σκεπτόμενο Αρτινό δημότη, ότι «η πρόταση» ήταν ασύνδετη με την επιθυμία του επιστολογράφου, όπως η σχετική απόφαση συμπεριλάβει και την ονοματοδοσία της, απέναντι του ιερού ναού Αγίου Μαξίμου, πλατείας με το όνομα του Πατριάρχη..
***
Ωστόσο από το ιστορικό παρεμφερών πράξεων ανά την επικράτεια, προκύπτει ότι μετά την απελευθέρωση(1944) στις ονομασίες και μετονομασίες οδών-πλατειών αποφεύγεται η ονοματοδοσία υπέρ ζώντων προσωπικοτήτων, περιοριζόμενες σε ιστορικά πρόσωπα που έφυγαν από τη ζωή. Αν και προ του 1945, και λίγο μετά, υπήρξαν περιπτώσεις που για λόγους πολιτικής σκοπιμότητας ή για διπλωματικούς λόγους οι τότε κεντρικές κυβερνήσεις επέβαλλαν ονομασίες οδών-πλατειών ζώντων [πχ οδός Φραγκλίνου Ρούσβελτ στην (Αθήνα-1941), Ουίνστων Τσώρτσιλ(Αθήνα-1945)], εν τούτοις η αρχή εν πολλοίς τηρήθηκε. Και τούτο παρά το γεγονός ότι με την πάροδο του χρόνου υπήρξαν κάποιες περιπτώσεις που οι αρμόδιες αρχές, είτε από άγνοια είτε από επαρχιωτισμό, ενεργούσες καθ’ υπέρβαση της δεοντολογίας και ηθικής τάξης, προχώρησαν στην ονοματοδοσία ή μετονομασία οδών –πλατειών υπέρ ζώντων προσώπων.
***
Όμως, εν προκειμένω, υπάρχει και κάτι ακόμη, που κατά μία έννοια αντιστρατεύεται την απόφαση του ΔΣ, τουλάχιστον όσον αφορά την ονοματοδοσία της πλατείας απέναντι από την εκκλησία του Αγίου Μαξίμου. Καθότι ο πολύς κόσμος συνειδησιακά τη συνδέει με το όνομα του Αγίου και ως εκ τούτου η επίμαχη(διαφορετική) «ονοματοδοσία» επί της ουσίας να εξελιχθεί σε « άτυπη μετονομασία». Και εάν, όπως φημολογείται, η προτομή του Αγίου πρόκειται να μεταφερθεί και εγκατασταθεί εκεί, αντιλαμβάνεται κανείς την απόλυτη σύγχυση που εκ των πραγμάτων θα δημιουργηθεί αν η εν λόγω πλατεία λάβει διαφορετικό, του Αγίου Μαξίμου, όνομα.
Όμως και πάλι κατά την εγκύκλιο 6/2020 του ΥΠΕΣ, κάθε μετονομασία οδού ή πλατείας: «…επιτρέπεται για εξαιρετικούς λόγους[…].Επισημαίνεται ότι, πρόκειται για αρμοδιότητα που πρέπει να εφαρμόζεται με φειδώ…» Συνεπώς, κατά την προϊσταμένη αρχή της Αυτό-διοίκησης(Το ΥΠΕΣ): «η επίκληση «εξαιρετικών λόγων» πρέπει να αιτιολογείται σαφώς, ειδικώς και επαρκώς στο πρακτικό της απόφασης ή να προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου.»
***
Παρά ταύτα στη σχετική απόφαση ουδέ καν υπονοείται κάτι τέτοιο, ούτε μνημονεύονται οι λόγοι της προηγηθείσας εισήγησης του κ. Δημάρχου στο ΔΣ. Απλά η πρότασή του συνδέθηκε με την επιστολή του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτη κ. Καλλίνικου για την ανακήρυξη του Οικουμενικού Πατριάρχη σε Επίτιμο Δημότη Αρταίων.
Και εδώ ανακύπτει το ερώτημα: Ποια θα είναι η εκτελεστότητα της επίμαχης απόφασης εάν, κάποιος/οι δημότης/ες που έχει(ουν) έννομο συμφέρον, υποβάλλει(ουν) έγκαιρα(σ. σ εντός προθεσμίας 15 ημερών από την υπέρ-ψήφισή της) ένσταση/εις ακυρότητάς της; Πρόκειται για τον έλεγχο νομιμότητας του άρθρου 227 του ν. 3852/ 2010, ενώ κατά το ΥΠΕΣ προτείνεται αναστολή εκτελέσεώς στο διάστημα των 15 ημερών.
***
Πάντως το γεγονός ότι, επί του θέματος υπάρχουν διιστάμενες απόψεις, κάποιες από τις οποίες μάλιστα είδαν το φώς της δημοσιότητας μέσα από επώνυμη αρθρογραφία, οδηγεί στη σκέψη όπως η επίμαχη απόφαση εκτελεστεί μόνο κατά το μέρος που αποδίδει στον Οικουμενικό Πατριάρχη την ιδιότητα του Επίτιμου Δημότη. Γιατί από ό, τι λέγεται και ακούγεται από πολλούς δημότες, οι οποίοι με τον έναν ή τον άλλο τρόπο ασχολήθηκαν και ασχολούνται με το θέμα, η ονοματοδοσία της πλατείας απέναντι από την εκκλησία Αγίου Μαξίμου θέλει περισσότερη σκέψη και ίσως περαιτέρω διερεύνηση.
Κλείνοντας το παρόν σημείωμα ο υπογραφόμενος, ένεκα του, πιο πάνω επίκαιρου- και κατά την εκτίμησή του ιδιαίτερα σοβαρού- ζητήματος, επέλεξε να εξαντλήσει το περιεχόμενο της φαρέτρας του σε ένα μόνο στόχο. Για αυτή την επιλογή του, φυσικά απολογείται…
Ο Αποψ(η)νός Εκηβόλος
