Η πρόσφατη συζήτηση στη Βουλή, με αφορμή την επίκαιρη ερώτηση της βουλευτού Άρτας και Δ’ Αντιπροέδρου της Βουλής Όλγας Γεροβασίλη προς τον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, έριξε φως σε μια πληγή που αιμορραγεί κυριολεκτικά στο κέντρο της Άρτας: το έργο του “Open Mall”, ένα φιλόδοξο σχέδιο ανάπλασης, που ξεκίνησε με προοπτική και αισιοδοξία αλλά εξελίχθηκε σε… “Open Hole”, ένα εργοτάξιο εγκατάλειψης και ταλαιπωρίας για πολίτες και επαγγελματίες.
Έναρξη με ελπίδα – Πάγωμα με ανωνυμία
Το έργο, προϋπολογισμού περίπου 9,3 εκατομμυρίων ευρώ, χρηματοδοτούμενο κυρίως από το Ταμείο Ανάκαμψης και εν μέρει από πόρους του Δήμου Αρταίων, αποσκοπούσε στην αισθητική και λειτουργική αναβάθμιση του εμπορικού κέντρου της πόλης. Οι εργασίες προχωρούσαν έως τον Δεκέμβριο του 2024, οπότε μια ανώνυμη καταγγελία οδήγησε σε πλήρη διακοπή της χρηματοδότησης, χωρίς προηγούμενο πόρισμα, έλεγχο ή διασταύρωση.
Η βουλευτής χαρακτήρισε το πάγωμα της χρηματοδότησης ως “ξαφνικό θάνατο” όχι μόνο του έργου αλλά και της πόλης. Ο εργολάβος, απλήρωτος επί μήνες, υπέβαλε δήλωση διακοπής εργασιών, με συνέπεια το κέντρο της Άρτας να μετατραπεί σε ένα βομβαρδισμένο τοπίο, όπου δεν μπορεί να κυκλοφορήσει κανείς με ασφάλεια, ενώ τα καταστήματα ασφυκτιούν.
Καθυστερημένες αντιδράσεις, ομολογία πειραματισμού
Ο Υφυπουργός αναγνώρισε την καθυστέρηση, αποδίδοντάς την στο γεγονός ότι η Άρτα ήταν το πρώτο “πιλοτικό” θύμα τέτοιου τύπου ελέγχου σε έργο του Ταμείου Ανάκαμψης. Όπως παραδέχθηκε, έπρεπε να επιλεγεί για πρώτη φορά ελεγκτική εταιρεία (Ελληνική Ελεγκτική Α.Ε.) για να εξετάσει την καταγγελία, κάτι που απαίτησε πολύτιμο χρόνο.
Το θετικό – αν και ετεροχρονισμένο – ήταν το τελικό πόρισμα της εταιρείας: δεν διαπιστώθηκαν παρατυπίες στις καταγγελλόμενες εργασίες. Καμία ουσιαστική βάση. Δηλαδή, η πόλη παρέλυσε για μήνες, με ανώνυμη αφορμή και χωρίς αιτία.
Ερωτήματα που παραμένουν
Παρά τις δεσμεύσεις για άμεση πληρωμή του 10ου λογαριασμού και επανεκκίνηση των εργασιών, τα κρίσιμα ερωτήματα παραμένουν:
-
Με ποια νομική βάση διακόπηκε η χρηματοδότηση και σταμάτησε ένα έργο δημόσιου συμφέροντος, χωρίς απόφαση αρμόδιου ελεγκτικού οργάνου;
-
Γιατί καθυστέρησε τόσο πολύ ο έλεγχος, τη στιγμή που τα χρονοδιαγράμματα του Ταμείου Ανάκαμψης είναι ασφυκτικά;
-
Ποιος αναλαμβάνει την ευθύνη για τη ζημία στην τοπική οικονομία, το κύρος των θεσμών, αλλά και τη ζωή των πολιτών της Άρτας που κινούνται καθημερινά ανάμεσα σε μπάζα, σκαψίματα και ημιτελείς πεζοδρομήσεις;
Πίσω από τα τεχνικά, μια εικόνα παρακμής
Το έργο Open Mall ήταν μια ελπίδα για την Άρτα. Αντί για αυτό, η πόλη βιώνει απαξίωση, ασφυξία και θεσμική ανασφάλεια. Μια καταγγελία χωρίς όνομα αρκούσε για να τιναχτεί στον αέρα μια πολυετής προσπάθεια.
Η βουλευτής ζήτησε το αυτονόητο: λογοδοσία και διαφάνεια. Διότι αν έργα σταματούν έτσι απλά, με ένα ανώνυμο email και χωρίς καμία αιτιολογημένη πράξη, τότε ποια επενδυτική ασφάλεια υπάρχει; Και ποια διοικητική σοβαρότητα;
Ελπίδα επιστροφής στην κανονικότητα
Η αποκατάσταση του έργου πρέπει να γίνει άμεσα, όχι απλώς για να σωθούν τα χρήματα και η εικόνα της πόλης, αλλά για να αποκατασταθεί και η αξιοπιστία των θεσμών απέναντι στους πολίτες. Η Άρτα δεν αντέχει άλλες “πιλοτικές καθυστερήσεις”. Δεν μπορεί να είναι το θύμα ενός γραφειοκρατικού παραλογισμού, ούτε ο πειραματικός σωλήνας της κεντρικής διοίκησης.
Το Open Mall δεν πρέπει να γίνει σύμβολο εγκατάλειψης, αλλά ευκαιρία επανεκκίνησης με υπευθυνότητα, ταχύτητα και σεβασμό στην κοινωνία.
Ο τρόπος πληρωμής των τελευταίων λογαριασμών του έργου “Open Mall” Άρτας – Τεχνικά και θεσμικά εμπόδια
Η εξέλιξη της υπόθεσης του Open Mall στην Άρτα έχει αναδείξει όχι μόνο την πολιτική και κοινωνική της διάσταση, αλλά και μια σειρά από τεχνικά-διοικητικά εμπόδια που σχετίζονται με τον τρόπο πληρωμής των εκτελεσμένων εργασιών. Η κατάσταση είναι ενδεικτική της λειτουργίας του Ταμείου Ανάκαμψης στην πράξη, των δυσκαμψιών που ενυπάρχουν, αλλά και της ανάγκης για θεσμική σαφήνεια.
📌 Τι ισχύει για την πληρωμή
Το έργο έχει συνολικό προϋπολογισμό 9.300.000 €, εκ των οποίων:
-
8.970.000 € καλύπτονται από το Ταμείο Ανάκαμψης
-
330.000 € καλύπτονται από ιδίους πόρους του Δήμου Αρταίων
Από τους 10 συνολικούς λογαριασμούς (εντολές πληρωμής):
-
8 έχουν ήδη πληρωθεί
-
Ο 9ος (περίπου 319.000 €) βρίσκεται εντός του συνολικού προϋπολογισμού και αναμένεται η τακτοποίησή του
-
Ο 10ος λογαριασμός (περίπου 440.000 €) είναι υπό αξιολόγηση από το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας (ΤΕΕ)
🔍 Ποια είναι η διαδικασία πληρωμής
-
Αξιολόγηση από τεχνικό σύμβουλο – ΤΕΕ
Ο 10ος λογαριασμός, ως ύψους πέραν της συμμετοχής του Δήμου, εξετάζεται για την επιλεξιμότητα των δαπανών και τη συμβατότητά τους με το φυσικό αντικείμενο του έργου. -
Έγκριση από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας
Μετά την αξιολόγηση του ΤΕΕ, το Υπουργείο πρέπει να εγκρίνει την πληρωμή, λαμβάνοντας υπόψη την ορθή τήρηση των όρων του Ταμείου Ανάκαμψης, ειδικά μετά την ανώνυμη καταγγελία και τον σχετικό έλεγχο. -
Εκταμίευση από το Ταμείο Ανάκαμψης μέσω ΕΑΤ ή ΠΔΕ
Η πληρωμή γίνεται από το αρμόδιο χρηματοδοτικό σκέλος (συνήθως μέσω ΕΑΤ ή μέσω Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων), με αυστηρές δικλίδες ως προς τη διαφάνεια και τη λογιστική τεκμηρίωση. -
Συμμετοχή Δήμου – προϋπόθεση
Ο Δήμος πρέπει να καταβάλει τη δική του υποχρέωση των 330.000 €, ώστε να μην θεωρείται το έργο «ασύμμετρα χρηματοδοτημένο». Ο Υφυπουργός ανέφερε πως ο Δήμος μπορεί να καλύψει μέρος των λογαριασμών (π.χ. τον 9ο), ώστε να ξεκλειδώσει η πληρωμή του 10ου από το Ταμείο.
⚖️ Νομική & διαχειριστική πτυχή
Η όλη διαδικασία αποκαλύπτει ένα κρίσιμο θεσμικό κενό:
Η χρηματοδότηση διεκόπη χωρίς πόρισμα, μόνο με βάση μια ανώνυμη καταγγελία, γεγονός που δεν προβλέπεται ρητά από κανένα διαχειριστικό κανονισμό. Παρά την εκ των υστέρων θετική έκθεση ελέγχου, η απουσία προκαθορισμένων κανόνων “πάγωμα έργου” εγείρει ζήτημα:
-
Διαφάνειας διαδικασιών
-
Εμπιστοσύνης των αναδόχων στο Δημόσιο
-
Προστασίας τοπικών κοινωνιών από διοικητική αυθαιρεσία
🧭 Συμπέρασμα – Πού βρισκόμαστε σήμερα
Η πληρωμή του 10ου λογαριασμού εξαρτάται από:
-
Την ταχύτητα αξιολόγησης από το ΤΕΕ
-
Την συμμετοχή του Δήμου στην κάλυψη των δικών του υποχρεώσεων
-
Την διοικητική βούληση για επίσπευση των τυπικών ενεργειών
Η Άρτα βρίσκεται εν μέσω τουριστικής περιόδου με την καρδιά της πόλης σκαμμένη και παγωμένη, εξαιτίας μιας καθυστερημένης αλλά ουσιαστικά αβάσιμης καταγγελίας. Αν δεν ολοκληρωθούν γρήγορα οι πληρωμές, ο εργολάβος δεν θα επανέλθει και ο κίνδυνος απένταξης του έργου θα γίνει υπαρκτός.
Η Άρτα δεν αντέχει άλλη “λογιστική” καθυστέρηση. Χρειάζεται θεσμική επιτάχυνση και απόδοση ευθυνών, ώστε να μην μετατραπεί η κανονικότητα σε διαρκές εργοτάξιο.
