Του Κώστα Λύτρα
Ο άνεμος και ο ήλιος είναι δωρεάν στην πατρίδα μας, που είναι προικισμένη και με τα δύο. Τι πιο έξυπνο λοιπόν από την εκμετάλλευση αυτών των δώρων για να παράγουμε ενέργεια!
Όμως, για να μετατραπεί το ηλιακό φως και ο άνεμος σε ενέργεια υπάρχει κόστος, τόσο περιβαλλοντικό όσο και οικονομικό.
Είναι γνωστή η φονική επίδραση των ανεμογεννητριών στα πουλιά. Το πανεπιστήμιο της Ιρλανδίας σε πρόσφατη μελέτη του αναφέρει ότι οι ανεμογεννήτριες της χώρας σκοτώνουν ένα εκατομμύριο πουλιά κάθε χρόνο. Στη Σκοτία έχουν ξεσηκωθεί η ζωόφιλοι όταν είδαν ότι οι ανεμογεννήτριες όχι μόνο σκοτώνουν πουλιά, αλλά σκοτώνουν τα πιο σπάνια πουλιά, τους αετούς και τα όρνια, που προσελκύονται από τα ανοδικά ρεύματα πάνω στα πτερύγια που γυρνούν με ταχύτητα 100 μέτρων το δευτερόλεπτο.
Ο συνεχής βόμβος από τα κινούμενα πτερύγια των ανεμογεννητριών αποτελεί όχληση γα ανθρώπους μέχρι και ένα χιλιόμετρο μακριά. Επίσης, οι ανεμογεννήτριες παράγουν υπόηχους που επιδρούν στο ανθρώπινο νευρικό σύστημα και έχουν δυσμενείς επιπτώσεις στην υγεία.
Όταν ένα ή δύο σπάνια πουλιά καταλήγουν στα κέντρα περίθαλψης, τραυματισμένα από κάποιον λαθροθήρα, ο ντόρος φτάνει τα πρωτοσέλιδα και τα παράθυρα των καναλιών και από εκεί στα γραφεία των υπουργείων. Παραδόξως, για τα πουλιά που σκοτώνονται από τις ανεμογεννήτριες ελάχιστα ακούγονται. Η Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία είναι το μόνο περιβαλλοντικό λόμπι που έχει υψώσει φωνή, ίσως επειδή τα στελέχη της έχουν άμεση αντίληψη από τις επιπτώσεις.
Όταν οι ανεμογεννήτριες στήνονται πλέον σε πυλώνες στη θάλασσα τότε δεν θα έχουμε ούτε καν τη μαρτυρία των ορνιθολόγων. Τότε τα θύματα θα πέφτουν στα κύματα και κανείς δεν θα βλέπει και δεν θα ξέρει την έκταση της καταστροφής.
Η άλλη πηγή ανανεώσιμης ενέργειας, τα φωτοβολταϊκά, δεν έχουν κινούμενα μέρη. Έχουν όμως ανάγκες έκτασης. Για παραγωγή 100 κιλοβάτ χρειάζονται 15 στρέμματα γης που μετατρέπεται σε κρανίου τόπος για να εγκατασταθούν τα φωτοβολταϊκά. Δεν μπορεί να επιτραπεί σε χόρτο να βλαστήσει διότι σκιάζει τα πάνελ και υπάρχει κίνδυνος πυρκαγιάς. Επιπλέον κατασκευάζονται δρόμοι προς τα σημεία εγκατάστασης και φράχτες για την προστασία από περαστικούς και ζώα.
Αν υλοποιηθεί η ευχή της Gteenpeace για την παραγωγή 40 τοις εκατό της ελληνικής ενέργειας από φωτοβολταϊκά και ανεμογεννήτριες, τότε 780.000 στρέμματα ελληνικής γης θα καλυφθούν από φωτοβολταϊκά. Είναι ειρωνικό ότι αυτή η μόνιμη αλλοίωση του περιβάλλοντος γίνεται με τις ευλογίες ανθρώπων που σχεδιάζουν να απαγορεύσουν τον περίπατο και το κυνήγι στα ελληνικά βουνά.
Πριν από χρόνια το Ιδρυμα Ωνάση βράβευσε τον Αμερικανό φυσικό ΕΙΜΟΡΙ ΛΑΒΙΝΣ για τη θεωρητική του δουλειά στις ΑΠΕ(Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας). Ο Λάβινς έχει γράψει πως οι ΑΠΕ έχουν νόημα όταν αλλάζουν τη δομή της παραγωγής ενέργειας και την αποκεντρώνουν. Οι ΑΠΕ, είπε ο Λάβινς, έχουν νόημα όταν εγκαθίστανται σε τοπική κλίμακα, όταν σπάνε το μονοπώλιο των μεγάλων παραγωγών και κάνουν το κάθε σπιτικό μια μικρή ΔΕΗ.
Και όμως, η εγκατάσταση φωτοβολταϊκών σε κάθε σπίτι είναι μια εφαρμογή που μπορεί μεν να μην είναι αποτελεσματική με την οικονομική έννοια, όμως δεν αλλοιώνει παρθένο έδαφος και μέσα από την αποτελεσματικότητά της δημιουργεί περισσότερες θέσεις εργασίας από τις μεγάλες κεντρικές μονάδες.
Η εμπειρία της Ελλάδας με τους ηλιακούς θερμοσίφωνες δείχνει ότι με τα κατάλληλα κίνητρα είναι δυνατή η διάδοση συστημάτων ΑΠΕ. Από μηδενική βάση η Ελλάδα έγινε η πρώτη χώρα στην Ευρώπη σε ηλιακούς θερμοσίφωνες μέσα σε μια δεκαετία. Το ίδιο μπορεί να γίνει και με τα φωτοβολταϊκά.
Για να γίνει όμως αυτή η διάδοση πρώτα θα πρέπει η ΔΕΗ και οι άλλοι πωλητές ενέργειας να μετατρέψουν το δίκτυο σε έξυπνο δίκτυο. Τα έξυπνα δίκτυα επιτρέπουν την εξοικονόμηση ενέργειας και την πιο ορθολογική παραγωγή ηλεκτρισμού. Δεν είναι γνωστή η ανάπτυξη με τα έξυπνα δίκτυα στην Ελλάδα. Το γεγονός ότι η φράση δεν έχει ακόμη φτάσει στα Μέσα Ενημέρωσης κάτι λέει…
