Ν. Μπιλανάκης, Ιατρός-ψυχίατρος
Ο χειμώνας ήταν από πάντα δύσκολη εποχή για τους ανθρώπους. Το φώς της μέρας αδυνατίζει, η μέρα γίνεται μικρότερη από τη νύχτα, κάνει κρύο -πολλές φορές παγωνιά, οι εργασίες στο ύπαιθρο σταματάνε και οι άνθρωποι αναγκαστικά κλείνονται στα σπίτια τους. Κρυώνουν από τον χιόνι και τον αέρα, φοβούνται από το σκοτάδι, δυσκολεύονται από το χρόνο που κυλάει βασανιστικά αργά στη μοναξιά τους. Και αντιδρούν σε όλο αυτό: στήνουν τζάκια να ζεσταθούν, ανάβουν λυχνάρια να φωτιστούν, σπέρνουν γιορτές στον χρόνο για να βρίσκουν αφορμή να συναντηθούν με τους άλλους, γίνονται ευπροσήγοροι, μελίρρυτοι και πιο φιλικοί για να ταιριάξουν με αυτούς και στο τέλος-τέλος βάζουν και τα Χριστούγεννα, τη μεγαλύτερη τους γιορτή, στη μέση αυτού του κρύου καιρού για να σιγουρευτούν πως, έτσι πλέον, όλοι θα βρουν αφορμή για ζεστασιά, θαλπωρή, αγάπη, στον κόρφο της! Χριστούγεννα, γιορτή του μονοιάσματος (της ομόνοιας), της συντροφικότητας, του “μαζί”, της αγάπης, αφορμή κι αιτία να θεραπεύσουν (θερα-πεύω=ποιώ συνθήκες θέρους), να ζεστάνουν δηλαδή το κοκαλάκι τους, το μέσα τους, την ελπίδα τους πως κι αυτό “τον χειμώνα θα επιβιώσουν!
Μετά… μετά κύλησαν τα χρόνια και οι καιροί, και στις μεγάλες αλλά και στις μικρότερες πόλεις, έγινε ευκολότερος ο χειμώνας. Τα σπίτια αποκτήσαν κεντρική θέρμανση τον χειμώνα και κλιματιστικό το καλοκαίρι για να ρυθμίζουν τη θερμοκρασία τους, το σκοτάδι κυνηγήθηκε αμείλικτα από το ηλεκτρικό ρεύμα- τόσο που τελικά διέφυγε και κρύφτηκε στις παρυφές των πόλεων, οι φίλοι και οι δικοί μας γίνανε δίκτυο επαφών και κοινωνικό κεφάλαιο που διευκόλυνε τη ζωή μας όλες τις μέρες του χρόνου, και τα Χριστούγεννα έγιναν πια business που «όσο περισσότερο κρατήσει, τόσο περισσότερο χρήμα θα κυκλοφορήσει». Αρχίσανε να πουλάνε χριστουγεννιάτικα είδη από τα τέλη Αυγούστου, να τοποθετούν σειρές από φωτάκια ακόμα και έξω από τα σπίτια, όπως και πάνω στα δέντρα, να οργανώνουν και να πουλάν θέσεις σε γιορτές που τις είπανε ρεβεγιόν ή χριστουγεννιάτικα parties, ήρθε και το χριστουγεννιάτικο δέντρο! Για να συμβολίσει την περίοδο αυτή, που έπρεπε βέβαια να συνοδευτεί και με μπάλες και με γιρλάντες και με δώρα στη βάση του, και να αγοράσουμε κρασιά και γλυκά και καλούδια… Και λίγο ή πολύ έτσι περνούσαμε όλοι! Πλουσιοπάροχα, χωρίς πάντα να εκτιμούμε την αξία όλου αυτού του πλούτου που νομίσαμε δεδομένο!
Ώσπου ήρθε ένας ιός με κορώνα! Και έπρεπε πλέον να υιοθετήσουμε μέτρα κοινωνικής απομόνωσης (social distance), να φορέσουμε μάσκες που έκρυβαν το πρόσωπο μας, να μείνουμε μόνοι ή το πολύ-πολύ στη «φούσκα μας» μαζί με ένα ή δυό συγκεκριμμένους σταθερούς άλλους, να χρησιμοποιήσουμε το διαδίκτυο για να μορφωθούμε ή να εργαστούμε. Ακόμα και για να συναντηθούμε, με το διαδίκτυο το κάναμε. Επιτρέποντας στους άλλους να δούν μια εικόνα του εαυτού μας, όχι τον εαυτό μας. Για όσο χρόνο εμείς αποφασίζαμε, όχι όσο η αμοιβαία ζωντανή επαφή καθόριζε. Αλλιώτικοι πλέον, μόνοι μέσα στα πλούτη μας, λυπημένοι Μίδες, να φοβόμαστε αλλά και να φοβίζουμε τον άλλον. Με σύνδρομο του survivor, πολλοί από εμάς, πάνω τους: πιό εγωιστές, περισσότερο ανάλγητοι, πιό αλαζόνες και κυνικοί, πιό αδιάφοροι απέναντι στον άλλον. Σαν κάθε ένα που επέζησε -μέχρι τώρα- από μια καταστροφή και αποφασίζει ότι θα συνεχίσει να επιβιώνει με οποιοδήποτε κόστος. Και μέσα στα σπίτια μας πιεσμένοι, να δυσκολευόμαστε να υπομείνουμε τον δικό μας άλλον. Και έτσι αρχίσαμε να τον κακοποιούμε, να τον χτυπάμε, να τον σκοτώνουμε. Αλλοφρονήσαμε. Κάποιοι έφτασαν να πούνε πως όλα τούτα είναι ψέματα και πως δεν υπάρχει ιός. Άλλοι υποπτευθήκαν έως και ανθρωποκτόνες προθέσεις στο εμβόλιο, που «κάποιοι πεισματάρηδες που αγωνίστηκαν να εξουδετερώσουν την φθορά» ανακάλυψαν και μας πρότειναν – τη μόνη άμυνα μας μέχρι στιγμής.
Οι άνθρωποι, τέτοιες περιπέτειες –πανούκλες, χολέρες, κ.α- έζησαν και άλλοτε. Περιπέτειες που σαν από ένα ξαφνικό κραδασμό ξεπηδούν ως μια ψυχρή ριπή ανέμου, που τους περικυκλώνει και σπάει την εύθραυστη πραγματικότητα και την ανεμελιά τους. Όλες αυτές τις περιπέτειες όμως τις ξεπέρασαν. Όπως θα ξεπεράσουν και τούτη. Φτάνει, εμείς οι ανθρώποι να κρατήσουμε ζωντανές στη συνείδηση μας τις βασικές μας ανάγκες: την ανάγκη για φως, για θέρμη, για “μαζί”. Ανάγκες που πάντα θα γυρεύουμε να ικανοποιήσουμε. Και θα τα καταφέρουμε και τώρα, όπως άλλοτε, μόνο με βοηθό τον ορθολογισμό στη σκέψη μας, την επιμέλεια στη συμπεριφορά μας και την εμπιστοσύνη στον άλλο.
Καλές Γιορτές!
