Του Δημήτρη Βλαχοπάνου
Με μια κατανυκτική σιωπή και βαθιά συγκίνηση παρακολούθησαν οι μαθητές τού Γενικού Λυκείου και του Γυμνασίου Νεοχωρίου την ιστορία του Ισαάκ Μιζάν, τελευταίου Εβραίου της Άρτας, όπως είχα την ευκαιρία να την παρουσιάσω και να τη συζητήσω μαζί τους την περασμένη Παρασκευή 10 Μαρτίου. Τους αξίζουν αληθινά πολλά συγχαρητήρια για το σεβασμό τους και συνολικότερα την ευγένειά τους σε όλη τη διάρκεια της παρουσίασης. Όπως αξίζουν πολλά συγχαρητήρια τόσο στους διευθυντές των δύο σχολείων, Νίκο Μπελλή, Λυκειάρχη, και Κώστα Γεωργούλα, Γυμνασιάρχη, όσο και στις διδάσκουσες και τους διδάσκοντες.
Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε στον αίθριο χώρο των δύο σχολείων και περιλάμβανε ενημερωτικά στοιχεία για την εβραϊκή κοινότητα Άρτας και το εβραϊκό ολοκαύτωμα, με κύρια αναφορά στη μεταφορά των 352 Αρτινών Εβραίων από τη γενέτειρά τους στα στρατόπεδα ομήρων Άουσβιτς – Μπιργκενάου, Μπέργκεν – Μπέλζεν κλπ., μέσα στα οποία βρήκαν φρικτό θάνατο έξι εκατομμύρια Εβραίοι, αλλά και πολλές άλλες κοινωνικές ομάδες, όπως οι τσιγγάνοι, οι ομοφυλόφιλοι κλπ.
Κεντρικό σημείο υπήρξε ντοκουμέντο με συνέντευξη του Ισαάκ Μιζάν, πρωταγωνιστή του βιβλίου «Ισαάκ Μιζάν, αριθμός βραχίονα 182641», την οποία παραχώρησε πριν δέκα περίπου χρόνια στη Γερμανική Σχολή Αθηνών. Η συνέντευξη, διανθισμένη με πλούσιο φωτογραφικό υλικό και μουσική επένδυση, προκάλεσε ιδιαίτερο ενδιαφέρον στους μαθητές, οι οποίοι δύσκολα μπορούσαν να κρύψουν την έκπληξή τους και τον εσωτερικό τους συγκλονισμό.
Ας σημειωθεί πως η ζωντανή αυτή -και πρόσφατη- ιστορία εξακολουθεί να παραμένει άγνωστη και θολή όχι μόνο μεταξύ των μαθητών αλλά και μεταξύ πολλών από τους μεγαλύτερους. Γι’ αυτό και υφίστανται έναν ισχυρό κλονισμό με το άνοιγμα της πρώτης κιόλας σελίδας του φοβερού αυτού βιβλίου της εβραϊκής γενοκτονίας και της ναζιστικής θηριωδίας. Οι μαθητές του Νεοχωρίου είναι σίγουρο πως έφυγαν από το σχολείο τους όχι μόνο πιο πλούσιοι σε γνώσεις και περισσότερο ενημερωμένοι. Έφυγαν προβληματισμένοι και ανήσυχοι για όσα έγιναν τότε και για όσα γίνονται σήμερα.
Η γερμανική κτηνωδία όπως παρουσιάζεται μέσα από συγκεκριμένες πρακτικές του ναζιστικού καθεστώτος του Χίτλερ, ιδίως μέσα από τη βιομηχανία θανάτου και εξευτελισμού της ανθρώπινης ύπαρξης, μοιάζει απίστευτη για τις ανυποψίαστες ψυχές των παιδιών. Γι’ αυτό και πολλές φορές δέχομαι σωρεία ερωτημάτων για διάφορες επιμέρους πλευρές του τραγικού και απάνθρωπου αυτού οδοιπορικού.
Δε χωρά αμφιβολία πως η ιστορία των σφαγών και των ολοκαυτωμάτων που στιγμάτισε και χάραξε βαθιά την παγκόσμια κοινότητα, είναι ανοιχτή και έχει πολύ δρόμο μπροστά της. Η νέα γενιά διψά για τη γνώση αυτών των σελίδων της παγκόσμιας φρίκης. Και τούτο όχι για να πλημμυρίσει την ψυχή της με μίσος και πόνο. Αλλά για να σφυρηλατήσει μέσα της την πίστη στον άνθρωπο και τις αξίες του και να βρεθεί τις επάλξεις του αγώνα για την καταγγελία της βίας και τη διεκδίκηση ενός αλλιώτικου κόσμου. Του κόσμου της ειρήνης, της αλληλεγγύης και της αξιοπρέπειας. Του δικού της κόσμου.
Θερμές ευχαριστίες θέλω να απευθύνω στους διευθυντές και τους συναδέλφους των δύο σχολείων. Πολύ περισσότερο στις μαθήτριες και τους μαθητές τους για το ήθος τους και την καλοσύνη τους. Ελπίζω πως οι παρενθέσεις αυτές στη σχολική τους ζωή λειτουργούν θετικά και απελευθερωτικά για τα επόμενα βήματά τους.
