Η δύναμη της πίστης είναι εκείνη που κινεί τα νήματα στην υπόθεση της «ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗΣ ΠΟΥΡΝΑΡΙΟΥ», όπως αυτή εκδηλώνεται από την συμμετοχή της ομάδας Πολιτών, που έχουν ξεκινήσει την διαδικασία αυτή. Χωρίς να υποβαθμίζουμε την προσπάθεια και την συμμετοχή όλων των υπολοίπων μελών της κίνησης, οφείλουμε να διακρίνουμε την ιδιαίτερη παρουσία του ΓΙΑΝΝΗ ΣΠΥΡΟΥ, ο οποίος προσπαθεί να αναδείξει το ζήτημα στην σωστή του διάσταση.
Ο Γιάννης Σπύρου, ως παλιός πρόεδρος του Επιμελητηρίου της Άρτας, βιώνει έντονη την προσωπική ευθύνη, για το γεγονός ότι ένα σπάνιας ομορφιάς φυσικό τοπίο, δεν τυγχάνει της αξιοποίησης που έχουν αντίστοιχες λίμνες στην Ελλάδα και όλο τον κόσμο. Πέραν όμως αυτού εξοργίζεται για το γεγονός ότι δεν υπάρχουν οι στοιχειώδεις υποδομές, προκειμένου το μέρος αυτό να το απολαμβάνουν έστω οι κάτοικοι της περιοχής. «Όταν ήμουν Πρόεδρος στο Επιμελητήριο, είχα ξεκινήσει τις διαδικασίες, προκειμένου να μπει ένα πλοίο στην λίμνη Πουρναρίου και να κάνει μετακινήσεις ή ξεναγήσεις. Ήταν μια απλή πρόταση με τεράστιο αντίκτυπο στην ανάδειξη της λίμνης. Αντιμετώπισα την άρνηση της ΔΕΗ για την πρότασή μου. Και αυτό επειδή η ΔΕΗ, δεν αποψίλωσε ως όφειλε την έκταση που απαλλοτριώθηκε και έχουν μείνει δέντρα και σπίτια, που καθιστούν επικίνδυνη κάθε ναυσιπλοϊα». Τότε κατάλαβε ότι η κατάσταση θα μείνει στάσιμη για πολύ καιρό και όλα τα αναπτυξιακά σχέδια θα τυγχάνουν τέτοιων -μικρών, αλλά σοβαρών- τεχνικών προβλημάτων.
Παρόλα αυτά το ζήτημα της λίμνης Πουρναρίου, θα πρέπει να μας απασχολήσει όλους. Γιατί και στην δική μας περίπτωση, αφορά ένα έργο με τεράστιες περιβαλλοντικές επιπτώσεις, που όμως είχε ελάχιστες ωφέλειες για την τοπική μας κοινωνία και οικονομία. Ο Γιάννης Σπύρου στις συζητήσεις του βάζει βαθιά το μαχαίρι στο κόκκαλο: Πήραν τα πιο παραγωγικά, αρδευτικά κομμάτια του ορεινού και ημιορεινού όγκου, αντί πινακίου φακής. Χωράφια που είχαν πολλαπλάσια καλλιεργητική απόδοση, πνίγηκαν και οι ιδιοκτήτες του άκοντες- έκοντες ξεριζώθηκαν παίρνοντας ως αντάλλαγμα μια «γκαρσονιέρα». Η οικονομική δύναμη της περιοχής εκμηδενίστηκε εντελώς, τα γύρω χωριά άδειασαν
Η επίδραση της μεταβολής του υδατικού ισοζυγίου της Άρτας
Η κατασκευή φραγμάτων στο Λούρο και στον ‘Αραχθο και οι διευθετήσεις στις κοίτες των ποταμών και χειμάρρων μετέβαλαν το υδατικό ισοζύγιο της περιοχής, με αποτέλεσμα τη μείωση των πλημμυρικών παροχών που τροφοδοτούσαν παλιά τις λιμνοθάλασσες με νερό και φερτές ύλες. Σήμερα, οι λιμνοθάλασσες έχουν υψηλότερη αλατότητα σε σχέση με το παρελθόν, ενώ δεν εμφανίζουν τις κανονικές για παρόμοιες συνθήκες μεταβολές της αλατότητας, από το εσωτερικό προς τη θάλασσα.
Σημαντική επίδραση στο σύνολο των υγροτόπων του Αμβρακικού κόλπου έχει η διαχείριση των υδάτων, από τα εκτεταμένα αρδευτικά, αποστραγγιστικά και αντιπλημμυρικά έργα που κατασκευάστηκαν τις δεκαετίες του ’50 και ‘60.
Ο σημερινός τρόπος διαχείρισης των υδάτων προκάλεσε μεταβολές στις ενότητες βλάστησης που αναπτύσσονται στην περιοχή και ιδιαίτερα στις συνθέσεις των αλοφυτικών ενοτήτων, με αποτέλεσμα την αλλοίωση της δομής και ποικιλίας ειδών, την εισδοχή ξένων ειδών, και σε μερικές περιπτώσεις και την καταστροφή της φυτοκάλυψης λόγω υπερβολικής αλατότητας των εδαφικών εκτάσεων
Οι οικονομικές επιπτώσεις
Η ζημιά από την κατασκευή του φράγματος της λίμνης Πουρναρίου, δεν είναι μόνον οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Είναι και οι οικονομικές επιπτώσεις που σχετίζονται με την φτωχοποίηση των εδαφών που βρίσκονται κάτω από το φράγμα, καθώς ο ποταμός πλέον δεν μεταφέρει τα απαραίτητα συστατικά που βρισκόταν στα φθαρτά υλικά που συγκεντρώνονταν στον κάμπο της Άρτας, από όλη την κοιλάδα απορροής ύδατος του Αράχθου. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση της χρήσης φυτοφαρμάκων και λιπασμάτων, που αποτελούν τον σημαντικότερο παράγοντα της νιτροποίησης των υπόγειων υδάτων και του Αμβρακικού κόλπου. Όμως εκτός από αυτήν την δυναμική και ζώσα οικονομία, πριν το φράγμα, υπήρχαν τα χωραφάκια στα χωριά δίπλα από τον Άραχθο, στα Τζουμέρκα και το Ξηροβούνι, στα οποία καλλιεργούνταν καλαμπόκια, σιτηρά και άλλες μονοετείς καλλιέργειες και στήριζαν την τοπική οικονομία και την κτηνοτροφία. Αυτή η οικονομία εξανεμίστηκε, με την γη να πνίγεται στα νερά της τεχνητής λίμνης.
Ανοίγει λοιπόν ο διάλογος: Ποια είναι τα αντισταθμιστικά οφέλη που υπήρχαν για την τοπική οικονομία, από ένα φαραωνικό για την Ήπειρο έργο; Δεν αμφισβητούμε βέβαια ότι το έργο αυτό ήταν πολύ σημαντικό για την εθνική μας οικονομία και παραγωγικότητα. Το υδροηλεκτρικό εργοστάσιο του Πουρναρίου, στηρίζει σε μεγάλο βαθμό τις ανάγκες της χώρας μας για ενέργεια, η οποία διοχετεύεται παντού, μέσω του δικτύου καλωδιώσεων της ΔΕΗ (νυν ΔΕΔΔΗΕ). Όμως εδώ, στην Άρτα, το φράγμα, ποιον αναπτυξιακό χαρακτήρα είχε και έχει; Να σημειωθεί ότι πλέον απασχολεί ελάχιστο προσωπικό, ότι ο χαρακτήρας λειτουργίας του είναι αυτοματοποιημένος και σε κάθε περίπτωση, δεν επιτρέπει να προχωρήσουμε και στις διαδικασίες για την αξιοποίηση της λίμνης ως τουριστικό προορισμό και εν γένει αναπτυξιακό εργαλείο της περιοχής.
