Γράφει ο Βασίλης Ιωάννου
Ολοκληρώθηκαν και οι δύο γύροι των Δημοτικών και Περιφερειακών εκλογών και πλέον μπορούμε να βγάλουμε κάποια πρώτα πολιτικά συμπεράσματα:
- Συνεχίστηκε η μεγάλη αποχή των ψηφοφόρων από τις κάλπες, ιδιαίτερα στα μεγάλα αστικά κέντρα.
Η συμμετοχή στον πρώτο γύρο μόλις που ξεπέρασε το όριο του 50% και είναι η χαμηλότερη που έχει καταγραφεί ποτέ σε εκλογική αναμέτρηση οποιουδήποτε βαθμού στη χώρα μας, ενώ στο δεύτερο γύρο η συμμετοχή ήταν ακόμη μικρότερη κάτι που ενδεχομένως οδήγησε και στις μεγάλες ανατροπές.
Η μεγάλη αποχή στις Αυτοδιοικητικές εκλογές αποτελεί ένδειξη της αποτυχίας του θεσμού ως προς την κοινωνική συμμετοχή και την δημοκρατία.
Αυτό πρέπει να προβληματίσει το πολιτικό μας σύστημα και τους ανθρώπους που υπηρετούν την Αυτοδιοίκηση.
- Τα πολιτικά μηνύματα που εξάγονται, μετά τα αποτελέσματα και της 2ης Κυριακής, πρωτίστως για την Κυβέρνηση, δείχνουν ότι όχι μόνο δεν πέτυχε τους στόχους που η ίδια είχε θέσει, αλλά η δεύτερη Κυριακή των δημοτικών και περιφερειακών εκλογών από αναμενόμενο πανηγύρι εξελίχθηκε σε μια πολιτική ήττα για τη ΝΔ και προσωπικά για τον Κυριάκο Μητσοτάκη!
Κοινή είναι η διαπίστωση ότι για πρώτη φορά προκλήθηκε ρωγμή στην Κυβερνητική εικόνα, κάτι που ενδεχομένως θα προκαλέσει πολιτικές εξελίξεις.
Από την άλλη μεριά η Κεντροαριστερά δεν εκμεταλλεύτηκε όσο θα έπρεπε την πολιτική συγκυρία και την γενικευμένη κοινωνική δυσαρέσκεια, χάνοντας μια μοναδική ευκαιρία να αυξήσει την πολιτική της επιρροή στον προνομιακό χώρο της Αυτοδιοίκησης..
Είναι ενδεικτικό ότι όπου οι προοδευτικές δυνάμεις τόλμησαν και συνεργάστηκαν, το αποτέλεσμα ήταν θετικό και σε πολλές περιπτώσεις νικηφόρο.
Χαρακτηριστικά παραδείγματα η Περιφέρεια Θεσσαλίας, οι Δήμοι Αθηνών, Θεσσαλονίκης κ.α.
Ο ΣΥΡΙΖΑ πήγε… όπως αναμενόταν, παρ’ ότι κάποιοι καλλιεργούσαν προσδοκίες ότι με τον νέο αρχηγό θα υπάρξει νέα “δυναμική”.
Το ΠΑΣΟΚ αναμφίβολα έχει σημαντικά πολιτικά οφέλη, καθώς παραμένει η δεύτερη πολιτική δύναμη στην Αυτοδιοίκηση, όμως η λαθεμένη στρατηγική του για αυτόνομη κάθοδο στις Περιφέρειες δεν απέτρεψε την επικράτηση της ΝΔ, στις περισσότερες από αυτές.
Αντίθετα το ΚΚΕ εκμεταλλευόμενο και τη χαμηλή συμμετοχή, πέτυχε τα υψηλότερα ποσοστά του στις αυτοδιοικητικές εκλογές, καθώς οι συνδυασμοί της «Λαϊκής Συσπείρωσης» παρουσίασαν άνοδο.
Όμως αυτό που έκανε ιδιαίτερη αίσθηση ήταν η άρνησή του να στηρίξει προοδευτικά σχήματα στο 2ο γύρο.
- Και σ’ αυτές τις εκλογές είχαμε το “πολιτικό παράδοξο”, Περιφερειάρχες να εκλέγονται για 4η θητεία και Δήμαρχοι να ανανεώνουν τη θητεία τους για 8η, 7η ή και 6η φορά και μάλιστα αυξάνοντας τα ποσοστά τους.
Επανέρχεται λοιπόν εκ των πραγμάτων στο δημόσιο διάλογο το θέμα του ορισμού συγκεκριμένων θητειών στον χώρο της Αυτοδιοίκησης, καθώς όσο δεν τίθενται περιορισμοί θα μπορεί κάποιος να ηγείται δια βίου τοπικής αρχής.
- Το Νομοσχέδιο Βορίδη, με το οποίο διεξήχθησαν οι αυτοδιοικητικές εκλογές, ενώ ψηφίστηκε με το επιχείρημα να αντιμετωπίσει την ακυβερνησία της απλής αναλογικής, εν τούτοις συγκεκριμένες ρυθμίσεις, που ήταν κομμένες και ραμμένες για τη διατήρηση των Αυτοδιοικητικών συσχετισμών, επιδείνωσαν ακόμη περισσότερο την κοινωνική απαξίωση, λόγω των υψηλών απαιτήσεων της εκλογικής συμμετοχής.
Αναφέρω ενδεικτικά 4 ρυθμίσεις οι οποίες και πρέπει να επανεξεταστούν:
α. Το όριο του 43%, με το οποίο εκλέγονται από την πρώτη Κυριακή.
β. Η υπερ-πληθώρα υποψηφίων στα ψηφοδέλτια, λειτούργησε ως παραπέτασμα συμμετοχής, αλλά στην πράξη υποβάθμισε και απαξίωσε τις υποψηφιότητες.
γ. Η κατάργηση της ξεχωριστής κάλπης στις Κοινότητες, απέτρεψε πολλά ικανά τοπικά στελέχη να εμπλακούν στις εκλογές..
δ. Η δυνατότητα σε δημόσιους υπαλλήλους που εκλέγονται να αποσπώνται ή να μετατίθενται σε υπηρεσία που εδρεύει εντός των διοικητικών ορίων του Δήμου ή της Περιφέρειας .
- Εξαιρετικά χαμηλός είναι ο αριθμός των γυναικών που εκλέγονται στη θέση του Περιφερειάρχη και του Δημάρχου, ακόμη μικρότερος του 2019, γεγονός που δείχνει ότι η ανάδειξη των γυναικών στον πιο κοντινό στον πολίτη θεσμό, την Τοπική Αυτοδιοίκηση, παραμένει εξαιρετικά προβληματική.
Η Αυτοδιοίκηση εξακολουθεί να ανδροκρατείται, οι τοπικές κοινωνίες εξακολουθούν να είναι προσκολλημένες σε παραδοσιακά και παρωχημένα πρότυπα και απέχουν μακράν από το ευρωπαϊκό κεκτημένο.
Το ίδιο συμβαίνει στα Περιφερειακά, Δημοτικά και Τοπικά Συμβούλια, όπου τα ποσοστά συμμετοχής των γυναικών σ’ αυτά παραμένουν για μια ακόμη φορά πολύ χαμηλά, γεγονός που θα πρέπει να αντιμετωπιστεί με συγκεκριμένες ρυθμίσεις από την πολιτεία.
